«Η χώρα δεν αντέχει πλέον τον διογκωμένο δημόσιο τομέα». Ανοιχτό αφήνει το θέμα των απολύσεων στο Δημόσιο η υπουργός Παιδείας Άννα Διαμαντοπούλου, τονίζοντας πως «χρειάζεται βαθύς εξορθολογισμός χωρίς απολύσεις, όπου αυτό είναι εφικτό, καθώς και συμφωνία για έναν δημόσιο τομέα παραγωγικό, χωρίς αργομισθίες, υπεραριθμίες και ιδιοκτησιακά σύνδρομα». Η υπουργός Παιδείας αφήνει αιχμές για τους «Αγανακτισμένους», επισημαίνοντας πως «ο αυθορμητισμός ηττήθηκε από τις σκοπιμότητες».
Θεωρείτε επιτυχείς τους κυβερνητικούς χειρισμούς στην υπόθεση των ταξί;
Άνοιγμα παντού και πάντα με κανόνες. Είναι μια δίκαιη βάση, για μια νηφάλια και δημιουργική λύση ενός προβλήματος που φούντωσε αδικαιολόγητα κατά τη γνώμη μου. Οι ακρότητες και οι εξαλλοσύνες πλήττουν τη χώρα, τραυματίζουν τον τουρισμό μέσα στο καλοκαίρι και απομονώνουν κοινωνικά τους ίδιους τους ιδιοκτήτες ταξί. Η πόρτα της συνεννόησης είναι ανοιχτή, αρκεί να μείνουν απ’ έξω οι μικροκομματικές σκοπιμότητες.
Μπορεί, αλήθεια, τα υπουργεία να αποτελούν φέουδα των υπουργών;
Ως χώρα, έχουμε ανάγκη τις δημοκρατικές συνθέσεις και όχι τις φεουδαλικές κατατμήσεις. Κι αυτή η προτεραιότητα δεν αφορά μόνον υπουργούς, αλλά τους πάντες. Διότι, ακόμη και μία θέση πίσω από δημόσιο γκισέ γίνεται σε πολλές περιπτώσεις αντιληπτή ως προσωπικό φέουδο.
Μετά τον Δεκαπενταύγουστο, πάντως, οι κοινωνικές αντιδράσεις αναμένονται ραγδαίες. Το κίνημα «Δεν πληρώνω», που φαίνεται να επεκτείνεται σε ΔΕΗ και εφορίες, σας ανησυχεί;
Δεν ξέρω από πού έχετε τις πληροφορίες ή αν κάποιοι προωθούν παρόμοιες λογικές. Η επιλογή «να πληρώνουν οι άλλοι, όχι εγώ» είναι εξόχως αντιδημοκρατική, με θύματα κυρίως τους οικονομικά ασθενέστερους.
Είναι, όμως, και οι πλατείες, οι «Αγανακτισμένοι». Ο Παύλος Γερουλάνος δήλωσε πως «αυτή η μορφή διεκδίκησης έχει παρέλθει απόλυτα». Συμφωνείτε;
Η πλατεία ήταν γεμάτη, αλλά στην πορεία κάτι από το νόημά της έχει χαθεί. Η πλατεία, τουλάχιστον στην αρχική, αυθόρμητη εκδοχή της, προσπάθησε να αναδείξει την ανάγκη του καινούργιου και του νέου στα δημόσια πράγματα. Στην πορεία χειραγωγήθηκε από παλιά συνθήματα, παλιές νοοτροπίες, παλιές πρακτικές. Ο αυθορμητισμός ηττήθηκε από τις σκοπιμότητες.
Οι επιθέσεις στα γραφεία του κόμματος σας και βουλευτών της πλειοψηφίας πώς αντιμετωπίζονται; Φαντάζομαι όχι με αστυνομικά μέτρα…
Όσοι επιλέγουν αυτόν τον αγώνα δεν πιστεύουν στη Δημοκρατία. Όταν σε συνθήκες πλήρους δημοκρατίας κάποιοι επιλέγουν τη βία ενάντια στους εκπροσώπους του ελληνικού λαού, ουσιαστικά πυροβολούν το ίδιο το δημοκρατικό μας πολίτευμα. Εδώ δεν υπάρχουν δεύτερες σκέψεις, πρέπει να προστατεύσουμε τη Δημοκρατία μας από οποιεσδήποτε απειλές. Εκτός αν κάποιοι έχουν να προτείνουν κάποιο καλύτερο πολίτευμα.
