ΑΝΝΑΔΙΑΜΑΝΤΟΠΟΥΛΟΥ
ΑΝΝΑ
Αγαπητές συντρόφισσες και σύντροφοι,
Βλέπω με συγκίνηση στο ακροατήριο, συντρόφους με άσπρα μαλλιά. Είναι κάτι που μου το είπε ο πατέρας μου και το μεταφέρω. Πολλοί από εσάς είστε η γενιά που μεγάλωσε στον πόλεμο και στον εμφύλιο που γνώρισε εξαιρετικά δύσκολες στιγμές: πείνα, ανεργία, φτώχεια, εθνικές συγκρούσεις, αποκλεισμούς. Αυτή η γενιά γνώρισε πολιτική αστάθεια και υπανάπτυξη, μεγάλωσε με ελάχιστη προσφορά από το κράτος ακόμη και από την οικογένεια και απέκτησε μόνη της όσα προσόντα μπορούσε. Γνώρισε τη δικτατορία και είναι αυτή η γενιά που είναι παρούσα σήμερα παντού.
Όταν λοιπόν η γενιά αυτή που μεγάλωσε με αυτόν τον τρόπο, παρέδωσε μια Ελλάδα που ακόμη και σήμερα- σε αυτή την κρίση- είμαστε ανάμεσα στις 30 χώρες του κόσμου, με το υψηλότερο κατά κεφαλή εισόδημα, με Δημοκρατία και με εξαιρετικά υψηλό επίπεδο διαβίωσης, δεν έχουμε κανέναν δικαίωμα εμείς να μεμψιμοιρούμε. Δεν πρέπει να απελπιζόμαστε και να δημιουργούμε ένα γκρίζο κλίμα, που ουσιαστικά αποδυναμώνει κυρίως τη νέα γενιά. Τα νέα παιδιά πρέπει να ξέρουν ότι και στις πιο δύσκολες στιγμές οφείλουν να οπλιστούν με δύναμη όχι μόνο για τον εαυτό τους αλλά και για την πατρίδα.
Είμαστε σε μια κρίση, και μάλιστα στην πιο δύσκολη φάση της. Είναι μια κρίση δημοσιονομική, ανταγωνιστικότητας, αξιοπιστίας και μια κρίση αρχών και αξιών. Όλα αυτά πρέπει να τα αντιμετωπίσουμε ταυτόχρονα και άμεσα.
Δεν έχουμε χρόνο, δεν έχουμε χρήμα και καλούμαστε να πάρουμε πολλές και μεγάλες αποφάσεις. Καλούμαστε, ως κόμμα με μεγάλη ιστορία, να απαντήσουμε σε διλλήματα τα οποία είναι αμείλικτα. Όμως πριν από όλα που αφορούν στην ποιότητα ζωής και στα δικαιώματα του καθενός, έχουμε να δώσουμε έναν αγώνα ζωής και θανάτου. Χρησιμοποιώ αυτή τη ρητορική έκφραση γιατί μια χώρα η οποία είναι εξαρτημένη, ή μια χώρα που δε μπορεί να βγει από το οικονομικό αδιέξοδο, είναι μια χώρα που έχει ελάχιστες δυνατότητες να λειτουργήσει προς όφελος των πολιτών της. Είναι επομένως πρώτα ένας αγώνας ζωής και θανάτου και μετά είναι ιδεολογικός και πολιτικός. Γι’αυτό είναι αδιανόητο να εξακολουθεί να υπάρχει η πολιτική πόλωση και ο μίζερος κομματικός λόγος σύγκρουσης που υπήρχε πριν από 3, 5 ή 10 χρόνια.
Είναι πραγματικά πολύ νυχτωμένος όποιος πιστεύει ότι η ιστορία, η πολιτική, η κομματική ζωή μπορούν να συνεχιστούν με γραμμικό τρόπο, όπως κάναμε μέχρι τώρα: να βγαίνει η ΝΔ να κατηγορεί το ΠΑΣΟΚ, το ΠΑΣΟΚ τη ΝΔ, ο Συνασπισμός να διαλύει συγκεντρώσεις, το ΚΚΕ να κηρύσσει την ανυπακοή κ.οκ. θαρρείς και δεν έχει γίνει, τίποτα. Οι πολίτες αποδεικνύουν ότι καταλαβαίνουν πολύ καλύτερα από το πολιτικό σύστημα. Σε αυτή τη συγκεκριμένη χρονική στιγμή, θα πρέπει να εξηγούμε, ανά πάσα στιγμή, τι έγινε, γιατί έγινε και που είμαστε, για να μπορούμε να κατανοούμε ποια είναι τα περιθώρια μας.
Μίλησα για 4 κρίσεις, θα ξεκινήσω από την κρίση αξιών και αρχών: Αυτή δεν αντιμετωπίζεται ούτε με νόμους, ούτε με εγκυκλίους, ούτε με μνημόνια, ούτε σε ένα χρόνο. Είναι αυτό το μοντέλο ζωής που ακολούθησε η χώρα και μας απομάκρυνε από αρχές και αξίες, που είχε ο λαός μας. Πάνω από όλα το ατομικό, πάνω από όλα η τακτοποίηση και το συμφέρον το δικό μας. Έτσι κινηθήκαμε πολλά χρόνια.
