«Η χώρα πάνω από το κόμμα και το κόμμα πάνω από τα πρόσωπα»
Σχετικά με τη στήριξη, τη λειτουργία και τους στόχους της κυβέρνησης Παπαδήμου:
Η επιτυχία μιας κυβέρνησης δεν κρίνεται σε ημερήσια βάση. Η συγκεκριμένη κυβέρνηση έχει σαφείς στόχους. Η επιτυχία της θα κριθεί από την επίτευξη των στόχων αυτών, οι οποίοι είναι οι πλέον δύσκολοι που έχουν τεθεί, όχι μόνο σε κυβέρνηση της Ελλάδας, αλλά σε κυβέρνηση αναπτυγμένης χώρας. Το πώς θα ολοκληρωθεί η επίτευξη αυτών των στόχων είναι ένα σύνθετο πολιτικό παζλ. Μια από τις παραμέτρους είναι και ο χρόνος.
Πριν από αρκετό καιρό είχα κάνει μια πρόταση που αφορούσε στη λειτουργία της κυβέρνησης Παπαδήμου, επισημαίνοντας ότι δεν είναι δυνατόν να προσπαθούμε να πετύχουμε αυτό το μεγάλο εγχείρημα με όλα τα κόμματα σε προεκλογική τροχιά και βάζοντας ημερομηνίες που διαρκώς αλλάζουν.
Δεν χωράει αμφιβολία ότι υπάρχει ιδιαιτερότητα σε αυτή την κυβέρνηση. Δεν έχει τη λογική μιας κυβέρνησης συνασπισμού που προέκυψε μετά από εκλογές. Στη Βουλή υπάρχει πλειοψηφόν κόμμα αυτή τη στιγμή. Η αποτύπωση στη Δημοκρατία γίνεται από τη Βουλή, όχι από τις δημοσκοπήσεις. Είναι σαφές ότι υπάρχει συμφωνία τριών κομμάτων να βάλουν όλες τις δυνάμεις τους για να πετύχουμε. Δεν υπάρχει κόμμα, από τα συγκεκριμένα τρία, που να μην θέλει να πετύχει η κυβέρνηση Παπαδήμου. Αν αποτύχει η κυβέρνηση Παπαδήμου, έχει αποτύχει η χώρα.
Υπάρχουν δυσκολίες που έχουν να κάνουν με τη συνολική κουλτούρα μας ως πολιτικό σύστημα. Επί δεκαετίες υπήρχε πόλωση. Τη συγκεκριμένη χρονική περίοδο τα μέτρα και οι αποφάσεις είναι εξαιρετικά δύσκολες και σε αντίθεση κατεύθυνση από ό,τι κάναμε μέχρι τώρα.
Ο λαός και οι μέλλουσες γενιές θα κρίνουν το πολιτικό σύστημα από το πώς καθένας μας θα υπερβεί το μικρόκοσμό του. Εάν όλοι πούμε «πρώτα η πατρίδα και μετά το κόμμα» –θα καταλάβουμε αμέσως ποιό είναι το κοινό συμφέρον για την πατρίδα. Δεν γίνεται να υπάρχει «αντι-συμπολίτευση».
Σε μια συγκεκριμένη χρονική στιγμή παίρνεις μια μεγάλη απόφαση για τη σωτηρία της πατρίδας και κάνεις ό,τι μπορείς για να φέρεις δημιουργικές προτάσεις. Έχουμε μεγάλα ζητήματα μπροστά μας: εργασιακές σχέσεις, συντάξεις, άνοιγμα επαγγελμάτων. Τώρα έχουν τη δυνατότητα όλα τα κόμματα – και κυρίως η ΝΔ που είναι κόμμα εξουσίας – να φέρουν τις προτάσεις τους. Αλλιώς τις κρατούν για έκπληξη μετά τις εκλογές. Εάν η ΝΔ πάει με εκπλήξεις μετά τις εκλογές, χωρίς να πει τώρα τι θέλει να κάνει, θα βρεθεί σε εσωτερική κρίση. Αυτό που έπαθε το ΠΑΣΟΚ σε δύο χρόνια θα το πάθει σε δύο μήνες, σε βάρος της χώρας.