Πρόωρες κάλπες υπό ποιες προϋποθέσεις;
Δεν χρειάζονται πρόωρες κάλπες. Αλλά και η διαρκής εκλογολογία βλάπτει σοβαρά την προσπάθεια της χώρας να πετύχει τους στόχους της. Όσοι γίνονται μέρος αυτής της εθνικά επιζήμιας συζήτησης έχουν και τις ανάλογες ευθύνες.
Αν υπάρξει νέα δανειακή σύμβαση; Ψήφιση με 180;
Η κυβέρνηση διά του εκπροσώπου της έχει ξεκαθαρίσει απόλυτα το ζήτημα αυτό και δεν χρειάζεται να ανακυκλώνουμε τα ίδια και τα ίδια.
Ο Ευάγγελος Βενιζέλος, αλήθεια, πήρε το δαχτυλίδι; Θα είναι ο διάδοχος;
Ο Ευ. Βενιζέλος πήρε στους ώμους του μια τεράστια ευθύνη και αναλώνει όλες τις δυνάμεις του στη συλλογική προσπάθεια να βγάλουμε τη χώρα από τα αδιέξοδα. Τα όσα υπονοεί η ερώτησή σας αφορούν ειδυλλιακά βασίλεια. Και η Ελλάδα δεν είναι βασίλειο, πολλώ δε μάλλον ειδυλλιακό.
Η οικονομική πολιτική, πάντως, δεν άλλαξε, αν και ο Γιώργος Παπακωνσταντίνου έφυγε σαν αποδιοπομπαίος τράγος…
Οι «Ιφιγένειες» και οι αποδιοπομπαίοι τράγοι είναι μια παραπολιτική ανάγνωση της πραγματικότητας και ο εύκολος τρόπος να προσπερνάμε προβλήματα, χωρίς να τα λύνουμε. Η πολιτική ουσία είναι πως υπάρχει το Μεσοπρόθεσμο Πρόγραμμα και οι εφαρμοστικοί νόμοι του και περιμένουμε την υπογραφή της πρόσφατης συμφωνίας. Πάνω σε αυτή τη θεσμική βάση πρέπει να ξεδιπλωθούν αποτελεσματικά και γρήγορα οι παρεμβάσεις και οι τομές που θα αλλάξουν την αναπτυξιακή φυσιογνωμία της χώρας. Όλα τώρα!
Τα δημοψηφίσματα δεν αποτελούν δίκοπο μαχαίρι; Μπορεί να βγει η λαϊκή οργή…
Η πολιτική μας κουλτούρα θέλει εκλογές από την επομένη των εκλογών και δεν ξέρει από δημοψηφίσματα. Και τα δύο πρέπει να αλλάξουν. Το πρώτο διασφαλίζει την πολιτική σταθερότητα, το δεύτερο προωθεί πιο αποτελεσματικά τη λαϊκή συμμετοχή. Το πολιτικό αισθητήριο του λαού μας μπορεί να εξασφαλίσει και τα δύο.
Στη ΔΕΘ τι πρέπει να χαρακτηρίζει την κυβερνητική πρόταση;
Φέτος στη ΔΕΘ καλούμαστε όλοι -κυβέρνηση, αντιπολίτευση, κοινωνικοί φορείς- να δείξουμε αυτογνωσία, πίστη στην ανατροπή των δεδομένων, σχέδιο και χρονοδιάγραμμα για την έξοδο από την κρίση. Το μήνυμα αυτό θα είναι σημαντικό στο εξωτερικό και στο εσωτερικό. Θα φέρουν τεράστια ευθύνη όσοι προσπαθήσουν, αντί για μήνυμα ασφάλειας που έχει ανάγκη ο λαός μας, να παρουσιάσουν μία ακόμη αρένα σύγκρουσης για τις τηλεοράσεις.