Το δεύτερο ήταν ότι ουσιαστικά κάναμε αξία την κατανάλωση. Η χώρα έζησε ένα φρενήρη καταναλωτισμό. Αυτά τα 2 μαζί άλλαξαν τον τρόπο που επικοινωνούσαν οι άνθρωποι ,οι ομάδες, οι κοινωνίες, οι πόλεις, οι περιφέρεις. Νομίζω ότι ο καθένας από εμάς μπορεί να δει τεράστια ζητήματα, στην κοινωνία, και ξέρετε ως υπουργός παιδείας -είναι η 2η χρονιά που παρακολουθώ εξετάσεις- είναι μεγάλος πόνος να βλέπεις κάθε φορά στις εξετάσεις να υπάρχουν 17χρονα παιδιά να προσπαθούν να διαβάλλουν τον πιο αδιάβλητο θεσμό, με το κινητό ή την ηλεκτρονική σύνδεση ή με κάποιο πλάγιο τρόπο. Είναι επίσης μεγάλος πόνος να βλέπεις ότι στα Πανεπιστήμια, στα ΤΕΙ, οι νέοι λειτουργούν με την αντιγραφή και όχι την άμιλλα. Δεν υπάρχει η αίσθηση της αξιοκρατίας.
Είναι πολύ σημαντικό να κατανοήσουμε όλοι τις ευθύνες μας και να κάνουμε και ως κόμμα την ανάλυση μας. Σίγουρα η ΝΔ και ιδιαίτερα η τελευταία 5ετία Καραμανλή πραγματικά διέλυσε το κράτος όμως ως πολιτικό σύστημα και ως κόμμα πρέπει να δούμε τι δεν πήγε καλά σε αυτή την κοινωνία και πως βρεθήκαμε μπροστά σε κρίση αξιών και αρχών σήμερα.
Η πρώτη κρίση είναι η δημοσιονομική, είναι αυτό που ακούμε καθημερινά. Δημοσιονομική κρίση, σημαίνει ότι αυτό που παράγουμε, ως πλούτος και ως χρήμα, είναι πολύ λιγότερο από αυτό που χρειαζόμαστε για να ζήσουμε με τον τρόπο που έχουμε επιλέξει να ζούμε.
Τα τελευταία χρόνια, έμπαιναν στη χώρα κάθε χρόνο, περίπου 35 δισ. ευρώ δανεικά χρήματα για να μπορέσει να κινείται με τον τρόπο που κινείται ο δημόσιος τομέας, και επομένως η αγορά και ο ιδιωτικός τομέας.
Εμείς ως κράτος να δανειζόμασταν και δημιουργούσαμε τεράστιες υποχρεώσεις, για να αποπληρώνουμε αυτά τα δάνεια και βεβαίως σε μικρή κλίμακα, ο καθένας μπορούσε να δανείζεται για να ζει μια ζωή που ήταν πέρα από τις δυνατότητες του.
Με απλά λόγια το δημοσιονομικό πρόβλημα και η δημοσιονομική κρίση είναι μια αφαίρεση. Από αυτό που εισάγουμε, αφαιρούμε αυτό που ξοδεύουμε και είναι εμφανές ότι αυτή η διαχείριση ήταν εξαιρετικά κακή. Φτάσαμε λοιπόν σε ένα σημείο, -όχι μόνο λόγω της ελληνικής κατάστασης αλλά με μια ευρωπαϊκή κρίση, αποτέλεσμα μιας διεθνούς κρίσης χρηματοπιστωτικού συστήματος- που η Ελλάδα βρέθηκε να είναι πιο χρεωμένη χώρα της Ευρώπης. Δεν μπορούσαμε πλέον να δανειστούμε , δηλαδή αυτά τα 35 δισ. που παίρναμε, από τις αγορές όπου τα δανειζόμασταν καθώς θεωρούσαν ότι δεν μπορούμε να τα αποπληρώσουμε. Αυτό σήμαινε ότι δεν μπορούμε να σας πληρώσουμε τους τόκους που έχουμε και κατά συνέπεια δεν μπορούμε να σας πληρώσουμε πολύ σημαντικό μέρος των εξαγωγών, το πετρέλαιο, δεν μπορούμε να πληρώσουμε σημαντικό μέρος των μισθών και των συντάξεων. Αυτό σημαίνει η στάση πληρωμών και ο μη δανεισμό της χώρας.
Εδώ αναπτύσσονται οι εξής θεωρίες από την Αριστερά. Στο ΚΚΕ δεν απαντάω γιατί δε λέει απολύτως τίποτα, λέει ”ανυπακοή» και «βγείτε στους δρόμους». Ο Συριζα και ορισμένοι διανοητές που βγαίνουν στην τηλεόραση λένε ότι θα κάνουν «στάση πληρωμών» και ότι δεν θα αποπληρώνουμε τους τόκους, αυτά που χρωστάμε αλλά θα χρησιμοποιούμε εσωτερικά μόνο ότι παράγουμε. Θα γίνουμε δηλαδή μια χώρα όπως ήταν παλιά η Αλβανία. Αυτό σημαίνει, αν δεν πληρώνουμε τους τόκους, ότι γίνεται παύση πληρωμών κυρίως στο τραπεζικό σύστημα, δεν υπάρχει δυνατότητα χρηματοδότησης της αγοράς, δηλαδή δεν υπάρχει ουσιαστικά ροή χρήματος. Το να σταματήσει το τραπεζικό σύστημα σε μια χώρα σημαίνει, ότι γινόμαστε πραγματικά Αλβανία πριν από 20 χρόνια.