Δεν είναι δυνατόν να είμαστε με τη δαμόκλειο σπάθη του χρόνου. Ας δώσουμε στην κυβέρνηση αυτή το χρόνο που χρειάζεται για να πετύχει το έργο της. Ο κύριος Παπαδήμος έχει την ευθύνη αυτής της κυβέρνησης, άρα πρέπει να κάνει όποτε θεωρεί αναγκαίο τον ανασχηματισμό που ο ίδιος κρίνει, για μια κυβέρνηση αποτελεσματική και στοχοθετημένη. Αυτή η κυβέρνηση δεν είναι δυνατόν να παγώσει το χρόνο και να κάνει μόνο ό,τι λέει η συμφωνία με το μνημόνιο ή με τους εταίρους. Η χώρα έχει χιλιάδες ανοιχτά ζητήματα. Όπου υπάρχει ανάγκη παρέμβασης και προόδου των πολιτικών θα πρέπει να γίνεται με τη σύμφωνη γνώμη των κομμάτων.
Η Ιταλία είναι ένα καλό παράδειγμα που απέφερε αμέσως καλά αποτελέσματα.
Σχετικά με το χρόνο διεξαγωγής των εκλογών:
Η αρχή είναι ότι ο κόσμος εκφράζεται με συγκεκριμένους τρόπους, όπως ορίζει το Σύνταγμα, και όχι όταν το αποφασίσουν οι δημοσκοπήσεις.
Προτεραιότητα αυτή τη στιγμή είναι η κυβέρνηση να ολοκληρώσει ένα πολύ δύσκολο έργο, που καθημερινά οι δυσκολίες γίνονται μεγαλύτερες. Ξέρουμε όλοι ότι εάν δεν επιτευχθούν αυτά που πρέπει, μέσα στις επόμενες 90 ημέρες, τότε η χώρα θα ζήσει στιγμές που αυτή και η προηγούμενη γενιά δεν γνώρισαν ποτέ. Θα πάμε σε δύσκολες καταστάσεις με μείωση μισθών, στάση πληρωμών, προβλήματα εισαγωγής πετρελαίου, φαρμάκων κτλ. Καθένας, πολίτες και πολιτικοί, ξέρουμε καλά τί μας περιμένει. Επομένως εκλογές το επόμενο διάστημα, χωρίς να έχουν επιτευχθεί οι στόχοι, σημαίνουν καταστροφή. Στη συνέχεια δεν χωρά αμφιβολία ότι πρέπει να πάμε σε εκλογές.
Σχετικά με την πολιτική που εφαρμόστηκε:
Οι τελευταίοι 20 μήνες ήταν πρωτοφανούς δυσκολίας. Κινούμασταν συνεχώς σε αγεωγράφητα νερά. Είναι προφανές ότι από τον κοινό σχεδιασμό που έγινε από τους εταίρους –ΕΕ και ΔΝΤ – και από την ελληνική κυβέρνηση υπήρξαν λάθος εκτιμήσεις. Είναι εύκολο να το διαπιστώνουμε, αλλά δεν έχει πει κανείς τί θα ήταν σωστό. Υπάρχουν πράγματα που δεν προχώρησαν βάσει του σχεδιασμού ή με την ταχύτητα που έπρεπε. Η κριτική είναι εύκολη, αλλά η χώρα δεν χρεοκόπησε και απεδείχθη ότι το πρόβλημα δεν είναι ελληνικό αλλά ευρωπαϊκό.
Το θέμα του δημοσίου χρέους αφορά περισσότερες από επτά ευρωπαϊκές χώρες. Για να λυθεί οριστικά το πρόβλημα δημοσίου χρέους θα πρέπει να αλλάξει η ευρωπαϊκή πολιτική. Εάν δεν τυπωθεί χρήμα από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα δεν θα μπορέσει η Ευρώπη να ξεπεράσει το θέμα του δημοσίου χρέους.