Με τις απολύσεις στο Δημόσιο συμφωνείτε;
Συμφωνώ με πολιτικές που δημιουργούν δουλειές και όχι απώλειες θέσεων εργασίας. Η χώρα, όμως, δεν αντέχει πλέον τον διογκωμένο δημόσιο τομέα που επιτείνει την ύφεση και την ανεργία στον ιδιωτικό τομέα. Χρειάζεται βαθύς εξορθολογισμός χωρίς απολύσεις, όπου αυτό είναι εφικτό, και συμφωνία για έναν δημόσιο τομέα παραγωγικό, χωρίς αργομισθίες, υπεραριθμίες και ιδιοκτησιακά σύνδρομα.
Δεν σας ανησυχεί ότι με τη μεταρρύθμιση στα πανεπιστήμια θα ρίξετε λάδι στη φωτιά για έναν καυτό Σεπτέμβρη; Έπρεπε να γίνει τώρα;
Η ερώτηση έρχεται και επανέρχεται! Και η απάντηση είναι η ίδια για χρόνια: «Συμφωνούμε στην ανάγκη για αλλαγή, αλλά όχι τώρα και βεβαίως με τη συναίνεση αυτών τους οποίους αφορά η μεταρρύθμιση!». Ας απαντήσω τώρα ευθέως. Μέσα στην τετραετία της κυβέρνησης και με δεδομένη τη βαθιά οικονομική κρίση, λέμε «ναι» ή «όχι» στη ριζική μεταρρύθμιση στα πανεπιστήμια; Η κυβέρνηση, αλλά κυρίως η κοινωνία, απαντά «ναι»! Ας δούμε, τώρα, τον κατάλληλο χρόνο. Δεν μπορεί να είναι ο τελευταίος χρόνος και δεν μπορεί να είναι ο πρώτος λόγω της ανάγκης προετοιμασίας. Μετά, λοιπόν, από 8 μήνες προετοιμασίας και 12 μήνες διαβούλευσης, ας επιλέξουμε τον μήνα. Χριστούγεννα; Πάσχα; Καλοκαίρι με τις διακοπές; Σεπτέμβρης και Φεβρουάριος με τις εξεταστικές περιόδους, ιερός χρόνος και ανοικτά πανεπιστήμια; 17η Νοέμβρη, 8η Δεκέμβρη, μόνιμος κίνδυνος πυροδοτήσεων, άνοιξη με φοιτητικές εκλογές; Όποια περίοδο και όποιον μήνα και αν έχω συζητήσει, τα επιχειρήματα για το «όχι τώρα» έπεφταν βροχή. Πιστεύω ότι εδώ που φτάσαμε τίποτα δεν μπορεί να πάει πιο πίσω. Πόσο μάλλον στην παιδεία, όπου ο χρόνος μετρά διπλά και τριπλά. Από την εύκολη διαχείριση των αναλύσεων και παραπομπών στο μέλλον, προτιμώ το κόστος της πράξης την οποία αντιλαμβάνομαι ως αποστολή.
Εδώ, πάντως, και στο ΠΑΣΟΚ φαίνεται να μην έχετε στήριξη…
Ο πρωθυπουργός και το σύνολο του Υπουργικού Συμβουλίου στηρίζουν τη μεταρρύθμιση. Έγινε, επίσης, όλες τις προηγούμενες μέρες ένας πολύ γόνιμος και ουσιαστικός διάλογος και εσωτερικά στο ΠΑΣΟΚ, στον αρμόδιο Κοινοβουλευτικό Τομέα, και με τις άλλες πολιτικές δυνάμεις και τους φορείς στην Επιτροπή Μορφωτικών Υποθέσεων. Σας βεβαιώνω ότι αισθάνομαι πολύ μεγαλύτερη υποστήριξη από τις αρχικές προσδοκίες μου.