Η 2η πρόταση για την αντιμετώπιση του δημοσιονομικού που ακούγεται είναι να αρνηθούμε να πληρώσουμε, στους δανειστές μας είτε είναι χώρες, είτε είναι ασφαλιστικά ταμεία, που έχουν ομόλογα, και να απαιτήσουμε να γίνει μια ρύθμιση όπου τα χρέη μας και μόνο τα εξωτερικά χρέη θα πάνε στο 50%. Αυτό είναι πολύ ωραίο, θα μπορούσαμε να απαιτήσουμε να μην πληρώσουμε και τίποτα, να πει η Ελλάδα δε σας χρωστάω εγώ είμαι κυρίαρχο κράτος και δε σας πληρώνω τίποτα.
Κάνω αυτές τις 2 αναφορές γιατί πάντοτε υπάρχει από αριστερά μια εύκολη επαναστατική προσέγγιση, στην οποία δεν έχουμε πια περιθώρια, ούτε για αφέλειες, ούτε για ανοησίες. Κάθε μέρα που περνά για τη χώρα, είναι πάρα πολύ σημαντική. Με απλά λόγια πρέπει να βρούμε ένα τρόπο για να αντιμετωπίσουμε τα χρέη μας και την ίδια στιγμή να αντιμετωπίσουμε το δεύτερο μεγάλο θέμα που είναι η κρίση ανταγωνιστικότητας.
Κρίση ανταγωνιστικότητας σημαίνει ότι δεν έχουμε δική μας παραγωγή η οποία να φέρνει έσοδα στη χώρα δηλαδή όπως πχ ο τουρισμός που φέρνει στη χώρα έσοδα και συνάλλαγμα.
Είχα πει και στο βιβλίο μου, «η έξυπνη Ελλάδα» ότι αν δε βρούμε διαδικασίες να παράγουμε πράγματα που είναι ανταγωνιστικά σε παγκόσμιο επίπεδο θα αντιμετωπίσουμε σοβαρά προβλήματα. Και το λέω αυτό γιατί ο κάθε καταναλωτής, ο καθένας από εμάς δεν είχε αναπτύξει μια συνείδηση να αγοράσει π.χ. το ελληνικό τυρί, θα πάει να αγοράσει το καλύτερο και το φθηνότερο. Άρα αν αυτό που εισάγεται είναι καλύτερο και φθηνότερο θα πρέπει να κάνουμε το δικό μας καλύτερο ώστε να το πουλήσουμε και εμείς έξω.
Αυτή είναι η κρίση ανταγωνιστικότητας. Να θυμίσω ότι επί 5 χρόνια επί ΝΔ πέσαμε 35 ολόκληρες θέσεις στην κατάταξη ανταγωνιστικότητας των χωρών. Δηλαδή χώρες της γειτονιάς μας παράγουν και εμπορεύονται σε παγκόσμιο επίπεδο περισσότερα προϊόντα από εμάς. Η κρίση ανταγωνιστικότητας σημαίνει επιχειρήσεις, καινοτομία και νέα προϊόντα σε όλα τα επίπεδα: στη γεωργία, στον τουρισμό, στην πληροφορική.
Εδώ χρειάζονται οι μεγάλες δυνάμεις της χώρας, οι νέοι άνθρωποι να κατευθυνθούν σε τελείως διαφορετικές προσεγγίσεις από αυτές που κατευθύνονταν επί δεκαετίες.
Θυμάμαι εδώ μέσα πάλι είχαμε συζητήσει το 2006, το 87% των νέων μέχρι 25 χρονών στην ερώτηση, τι θέλετε να κάνετε, ήταν να διοριστούμε στο δημόσιο. Επειδή λοιπόν αυτό δεν υπάρχει πλέον, το μεγαλύτερο στοίχημα είναι να στρέψουμε τους νέους ανθρώπους, σε άλλες δραστηριότητες. Δεν είναι καθόλου εύκολο βεβαίως, δεν το κάναμε όταν είχαμε 5% ανάπτυξη και όταν είχαμε ροή χρήματος. Τώρα η κριτική είναι γιατί δεν κάναμε ανάπτυξη μέσα σε 1 χρόνο. Μέσα σε 12 μήνες με απόλυτη κρίση σε ευρωπαϊκό σε παγκόσμιο επίπεδο, με απόλυτη κρίση σε δημοσιονομικό επίπεδο, δεν είχαμε τη δυνατότητα να κινήσουμε ένα ευρώ, με μια νοοτροπία η οποία είχε διαμορφωθεί με αυτόν τον τρόπο και ξέρουμε ότι υπάρχει και σήμερα.
Η κριτική που μας γίνεται και την κάνουμε και εμείς πολλές φορές είναι γιατί δεν κάναμε ανάπτυξη, μέσα σε 12 μήνες. Η κρίση λοιπόν ανταγωνιστικότητας, προφανώς είναι το μεγαλύτερο θέμα. Υπάρχουν μια σειρά από μέτρα που είναι σε εξέλιξη, και ο νέος αναπτυξιακός νόμος και όλα τα προγράμματα καινοτομίας, από το υπουργείο παιδείας και τη νέα γενιά μέχρι το υπουργείο ανταγωνιστικότητας και οικονομίας που δίνουν τη δυνατότητα σε αυτούς τους νέους ανθρώπους να αναπτύξουν καινοτομία. Αυτή είναι η μόνη λύση, και χρειαζόμαστε ένα καινούριο θεσμικό πλαίσιο,, έτσι ώστε να μπορέσουμε να αξιοποιήσουμε και προς αυτή την κατεύθυνση τους Ευρωπαϊκούς Πόρους .