Σχετικά με τις διαπραγματεύσεις της κυβέρνηση με τους κοινωνικούς εταίρους:
Ως Επίτροπος για θέματα απασχόλησης έζησα τις μεταρρυθμίσεις σε περισσότερες από δέκα χώρες. Η κοινωνική εταίροι έχουν αυτή τη στιγμή εξίσου μεγάλη ευθύνη με την ελληνική κυβέρνηση. Δεν γίνεται να παίρνει η κυβέρνηση όλες τις αποφάσεις. Όταν μια χώρα είναι σε κρίση δεν μπορεί εργοδότες και εργαζόμενοι να μην καταλήγουν σε κοινή θέση. Δεν θέλω ούτε καν να σκεφτώ ότι θα χρειαστεί να νομοθετήσει η κυβέρνηση επειδή οι κοινωνικοί εταίροι στη χώρα μας δεν τα βρήκαν.
Σχετικά με τα εσωκομματικά του ΠΑΣΟΚ:
Δεν γνωρίζουμε ακόμη την πρόταση του Γιώργου Παπανδρέου. Θα σταθώ στη δική μου πρόταση που παρουσίασα δημόσια πριν από δύο ημέρες και έχει τη σύμφωνη γνώμη πολλών στελεχών.
Σε αυτή τη δύσκολη θέση που βρίσκεται το ΠΑΣΟΚ, υπό έκτακτες συνθήκες, υπάρχουν δύο σημεία που πρέπει να κατανοήσουμε όλοι. Πρώτον ότι πάνω από όλα είναι η πατρίδα, άρα η αποτελεσματική λειτουργία της κυβέρνησης και ότι δεν πρέπει να γίνει τίποτε που θα ενοχλήσει τη λειτουργία της. Δεύτερον: το ΠΑΣΟΚ δεν μπορεί να διεκδικήσει την ψήφο του ελληνικού λαού, χωρίς νέα ηγεσία και με συγκεκριμένους στόχους. Για να γίνουν αυτά τα δύο πράγματα πρέπει να συμφωνήσουμε όλοι σε μία «ανακωχή». Δεν είναι δυνατόν τα πρόσωπα να είναι πάνω από το κόμμα και το κόμμα πάνω από την πατρίδα.
Η ανακωχή αυτή σημαίνει ότι, όταν θα ψηφιστεί η σύμβαση από τη Βουλή και θα έχει κλείσει θετικά ένα μείζον θέμα- δηλαδή η χώρα θα έχει συνάψει τη μεγαλύτερη δανειακή σύμβαση που έχει γίνει ποτέ- την επόμενη μέρα να συνέλθει το Εθνικό Συμβούλιο του ΠΑΣΟΚ. Εκεί θα υποβληθούν οι υποψηφιότητες και θα εκλεγούν οι υποψήφιοι από τη βάση, σύμφωνα με το καταστατικό. Εν τω μεταξύ το ΠΑΣΟΚ, χωρίς να επηρεάζει τη λειτουργία της κυβέρνησης, θα έχει προετοιμάσει την αναγκαία οργανωτική αναδιάρθρωσή του. Πρέπει να παραδεχθούμε ότι, πέρα από το τεράστιο ιδεολογικό και πολιτικό πρόβλημα που έχουμε, οργανωτικά υπάρχει μια μορφή διάλυσης. Δεν μπορεί το ΠΑΣΟΚ σε δέκα ημέρες να κάνει την οργάνωση που απαιτείται.
Η υπευθυνότητα πρέπει να μας χαρακτηρίζει όλους ανεξαιρέτως και σε προσωπικό επίπεδο. Γιατί, μετά το ιδεολογικό, πολιτικό και οργανωτικό «κάταγμα», θα πάθουμε και «κάταγμα» αξιοπρέπειας.
Οι υποψήφιοι πρέπει να θέσουν υποψηφιότητα μετά την ψήφιση της δανειακής σύμβασης και να μην ασκούν παράλληλα υπουργικά καθήκοντα. Θεωρώ ότι οι υποψήφιοι δεν θα κάνουν περιοδείες και προεκλογικό αγώνα. Όποιος το κάνει θα έχει να αντιμετωπίσει τη μήνιν του κόσμου.
