Συνέντευξη στη «Real news»

«Οι Βουλευτές έχουν δικαίωμα και υποχρέωση να ασκούν κριτική, να απαιτούν ενεργό συμμετοχή και να κρίνουν και να διατυπώνουν τις αντιρρήσεις τους» δηλώνει στη Real news η Άννα Διαμαντοπούλου, ενώ για όσους ετοιμάζονται για την «επόμενη μέρα» στο ΠΑΣΟΚ, σχολιάζει «πως εδώ καράβια χάνονται, βαρκούλες αρμενίζουν». Η υπουργός Παιδείας θεωρεί καταστροφικές για τη χώρα και την οικονομία τυχόν πρόωρες εκλογές, ενώ χαρακτηρίζει «αναγκαία» την κυβερνητική συνεργασία για την επίλυση των προβλημάτων της κρίσης. Εκτιμά, επίσης, ότι η κυβέρνηση οφείλει να έχει συνεχώς πρωτοβουλία, ώστε, με οργανωμένες διαδικασίες και σεβασμό, να προωθεί τη συναίνεση.

Ακόμα και συνάδελφοι σας, κυρία Διαμαντοπούλου, πιστεύουν πως αν ο Γ. Παπανδρέου κερδίζει τις εκλογές, πρέπει να προσφύγει σε πρόωρες κάλπες μετά την τέταρτη δόση του δανείου, ώστε η κυβέρνηση να αναβαπτιστεί, να αποκτήσει δημοκρατική νομιμοποίηση και νέα δυναμική…

Πριν από μόλις 14 μήνες μπροστά σε μια διαφαινόμενη μεγάλη κρίση, ο ελληνικός λαός έδωσε κυβέρνηση με ισχυρή πλειοψηφία. Στις πρόσφατες εκλογές, έδειξε και πάλι καθαρά την ανοχή και ελπίδα του στην ίδια κυβέρνηση για να τον βγάλει από την κρίση. Επομένως, δεν βλέπω την ανάγκη για εκλογές, τις οποίες, άλλωστε, θεωρώ καταστροφικές με τις αρνητικές επιπτώσεις που θα έχουν στην οικονομία και στην προσπάθεια για την αποκατάσταση της αξιοπιστίας μας στο εξωτερικό.

Κατά κοινή ομολογία, οι βίαιες αλλαγές στην οικονομία φέρνουν και βίαιες αλλαγές στην πολιτική. Ποσοστά ύψους 40%-42% μοιάζουν σήμερα άπιαστα όνειρα για τα κόμματα εξουσίας. Εκτιμάτε ότι και το κόμμα σας πρέπει να προετοιμαστεί για κυβερνήσεις συνεργασίας;

Είτε στο σημερινό πολιτικό τοπίο, είτε σε ένα άλλο που ενδεχομένως θα διαμορφώσει η κρίση, η συνεργασία σε πολιτικό και κοινωνικό επίπεδο είναι αναγκαία. Δεν θεωρώ ότι τη λύση θα δώσει απλά μία κυβερνητική συνεργασία. Τα τεράστια προβλήματα που αντιμετωπίζουμε απαιτούν ψυχραιμία, νηφαλιότητα και, πάνω απ’ όλα, ουσιαστικές προτάσεις. Ο σημερινός ακραίος λαϊκισμός ένθεν και ένθεν δημιουργεί πανικό στους πολίτες και κόβει τις γέφυρες συνεννόησης.

Εσείς προσωπικά θα βλέπατε θετικά μία συνεργασία, ακόμα και σε κυβερνητικό επίπεδο, με τη Δημοκρατική Συμμαχία της Ντόρας Μπακογιάννη και τη Δημοκρατική Αριστερά του Φώτη Κουβέλη;

Πιστεύω στη συνεννόηση και συνεργασία των πολιτικών δυνάμεων. Στη διακομματική επιτροπή για την παιδεία, μάλιστα, συμμετέχουν με πολύ θετικό τρόπο και τα δύο κόμματα στα οποία αναφέρεστε. Όμως, πέρα από όλα τα άλλα προβλήματα σε περίοδο μιας τέτοιας κρίσης -όπου το Υπουργικό Συμβούλιο καλείται να πάρει αποφάσεις για επτά νομοσχέδια σε μία συνεδρίαση- θεωρώ ότι ένας κυβερνητικός συνασπισμός είναι δύσκολο έως αδύνατο να ανταποκριθεί στην ανάγκη για ταχύτητα και αποτελεσματικότητα.