Ψηφίστηκε ο νόμος ,έγιναν οι νέες δομές, γίνονται οι προκηρύξεις συνεχώς. Πόσο πιο γρήγορα θα μπορούσε να γίνει αυτό;
Η ανεργία αυξάνει και αυξάνει και στο δημόσιο -λόγω της λήξης πολλών συμβάσεων- και στον ιδιωτικό τομέα -λόγω πολλών απολύσεων. Θα πρέπει κάθε στιγμή να σκεφτόμαστε και το δημόσιο και τον ιδιωτικό τομέα.
Η αντιμετώπιση της ανεργίας έχει το ένα κομμάτι που είναι το κοινωνικό. Πρέπει να παίρνουμε χρήματα από παντού για χορηγούμε επιδόματα ανεργίας. Δεν υπάρχει τίποτα πιο σκληρό από έναν άνεργο άνθρωπο αυτή τη στιγμή, άρα η πρώτη προτεραιότητα μέσα σε αυτή τη δυσκολία είναι να δοθεί η μάχη με τον ΟΑΕΔ ώστε να εξασφαλιστούν 700 εκατομμύρια. Το δεύτερο είναι να κατευθύνουμε σε αναπτυξιακές δραστηριότητες σε μια εποχή που πραγματικά η χώρα είναι δύσκολο, να προσελκύσει επενδύσεις -εδώ εμπλέκονται οι περιφέρεις, εμπλέκονται οι δήμοι, εμπλέκονται οι τοπικές δυνάμεις .
Η προσέγγιση επενδύσεων είναι ένα από τα μεγάλα στοιχήματα λαμβάνοντας υπόψη ότι όλη η γειτονιά μας πια από την Τουρκία μέχρι την Ισπανία έχουν μικρότερο κόστος εργασίας (το κόστος εργασίας στην Ελλάδα είναι 38 %, ενώ στην Τουρκιά 17%και στην Ισπανία 21%).
Θα πρέπει λοιπόν να δούμε πως θα αντιμετωπίσουμε ζητήματα ανταγωνιστικότητας, προσέλκυσης επενδύσεων. Γιατί λέμε να γίνουν δημόσιες επενδύεις, βεβαίως να γίνουν , μόνο που δεν υπάρχουν χρήματα πια, αυτή τη στιγμή το πρόγραμμα δημοσίων επενδύσεων έχει εξαιρετικά ελαχιστοποιηθεί.
Δεν μπορούμε να μην λέμε την αλήθεια, δεν υπάρχει πια κανένα περιθώριο να ωραιοποιούμε τα πράγματα. Επειδή όμως δεν μπορούμε να γίνουμε Τουρκία στο κόστος εργασίας, θα πρέπει να δούμε πώς η προσέλκυση των επενδύσεων θα έχει άλλα συγκριτικά πλεονεκτήματα. Θα είναι η ενίσχυση αυτών των επενδύσεων που θα έρθουν εδώ; Θα είναι η αξιοποίηση της δημόσιας γης; θα είναι η δυνατότητα να αξιοποιήσουμε γη, μαρίνες, λιμάνια; Σκοπός είναι να προσελκύσουμε κάθε είδους τουρισμό σε κάθε άκρη της χώρας.
Ο κάθε τομέας και το δημόσιο πρέπει να αλλάξει πάρα πολύ τον τρόπο που σκεφτόμασταν μέχρι τώρα. Είμαστε η χώρα που έχουμε χρησιμοποιήσει με τόσα νησιά τις λιγότερες μαρίνες από όλη την υπόλοιπη Ευρώπη, καθώς επί δεκαετίες έχουμε μια άρνηση να ιδιωτικοποιήσουμε τις μαρίνες -όταν παντού ήταν ιδιωτικοποιημένες.
Οι λέξεις αυτές, ήταν για πολλά χρόνια ταμπού. Οφείλουμε να ξεκαθαρίσουμε που φτάνουν τα όρια του δημοσίου, να βάλουμε και τις κόκκινες γραμμές -γιατί βεβαίως και μέσα στην κρίση πρέπει να υπάρχουν κόκκινες γραμμές σε θέματα όπως η ενέργεια, τα δημόσια δίκτυα κ.ο.κ- αλλά να ξέρουμε και που θα επιτρέψουμε τον ανταγωνισμό ώστε να προσελκύσει κεφάλαια και να αλλάξει τα δεδομένα.
Αυτά τα δύο θέματα που είναι ανταγωνιστικότητα – αξιοπιστία και δημοσιονομική κρίση είναι τα δυο μεγάλα κεφάλαια τα οποία η χώρα έπρεπε να αντιμετωπίσει αυτό το χρόνο.
Το δημοσιονομικό έχει και πολλές αδικίες γιατί σημαίνει ότι έπρεπε να δώσουμε χρήματα, καθαρά χρήματα, να κάνουμε δεσμεύσεις και να πάμε σε μεγάλες μειώσεις ώστε να μειώσουμε τα ελλείμματα μας και τα χρέη μας για να εξασφαλίσουμε το δανεισμό. Μόνο δυο τρία νούμερα ως παράδειγμα αξίζουν τον κόπο.
Το 2004 η μεταφορά μαθητών στη χώρα στοίχιζε 140 εκατομμύρια με 130.000 μαθητές Το 2009 η μεταφορά μαθητών είχε φτάσει τα 260 εκατομμύρια, χωρίς να έχουν αυξηθεί οι μαθητές. Ξέρουμε όμως πολύ καλά τι έγινε, και έγινε σε πάρα πολλούς τομείς. Αυτό λοιπόν είχε ως αποτέλεσμα το έλλειμμα να φτάσει το 2010 το 16%.