Δεν γίνεται στο ΠΑΣΟΚ να είναι όλοι υποψήφιοι αυτή τη στιγμή. Πρέπει όλοι να δώσουμε προτεραιότητα στα μείζονα ζητήματα, όπως είναι η ανεργία.
Σχετικά με το εάν πρέπει να δημιουργηθούν νέα κόμματα:
Δεν πιστεύω στα οριζόντια κόμματα. Για να γίνουν νέα κόμματα σημαίνει ότι υπάρχει η ανάγκη του κόσμου στον οποίο απευθύνονται. Τα κόμματα με τη σημερινή τους μορφή πρέπει να αλλάζουν δραματικά. Από τα πιο αισιόδοξα πράγματα το τελευταίο διάστημα είναι αυτή κίνηση των νέων του ΠΑΣΟΚ. Τα κόμματα πρέπει να αλλάξουν, πρέπει η νέα γενιά να έρθει στο προσκήνιο.
Κανείς δεν αποκλείει το ενδεχόμενο δημιουργίας νέων κομμάτων. Γιατί η κατάσταση που θα διαμορφωθεί μετά από αυτή την περιπέτεια της χώρας θα είναι διαφορετική. Έχει μεγάλη σημασία να αναγνώσουμε με σωστό τρόπο τη νέα πραγματικότητα. Το ΠΑΣΟΚ ως μεγάλο κόμμα έχει ευθύνη να το κάνει αυτό.
Σχετικά με τα Πανεπιστήμια:
Ο νόμος εφαρμόζεται. Το πιο σημαντικό είναι να ανοίξει το Πανεπιστήμιο στον κόσμο και να λειτουργήσει με διαφορετικούς όρους από ό,τι σήμερα. Η σύγκρουση με τις Πρυτανικές Αρχές επικεντρώθηκε στο θέμα της Διοίκησης. Η Διοίκηση αφορά εξουσία. Τα θέματα εξουσίας, όμως, δεν αφορούν ούτε την πλειονότητα των πανεπιστημιακών, ούτε τον κόσμο. Αφορούν μόνο αυτούς που ασκούν την εξουσία.
Στα θέματα της Διοίκησης ο κύριος Αρβανιτόπουλος είναι σε διαρκή επικοινωνία, είμαστε σε κοινή γραμμή. Στόχος μας είναι να κατευθύνουμε στην εφαρμογή του νόμου χωρίς παρεκκλίσεις. Ο κύριος Αρβανιτόπουλος το κάνει με επάρκεια και προσοχή – είναι και ο ίδιος πανεπιστημιακός – και πιστεύω ότι θα πετύχουμε τη συνεργασία των Πανεπιστημίων.
Υπάρχουν Πανεπιστήμια που οι Πρυτανικές Αρχές τους έχουν κάνει σαφές ότι δεν θέλουν να εφαρμόσουν τον νόμο, δηλαδή δεν κάνουν τα στοιχειώδη. Για να εφαρμοστεί το κομμάτι της Διοίκησης ο Πρύτανης έπρεπε να κάνει δύο πράγματα: να δώσει τους καταλόγους και να συνεννοηθεί με την Εφορευτική Επιτροπή για να ανακοινωθεί η μέρα των εκλογών. Άρα υπάρχει συνειδητή υπονόμευση του νόμου. Η Πολιτεία δεν μπορεί να δεχτεί υπονομεύσει.
Εάν το επόμενο διάστημα δεν εκλεγούν τα Συμβούλια των Ιδρυμάτων τότε ο προϋπολογισμός τους δεν μπορεί να εγκριθεί, όπως ορίζει ο νόμος, και θα υπάρξουν προβλήματα στην χρηματοδότηση των ευρωπαϊκών προγραμμάτων. Θέλω να πιστεύω ότι δεν θα συμβούν όλα αυτά, γιατί είναι λίγα τα Πανεπιστήμια που λειτουργούν με αυτόν τον τρόπο.