Σας ανησυχεί ότι δεν αμφισβητείται μόνο ο δικομματισμός, αλλά και ο κοινοβουλευτισμός;

Είναι αλήθεια ότι υπάρχει αμφισβήτηση και απαξίωση θεσμών και των ανθρώπων που τους υπηρετούν. Την ίδια στιγμή, όμως δεν υπάρχει πρόταση για λειτουργία της δημοκρατίας χωρίς Κοινοβούλιο και κόμματα. Αντί απλώς να ανησυχούμε ή να τρομάζουμε για όλα τα κακά που συμβαίνουν γύρω μας, ας αναζητήσουμε τις σημαντικές θετικές δράσεις και τις υγιείς δυνάμεις που υπάρχουν παντού -και στο πολιτικό σύστημα- και ας προσπαθήσουμε τουλάχιστον να τις αναδείξουμε ως πρότυπα για το αύριο…

Εσείς δεν φοβάστε; Δεν περιορίζετε τις δημόσιες -πολιτικές ή προσωπικές- εμφανίσεις σας;

Συμμετέχω και εμφανίζομαι όπου χρειάζεται. Αλίμονο αν χρειαστεί να επικοινωνούμε μόνο μέσα από την τηλεόραση. Προσωπικά, δεν έχω διάθεση να συμμετέχω σε ένα τέτοιο είδος πολιτικής «δωματίου».

Η κατάσταση στην Κ.Ο. σας ανησυχεί; Αρκεί ο φόβος της διαγραφής για να ελεγχθεί; Και μήπως οι βουλευτές έχουν δίκιο, είτε γιατί δεν ενημερώνονται είτε επί της ουσίας των πολιτικών που προωθεί η κυβέρνηση;

Όπως ξαναείπα, είμαι περήφανη που ανήκω σε αυτή την Κοινοβουλευτική Ομάδα. Οι βουλευτές σηκώνουν ένα τεράστιο βάρος. Είναι αυτοί που καθημερινά έρχονται σε προσωπική επαφή με τους πολίτες και καλούνται να δώσουν απαντήσεις στα μεγάλα και τα μικρά που τους απασχολούν. Έχουν δικαίωμα και υποχρέωση να ασκούν κριτική, να απαιτούν ενεργό συμμετοχή, να κρίνουν και να διατυπώνουν τις αντιρρήσεις τους. Είναι μεγάλο λάθος να ερμηνεύεται, από τον οποιοδήποτε, η ψήφος τους ως αποτέλεσμα απειλής. Είναι αποτέλεσμα συνείδησης του χρέους.

Και μέχρι πού θα αντέξετε να χάνετε βουλευτές; Ένας – δύο ακόμα; Στο τέλος, η Κ.Ο. θα θυμίζει τους «δέκα μικρούς νέγρους», κυρία Διαμαντοπούλου…

Το ΠΑΣΟΚ εξακολουθεί να έχει σημαντικές δυνάμεις. Είναι ευθύνη του πρωθυπουργού, των υπουργών, των βουλευτών, ατομικά και συλλογικά, να διατηρήσουμε τη συνοχή της Κοινοβουλευτικής Ομάδας και τη στήριξη της κυβέρνησης, με στόχο έναν και μοναδικό: να βγούμε από το αδιέξοδο και να βάλουμε τη χώρα σε τροχιά ανάπτυξης.

Μήπως πρέπει να υπάρχει καλύτερη ενημέρωση και των υπουργών και της κοινωνίας; Μήπως, δηλαδή, πρέπει ακόμα και η αναθεώρηση του Μνημονίου να έρχεται στη Βουλή προς συζήτηση, πριν ο υπουργός Οικονομικών δεσμευτεί;

Θεωρώ ότι η πίεση του χρόνου και ο αριθμός αποφάσεων που πρέπει να ληφθούν δημιουργούν τον κίνδυνο να προχωρούμε σε πράξεις χωρίς την απαιτούμενη κάθε φορά προεργασία. Πάγια θέση μου και πρακτική είναι ότι χρειάζεται τεκμηρίωση για την ορθότητα των επιλογών και ενημέρωση για όλες τις αποφάσεις είτε έχουν είτε δεν έχουν σχέση με τις δεσμεύσεις μας. Η κάθε απάντηση στο κάθε «γιατί» δεν μπορεί να παραπέμπει σε παράγραφο του Μνημονίου. Για κάθε επιλογή πρέπει να εξηγούμε το βραχυπρόθεσμο ή μακροπρόθεσμο όφελος στην οικονομία και στην κοινωνία.