Δεν υπάρχει χώρα της Ευρώπης που να έφτασε το έλλειμμα της σε τέτοια επίπεδα, ξεπερνώντας κάθε όριο. Κάθε χρόνο ξοδεύουμε 16% λιγότερο από αυτό που παράγουμε. Αυτό δεν μπορεί να μας έβγαζε πουθενά και βέβαια, οι αγορές από τις οποίες δανειζόμασταν αλλά και η ΕΚΤ σταμάτησαν τα πάντα.
Πέρυσι το Μάιο φτάσαμε στην απόλυτη κρίση καθώς θα πηγαίναμε σε στάση πληρωμών. Θέλω να σας πω σύντροφοι -καθώς είμαι μέσα από τα σπλάχνα του ΠΑΣΟΚ- δεν έχω ποτέ περάσει στη ζωή μου -κι εγώ και οι άλλοι σύντροφοι- τέτοια στιγμή όπως εκείνη που έπρεπε στο υπουργικό συμβούλιο να υπογράψουμε το μνημόνιο.
Ήταν ένας τραπέζι με λευκούς ανθρώπους. Το μνημόνιο σήμαινε πολύ σημαντικά πράγματα, όπως τη μείωση μισθών και συντάξεων αλλά κυρίως σήμαινε δεσμεύσεις οι οποίες έπρεπε να γίνουν σε ελάχιστο χρονικό διάστημα.
Υπάρχουν στιγμές που έχεις μείνει στη μέση του δρόμου και πρέπει να φύγεις. Ή θα πας μπροστά, -το μπροστά σήμαινε ότι θα έπρεπε να κάνουμε μια επιλογή- ή να αφήσουμε τη χώρα να πτωχεύσει. Η πτώχευση σήμαινε ότι μέσα σε ένα 10ήμερο θα σταματούσε η μισθοδοσία στο δημόσιο, στα ταμεία, θα κατέρρεαν οι τράπεζες.
Έπρεπε να προχωρήσουμε με τα μέσα και τον τρόπο που είχαμε. Μπροστά ουσιαστικά , επιλέγοντας, έχοντας συμφωνήσει το μεγαλύτερο δάνειο που δόθηκε σε χώρα ποτέ, από την ΕΕ και το ΔΝΤ. Αυτό το τεράστιο δάνειο είχε βεβαίως και συγκεκριμένες υποχρεώσεις, εξαιρετικά δύσκολες.
Αυτά που έπρεπε να κάνουμε με βάση το μνημόνιο, ήταν ουσιαστικά όσα λέγαμε εδώ και τριάντα χρόνια και δεν τα κάναμε. Τώρα πρέπει να τα κάνουμε σε ένα χρόνο.
Τι έγινε αυτό το χρόνο: Μειώθηκε το έλλειμμα κατά 5 μονάδες. Πραγματικά δεν υπάρχει προηγούμενο στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Έγινε το ασφαλιστικό σύστημα μέσα σε 3 μήνες. Στη Σουηδία η ασφαλιστική ρύθμιση κράτησε 7 χρόνια. Όταν έγινε η προσπάθεια αλλαγής του ασφαλιστικού επί Γιαννίτση, υπήρξε ξεσηκωμός.
Τότε ήμουν επίτροπος στην Ε.Ε. και είχα στην αρμοδιότητά μου τα ασφαλιστικά συστήματα. Γνωρίζοντας τα συστήματα και το τι θα γίνει τα επόμενα χρόνια, είχα πει σε συνέντευξη μου «Γιαννίτση, βάστα Ρόμμελ! Πρέπει να την περάσουμε αυτήν τη μεταρρύθμιση!».
Δεν ήταν έτοιμη η κοινωνία, δεν ήταν έτοιμο το πολιτικό σύστημα, δεν ήμασταν όλοι έτοιμοι. Σε πολλούς τομείς δεν το κάναμε και έπρεπε να κάνουμε πολύ πιο σκληρά πράγματα σε ελάχιστο χρόνο. Το δίλημμα και εδώ δεν ήταν ιδεολογικό! Είναι καλό ή κακό; Βοηθάει τους μεν ή τους δε; Ήτανε ζωής και θανάτου! δηλαδή θα υπάρξει ασφαλιστικό σύστημα ή δεν θα υπάρξει; Θα υπάρξουν συντάξεις για αυτούς που είναι σήμερα 50 ετών ή δεν θα υπάρξουν;
Το δεύτερο μεγάλο θέμα ήταν η φοροδιαφυγή στη χώρα. Όλο αυτό το τεράστιο βάρος που κουβαλάμε και μας κάνει αναξιόπιστους. Και στο εσωτερικό, αλλά και στο εξωτερικό, που θεωρούν ότι η χώρα δεν μπορεί να συλλέξει φόρους γιατί κανείς δεν πληρώνει φόρους! Η αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής δεν είναι θέμα ενός νόμου! Νόμους κάναμε πολλούς. Υπάρχει, όμως, θέμα κουλτούρας, υπάρχει θέμα δομών και θέμα αποτελεσματικότητας της Δικαιοσύνης.
Είναι η πρώτη φορά που έγινε κατάσχεση εκατοντάδων σκαφών, η πρώτη φορά που μπήκαν πρόστιμα – 100% αύξηση στην επιβολή προστίμων από την προηγούμενη – είναι η πρώτη φορά που γίνονται κατασχέσεις προσωπικών περιουσιών. Παρόλα αυτά ο κόσμος αναρωτιέται γιατί δεν έχουν τιμωρηθεί όλοι όσοι θα έπρεπε. Γιατί πρέπει να υπάρξει απονομή Δικαιοσύνης!