Το ενδεχόμενο να κάνετε πίσω στο θέμα της διοίκησης των πανεπιστημίων, ώστε να σταματήσει η κόντρα με τους πρυτάνεις, το εξετάζετε;
Για τη διοίκηση των πανεπιστημίων, το πλαίσιο της πρότασής μας είναι συγκεκριμένο και αδιαπραγμάτευτο: Να μην εκλέγεται μόνον από το εσωτερικό ο πρύτανης και, άρα, να ανοίξει ο δρόμος για υποψήφιους από άλλα πανεπιστήμια, τόσο της Ελλάδας όσο και του εξωτερικού.Να μην υπάρχουν ανεξέλεγκτες δραστηριότητες και συμπεριφορές και, άρα, να υπάρχει λογοδοσία, διαφάνεια, αξιολόγηση και αξιοκρατία σε όλα τα επίπεδα. Να συνδυάζονται οι αρμοδιότητες τριών οργάνων: του συμβουλίου του ιδρύματος με εξωτερικά μέλη, του πρύτανη, στην επιλογή του οποίου παίζει καθοριστικό ρόλο το συμβούλιο, και της συγκλήτου, που έχει την ευθύνη του ακαδημαϊκού έργου. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο τα συζητάμε όλα και θα τα συζητάμε μέχρι και τη στιγμή της ψηφοφορίας, αναζητώντας ευρύτερα αποδεκτούς τρόπους για έναν ριζικά νέο τρόπο λειτουργίας πανεπιστημίου και ΤΕΙ.
Αλήθεια, το ότι ορισμένοι καθηγητές βάζουν μπροστά τους φοιτητές πώς το σχολιάζετε;
Δεν το σχολιάζω, το κρίνουν η κοινωνία, οι πολίτες, οι γονείς οι καθηγητές που είναι εγκλωβισμένοι σ’ ένα σύστημα πανίσχυρων μειοψηφιών, οι φοιτητές που θέλουν να τα αλλάξουν όλα. Όλοι κρινόμαστε, τελικά, γι’ αυτά που κάναμε και γι’ αυτά που δεν κάναμε.
Και οι δηλώσεις των πρυτάνεων ότι δεν θα εφαρμόσουν τον νόμο;
Δεν είναι ο κανόνας, αλλά, έστω και ως εξαίρεση, είναι μία ακόμη επιβεβαίωση της ανάγκης για βαθιές αλλαγές.
Οι δάσκαλοι, πάντως, με επικεφαλής την ΠΑΣΚ, δεν ξεκινούν τη χρονιά… Απεργούν για τις περικοπές. Δίκιο δεν έχουν;
Οι αντιδράσεις δεν είναι αδικαιολόγητες, γιατί οι εκπαιδευτικοί μας είναι ανάμεσα στους χαμηλότερα αμειβόμενους δημόσιους υπαλλήλους. Θέλω να πιστεύω ότι θα μπορέσουμε να συνεκτιμήσουμε αυτό το γεγονός στην όποια τελική ρύθμιση. Πάντως, κλειστά σχολεία, χαμένες ώρες και μεροκάματα δεν βοηθούν ούτε τους ίδιους ούτε την κοινωνία μας και ελπίζω και πιστεύω στην ευαισθησία και στο αίσθημα ευθύνης τους απέναντι στα παιδιά.
Εσείς δεσμεύεστε ότι θα υπάρξουν βιβλία και θα έχουν συμπληρωθεί τα κενά με την έναρξη της νέας σεζόν;
Δουλεύουμε με το ίδιο σχέδιο, που πέρυσι έφερε τα γνωστά, πολύ καλά αποτελέσματα. Επιπλέον, οι χιλιάδες συνταξιοδοτήσεις εκπαιδευτικών και οι ελάχιστες προσλήψεις, όπως και τα πολλαπλής φύσης προβλήματα -διοικητικά και οικονομικά- που προέκυψαν με τα βιβλία αποτελούν αντικειμενικές δυσκολίες τις οποίες παλεύουμε να υπερβούμε.
Τη στάση της Ν.Δ. έναντι της μεταρρύθμισης που προωθείτε πώς την κρίνετε;
Δεν είναι σχήμα λόγου ότι οι αλλαγές στην παιδεία είναι εθνικό θέμα. Άλλωστε και η Ν.Δ. έχει τη δική της συνεισφορά σε αυτόν τον τομέα. Νομίζω ότι όλοι έχουν περιθώρια θετικής συνεισφοράς, αν προτάξουν το μέλλον.