Ακόμα και στο ΠΑΣΟΚ, πάντως, κάποιοι χαρακτηρίζουν τον Γ. Παπακωνσταντίνου ως το «μοιραίο πρόσωπο» για την παράταξη, ίσως και για τη χώρα…

Είναι άδικο. Αρνούμαι και να το σχολιάσω.

Το τελευταίο διάστημα, δημοσιεύματα φέρουν στελέχη σας να αρχίζουν την προετοιμασία για την «επόμενη μέρα» και τη διαδοχή Παπανδρέου. Εσείς είστε δελφίνος;

Εδώ καράβια χάνονται, βαρκούλες αρμενίζουν…

Αλλαγή της Συνθήκης και πρόγραμμα επενδύσεων

Μήπως το ευρωομόλογο δεν αρκεί; Μήπως χρειάζεται η Ε.Ε. να κόψει και χρήμα;

Η αποτελεσματική αντιμετώπιση της δημοσιονομικής και οικονομικής κρίσης των χωρών του Νότου -και όχι μόνο- είναι ένας συνδυασμός εθνικής πολιτικής και παρέμβασης της Ε.Ε. Θεωρώ ότι στην Ευρώπη πρέπει, ως χώρα, να θέσουμε και να διεκδικήσουμε με συμμαχίες δύο μείζονα ζητήματα: πρώτον, την ευρύτερη αλλαγή της Συνθήκης, ώστε να προχωρήσουμε την ενοποίηση της οικονομικής πολιτικής που θα μπορούσε να οδηγήσει σε μέτρα ανάλογα και της εκτύπωσης χρήματος και, δεύτερον, την εφαρμογή ενός ευρωπαϊκού προγράμματος δημοσίων επενδύσεων -σύμφωνα με πρόταση της Επιτροπής του 2002, όταν ακόμη ήμουν στις Βρυξέλλες- για ευρωπαϊκά δίκτυα (οδικά, τηλεπικοινωνιακά, σιδηροδρομικά) εξαιρετικής σημασίας για τη σύνδεση και τις μεταφορές στην Ευρώπη. Ένα τέτοιο πρόγραμμα επενδύσεων θα αναζωογονούσε πολλές οικονομίες και θα συνέβαλε στην περισσότερο ομοιογενή ανάπτυξη της Ε.Ε.

Αναδιάρθρωση του χρέους συζητάτε, κυρία Διαμαντοπούλου;

Κάθε συζήτηση για την αναδιάρθρωση οδηγεί σε πολλαπλές ερμηνείες, αποπροσανατολίζει και δημιουργεί μόνο ανασφάλεια. Θεωρώ απερισκεψία την εμπλοκή σε αυτή τη συζήτηση.

Η κυβέρνηση πώς θα τα βγάλει πέρα το επόμενο διάστημα; Μήπως, κατά τη γνώμη σας, θα πρέπει εσείς να διοργανώσετε πιο οργανωμένα και πιο μεθοδικά τη συναίνεση σε πολιτικό επίπεδο ή πιστεύετε πως η όποια προσπάθεια δεν θα ‘χει ανταπόκριση;

Σε ό,τι με αφορά, για το μείζον θέμα της παιδείας, ενεργοποιήσαμε τη διακομματική επιτροπή με συμμετοχή κομμάτων από όλο το πολιτικό φάσμα. Οι συνεδριάσεις γίνονται με ατζέντα και η συζήτηση σε βάθος, χωρίς πολιτικά πυροτεχνήματα και κραυγές. Όλα τα κόμματα που συμμετέχουν αποδεικνύουν την αγωνία τους για το εθνικό θέμα της παιδείας. Σε κάθε περίπτωση και ανεξάρτητα από τις πολεμικές ιαχές, ιδιαίτερα για την οικονομία, η κυβέρνηση οφείλει να έχει συνεχώς την πρωτοβουλία, ώστε, με οργανωμένες διαδικασίες και σεβασμό, να προωθείται η συναίνεση.