Φέτος, έγιναν 3 μεγάλες μεταρρυθμίσεις και αλλαγές για να μπορέσουμε να επιταχύνουμε την απονομή Δικαιοσύνης. Πρέπει όλοι να γνωρίζουμε σε βάθος τι έχει γίνει, και να έχουμε συναίσθηση του χρόνο που χρειάζεται για να εφαρμοστεί μια αλλαγή.
Δεν υπήρξε παντού το αποτέλεσμα που έπρεπε, όμως κανείς δεν δέχεται να εξηγήσουμε γιατί δεν έγινε αυτό που έπρεπε να γίνει.
Και εδώ είναι η τρίτη κρίση που ανέφερα, η κρίση αξιοπιστίας στη χώρα. Δεν πιστεύουμε πια τα στατιστικά στοιχεία, δεν πιστεύουμε πια ότι αυτά που λέμε είναι αυτά που ισχύουν. Και για αυτό ο αγώνας που δίνει ο Πρόεδρος είναι έξω από τα ανθρώπινα όρια. Έχει γυρίσει στους 18 μήνες που είμαστε στην Κυβέρνηση τρεις φορές τον κόσμο. Και όχι μόνο δεν του αναγνωρίζεται, πολλές φορές γίνεται και αρνητική κριτική. Γιατί έπρεπε να υπάρξουν και πρέπει να υπάρχουν συνεχώς διαπραγματεύσεις με όλους τους ηγέτες και όλες τις χώρες. Σε όλες τις χώρες έχει διαμορφωθεί ένα πολύ αρνητικό κλίμα. Οι Φιλανδοί έχουν βάλει ζήτημα στο αν θα δώσουν την επόμενη δόση δανείου στην Ελλάδα, οι Σλοβάκοι το αρνήθηκαν, οι Ολλανδοί έχουν το ίδιο πρόβλημα στο Κοινοβούλιό τους. Γιατί; Γιατί και σ αυτούς τους λαούς υπάρχουν οικονομικά προβλήματα. Δεν υπάρχει καμιά χώρα που να μην έχει προβλήματα. Και η λογική που επικρατεί, με εξαιρετικά λαϊκιστικό ή απλουστευτικό τρόπο – κυρίως από τα ακροδεξιά και τα δεξιά κόμματα – είναι ότι έχουν περισσότερα χρόνια δουλειάς και δεν φοροδιαφεύγουν. Αντίστοιχα αναπτύσσουμε και εμείς εύκολα λαϊκιστικό λόγο για άλλους, με αποτέλεσμα να δημιουργούνται προβλήματα στη λήψη αποφάσεων.
Εκεί τίθεται το θέμα των διεθνών σχέσεων, ο λόγος για τον οποίο ο Πρωθυπουργός πήγε σε Φινλανδία, Νορβηγία, Σουηδία, Ολλανδία, και σε άλλες χώρες, προκειμένου να μιλήσει με όλους τους ηγέτες, με όλα τα τοπικά μέσα, με όλες τις εφημερίδες, και να εξηγήσει στην κοινή γνώμη ότι δεν είμαστε ένας λαός που απλά κάθεται, χορεύει συρτάκι και δεν σέβεται τις υποχρεώσεις του.
Παρότι δεν έχουμε την αυτογνωσία για αυτά που δεν πήγαν καλά, δεν χωράει αμφιβολία ότι υπάρχουν πολύ σκληρά εργαζόμενοι Έλληνες, άνθρωποι που δημιουργούν, καταπληκτικοί δημόσιοι υπάλληλοι, φωτισμένοι δάσκαλοι, εξαιρετικοί πολιτικοί, έντιμοι δημοσιογράφοι και αυτές οι θετικές δυνάμεις πρέπει, εσωτερικά και εξωτερικά, να αλλάξουν τα δεδομένα.
Σε αυτό το μεγάλο αγώνα κάθε μήνας είναι και μια μάχη. Είμαστε και πάλι σε μία δύσκολη φάση μπροστά στην πέμπτη δόση. Για να υπάρξει αυτή η δόση, πρέπει να εξασφαλιστεί ότι θα μπορούμε του χρόνου τέτοια εποχή να έχουμε τη δυνατότητα δανειοδότησης. Γιατί δεν μπορεί ούτε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ούτε το ΔΝΤ, να δώσουν τη δόση, εάν δεν έχουν εξασφαλίσει ότι θα μπορούμε του χρόνου τέτοια εποχή, να έχουμε πρόσβαση, είτε στην αγορά, είτε σε άλλου είδους δανειοδότηση. Για να το κάνουμε αυτό θα πρέπει να παρουσιάσουμε ένα νέο πρόγραμμα. Πέσαμε έξω σε ορισμένους στόχους; Ναι! Και δεν ξέρω ποια Κυβέρνηση θα μπορούσε να πληρώσει όλες τις υποχρεώσεις της στο ακέραιο κάτω από τις συνθήκες που περιέγραψα προηγουμένως. Θα πρέπει να υπάρξει ένα νέο πρόγραμμα, που αφορά στην οικονομία, στις μεταρρυθμίσεις που πρέπει να γίνουν, στην ανάπτυξη, στη λειτουργία της αγοράς και στην αγορά εργασίας. Είναι πολύ σημαντικό να υπάρχει συναίνεση και αυτή τη συναίνεση έχουμε όλοι ευθύνη να την πετύχουμε.
Έκανε μία πρόταση η ΝΔ. Ποια είναι η κεντρική διαφορά: να μειώσουμε τους φόρους για να αυξήσουμε τη δυνατότητα των επιχειρήσεων να αποδίδουν καλύτερα. Αυτό είναι μια θεωρία. Χαμηλοί φόροι ή μεσαίοι φόρο ή υψηλοί φόροι και υπάρχουν και πολλά επιχειρήματα. Σε μία χώρα σαν τη δική μας, εάν βάλεις υψηλούς φόρους οι επιχειρήσεις θα φύγουν θα πάνε στη Ρουμανία, στη Βουλγαρία, στην Κύπρο, όπως, ήδη, έκαναν κάποιες. Ούτε η άλλη άποψη με τους χαμηλούς φόρους – παράδειγμα η Ιρλανδία με 13% φόρους – είχε καλό αποτέλεσμα.
Να θυμίσω ότι το κύριο επιχείρημα του κ. Αλογοσκούφη, ήταν ότι η μείωση φόρων θα έφερνε επιχειρήσεις και ανάπτυξη. Μειώθηκαν οι φόροι επί ΝΔ, αλλά μειώθηκαν και τα έσοδα – γιατί μόλις μειώνονται οι φόροι μειώνονται τα έσοδα – και δεν υπήρξε καμία ανάπτυξη. Άρα η επιχειρηματικότητα και η προσέλκυση επενδύσεων είναι ένα σύνθετο πράγμα. Και οι φόροι οι οποίοι έχουμε βάλει, το 20% επί των κερδών τα οποία δεν επενδύονται, είναι ένας πολύ λελογισμένος φόρος, που βάζει επιτέλους και τους επιχειρηματίες μπροστά στις ευθύνες τους. Τώρα, το γεγονός ότι είμαστε σε μία εποχή που και ο ιδιωτικός τομέας πραγματικά ζορίζεται πολύ όπως και ο δημόσιος υπάλληλος όπως και ο εργαζόμενος, είναι αλήθεια. Αλλά όλοι θα πρέπει να συνεισφέρουμε, ανάλογα με τις δυνατότητες μας, ώστε να μπορέσουμε να αντιμετωπίσουμε αυτή τη δύσκολη φάση.
Η συναίνεση δεν μπορεί να παραμείνει στα λόγια, δεν μπορεί να είναι απλά και αόριστα σε κάποια μέτρα. Εάν υπάρχουν 30, 40 συγκεκριμένες δράσεις στις οποίες συμφωνούμε, σημαίνει ότι δίνουμε από κοινού έναν αγώνα σε αυτή τη χώρα, ώστε στο μέλλον να μπορούμε πάλι να παρουσιάζουμε τις διαφορές μας. Ας δώσουμε έναν αγώνα σωτηρίας.
Η εικόνα που δίνει η ΝΔ μέχρι σήμερα δεν είναι αυτή, καθώς χωρίς ίχνος αυτοκριτικής, για την κατάσταση που παραλάβαμε μετά από επί 5 χρόνια, με τον πιο απλό τρόπο φορτώνει στην κυβέρνηση του ενός χρόνου τα πάντα και ουσιαστικά λένε πολεμήστε να νικήσουμε!
Σε αυτή τη δύσκολη στιγμή υπάρχει μία ένταση, η οποία σε κάθε περιοχή έχει διαφορετικά χαρακτηριστικά. Στην Αθήνα και στο λεκανοπέδιο είναι η μετανάστευση. Ένα πρόβλημα, που η χώρα μας αντιμετωπίζει και λόγω γεωγραφικής θέσης. Καλούμαστε να αντιμετωπίσουμε το μεγαλύτερο κύμα μετανάστευσης που υπήρξε στην Ευρώπη τα τελευταία χρόνια, κυρίως από την Ασία, μέσω Τουρκίας. Το γεγονός ότι λόγω της ευρωπαϊκής νομοθεσίας, δεν μπορούμε να τους προωθήσουμε, έχει δημιουργήσει εκρηκτικές καταστάσεις που βοηθά στην ανάπτυξη ενός λαϊκισμού και ενός –πολλές φορές- υστερικού ρατσισμού. Για το θέμα γίνεται, επίσης, μεγάλη διαπραγμάτευση σε ευρωπαϊκό επίπεδο.
Είμαι βουλευτής Α’ Αθήνας τώρα και ξέρω πολύ καλά τι σημαίνει να είσαι κάτοικος του κέντρου. Αλλά πρέπει ως κοινωνία να αποφασίσουμε μέχρι ποιο σημείο μπορούμε να αντέξουμε αυτού του είδους τις ακρότητες που συμβαίνουν σήμερα.