Υπάρχουν προτάσεις της Ν.Δ. για την οικονομία που θα μπορούσαν να υιοθετηθούν από εσάς;

Προτάσεις συγκεκριμένες και ρεαλιστικές θα μπορούσαν να υιοθετηθούν από κάθε κόμμα και στην οικονομία και σε κάθε τομέα. Μέχρι τώρα, υπάρχουν μόνο διαπιστώσεις και διακηρύξεις. Πραγματικά, διερωτώμαι: αφού η Ν.Δ. είχε τόσο αποτελεσματικές προτάσεις, γιατί «εγκατέλειψε» τη χώρα και πήγε σε εκλογές; Προφανώς, γιατί ήξερε αυτά που εμείς μάθαμε όταν γίναμε κυβέρνηση και ακόμη μαθαίνουμε…

«Με εξέπληξε δυσάρεστα»

Ως υπουργός –και- θρησκευμάτων, πώς κρίνετε το φυλλάδιο της Εκκλησίας προς τους πολίτες; Και τι μήνυμα στέλνετε στην ιεραρχία;

Το κείμενο αυτό με την υπογραφή της Ιεράς Συνόδου με εξέπληξε δυσάρεστα. Ιδιαίτερα σε αυτή την περίοδο χρειαζόμαστε όλοι τον πνευματικό λόγο αγάπης και όχι μία ακόμη κομματικού τύπου καταγγελία. Το μήνυμα το στέλνει ο ίδιος ο λαός, γιατί από τη στιγμή που η Εκκλησία -όπως έχει δείξει το πρόσφατο παρελθόν- εμπλέκεται στην πολιτική ζωή, τότε θα υπόκειται και στην κριτική των διαφωνούντων. Κάτι που διχάζει και δεν ενώνει.

«Εθνική ανάγκη οι αλλαγές στην παιδεία»

Δεσμεύεστε ότι οι αλλαγές στην παιδεία θα προχωρήσουν όπως τις σχεδιάζετε; Γιατί οι «κακές γλώσσες» λένε πως ο πρωθυπουργός δεν θα θελήσει να ανοίξει ένα ακόμα μέτωπο…

Οι αλλαγές στην παιδεία δεν είναι μέτωπο… Είναι εθνική ανάγκη και προτεραιότητα. Πρέπει να κερδίσουμε τον χαμένο χρόνο, να αξιοποιήσουμε ορθολογικά τους διαθέσιμους πόρους, να στηρίξουμε με την αναβάθμιση των σπουδών, το οικογενειακό εισόδημα, να δώσουμε στα παιδιά μας πτυχία με αξία. Αυτά δεν τα απαιτείτο Μνημόνιο. Δεν μπορώ να διανοηθώ σχέδιο εθνικής ανόρθωσης χωρίς ουσιαστικές αλλαγές στην παιδεία. Γι’ αυτό προχωράμε και ας λένε οι… κακές γλώσσες.

Προτείνετε μεγάλες ανατροπές για τα πανεπιστήμια. Οι αντιδράσεις δεν σας φοβίζουν; Δεν σας ανησυχεί, δηλαδή, το προσωπικό πολιτικό κόστος;

Η κοινωνία που αμφισβητεί το πολιτικό μας σύστημα είναι η ίδια που απαιτεί και στηρίζει βαθιές αλλαγές στο εκπαιδευτικό μας σύστημα. Το ΠΑΣΟΚ έχει αναγνωρίσει αυτή την αναγκαιότητα και έχουμε ένα πλήρες σχέδιο για μια δημόσια, δωρεάν, υψηλού επιπέδου παιδεία για όλους -και, προφανώς, σε όλα τα επίπεδα. Αυτό προωθούμε, αποδεχόμενοι παράλληλα και χωρίς ενδοιασμούς κάθε θετική πρόταση. Προσωπικά, δεν μπορώ να αρκεστώ σε μερεμέτια, όταν γνωρίζω ότι το οικοδόμημα έχει ανάγκη αναστύλωσης. Δεν δικαιούμαι να γυρίσω την πλάτη στην κοινωνία. Θα αλλάξουμε την παιδεία για να αλλάξουμε την Ελλάδα. Η πολιτική διάσωση ενός υπουργού έχει ελάχιστη σημασία.