Συντρόφισσες και σύντροφοι, βρίσκομαι απόψε εδώ και ως Υπουργός Παιδείας. Η Παιδεία είναι η πιο σημαντική αλλαγή και η πιο σημαντική συνιστώσα μιας κοινωνίας, γιατί συνδέεται με τον πολιτισμό, τη συνοχή και τη μόρφωση, την εθνική ταυτότητα, την ανάπτυξη, την οικονομία. Όλα είναι Παιδεία. Οι αλλαγές στην Παιδεία εφαρμόζονται σε ένα ανορθολογικό σύστημα, που επί χρόνια μεγεθύνεται και δεν αναπτύσσεται. Έχουμε τους περισσότερους καθηγητές και δασκάλους ανάμεσα στις χώρες του ΟΟΣΑ, το μεγαλύτερο αριθμό σχολείων σε σχέση τους μαθητές και τη γεωγραφία μας, το μεγαλύτερο αριθμό Πανεπιστημίων και ΤΕΙ ανά 100.000 κατοίκους, το μεγαλύτερο αριθμό ειδικοτήτων στα Τεχνικά Λύκεια, το μεγαλύτερο αριθμό ωρών στο Λύκειο, το μεγαλύτερο αριθμό μαθημάτων, όλα σε μεγέθυνση! Το αποτέλεσμα δεν είναι αυτό που θέλαμε. Βεβαίως, έγιναν σημαντικές προσπάθειες στην Παιδεία. Και για αυτό τα παιδιά μας έχουν πολύ καλύτερη μόρφωση από ότι πριν από 10, 20 ή χρόνια και δεν πρέπει να μηδενίζουμε τις προσπάθειες. Υπήρξαν φωτισμένοι άνθρωποι που έδωσαν πολλά. Όμως, δεν έχουμε τα αποτελέσματα που θέλαμε.
Τι κάνουμε από πέρυσι το Φεβρουάριο, που ανακοινώθηκαν οι αλλαγές: Πρώτον εξορθολογισμός. Έπρεπε να γίνει ορθολογική κατανομή του ανθρώπινου δυναμικού. Στο πλαίσιο αυτό επέστρεψαν από διάφορες υπηρεσίες 6.500 δάσκαλοι και καθηγητές στα σχολεία. Παράλληλα έγινε εξορθολογισμός στα σχολεία. Δεν μπορεί το 2011 να έχουμε μονοθέσια, διθέσια ή τριθέσια σχολεία. Δεν γίνεται να έχουμε Γυμνάσια με 20, 30, 40 μαθητές και 15 καθηγητές. Αυτός ο εξορθολογισμός δεν είναι καθόλου εύκολος, γιατί οι τοπικές κοινωνίες αντιδρούν. Έχει, όμως, μεγάλη σημασία να υπάρχουν δυνάμεις που κατανοούν ότι οι αλλαγές γίνονται και για παιδαγωγικούς και για οικονομικούς λόγους και να τις στηρίζουν.
Πριν από λίγες ημέρες ανακοινώσαμε ότι σε 25 ΤΕΙ της χώρας δεν θα εισαχθούν φέτος φοιτητές. Είχα σήμερα μία έντονη συζήτηση με τους Προέδρους των ΤΕΙ. Δεν γίνεται ως χώρα, ως τοπική κοινωνία, να υπερασπιζόμαστε την ύπαρξη ενός Τμήματος, το οποίο σε 8 εξάμηνα έχει 14 φοιτητές. Να υποστηρίζουμε τμήματα τα οποία λειτουργούν χωρίς καθηγητές, μόνο με ωρομίσθιους. Αυτά είναι αυτονόητα και δεν θα έπρεπε καν να συζητούνται, να τοποθετούνται μαύρες σημαίες, να γίνονται πολιτικές δηλώσεις, κόμματα να βγαίνουν στα παράθυρα. Εξορθολογισμός σημαίνει ότι πρέπει να γίνουν οι απολύτως αναγκαίες κινήσεις, ώστε να μπορέσουμε να χτίσουμε.
Ζούμε έναν καθημερινό πόλεμο, μια δύσκολη πραγματικότητα γιατί αλλάζει η ζωή καθενός. Σε αυτό τον αγώνα χρειαζόμαστε τη δύναμη για να λειτουργήσουμε όλοι μαζί, να υπερβούμε τους εαυτούς μας, ώστε την επόμενη διετία να μπορέσουμε να βάλουμε ξανά τη χώρα στις ράγες, Δεν λέμε ούτε ότι θα λυθεί το πρόβλημα, ούτε ότι θα είμαστε ξαφνικά όπως ήμασταν, αλλά να σταματήσουμε να εξαρτώμεθα από άλλους να μπορέσει η χώρα να αναπνεύσει και να δημιουργήσει.
Θυμίζω ότι ο Ελευθέριος Βενιζέλος, στη δεύτερη θητεία του, με ενάμιση εκατομμύριο πρόσφυγες και την Ελλάδα χρεωκοπημένη, έκανε τις μεγαλύτερες μεταρρυθμίσεις που είχαν γίνει ποτέ. Θυμίζω, επίσης, ότι η χώρα βγήκε 3 φορές από χρεωκοπία. Και όμως, σε πολύ πιο δύσκολες εποχές η χώρα τα κατάφερε. Εξαρτάται από μας! Βεβαίως ευθύνες πάνω από όλα έχει το πολιτικό σύστημα και η κυβέρνηση αυτή. Τις αναλαμβάνουμε και τις παλεύουμε με πάθος! Δεν υπάρχει πια τίποτε προσωπικό, δεν υπάρχει η λογική του πολιτικού κόστους. Είναι μια αίσθηση αποστολής και θέλω να σας βεβαιώσω ότι το σύνολο της κυβέρνησης, το σύνολο της κοινοβουλευτικής μας ομάδας είναι σε αυτήν την αποστολή. Χρειάζεται, λοιπόν, καθένας να βοηθήσει. Και μπορούμε, όπως το κάναμε πολλές φορές στην ιστορία μας, να σηκώσουμε τον ήλιο, τον πραγματικό και του ΠΑΣΟΚ, πάνω απ την Ελλάδα!