Συζήτηση στη Βουλή της Επίκαιρης Ερώτησης για το 132ο Δημοτικό σχολείο

Στο 132ο Δημοτικό Σχολείο Αθηνών, με 72% αλλόγλωσσους μαθητές, τα τελευταία επτά χρόνια εφαρμόζονται δράσεις που αφορούν την ένταξη όλων των παιδιών, την ανάπτυξη νέων διδακτικών προσεγγίσεων, την επιμόρφωση των δασκάλων, την ανάπτυξη σχέσεων με τους γονείς και το άνοιγμα του σχολείου στην τοπική κοινωνία.Η δράση του σχολείου έχει αναγνωρισθεί μέσω επιστημονικών ανακοινώσεων, διεθνών βραβεύσεων και έχει παρουσιασθεί σε πολλά δημοσιεύματα του ημερήσιου Τύπου.Μετά από παρεμβάσεις των προϊσταμένων της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης, τα προγράμματα αυτά είτε έχουν ανασταλεί είτε κινδυνεύουν να διακοπούν. Επιπλέον, με τις πρόσφατες κρίσεις διευθυντών, η διευθύντρια του σχολείου που απετέλεσε την ψυχή αυτών των δράσεων απομακρύνθηκε από τη θέση της με απαξιωτικό τρόπο για μη κατανοητούς λόγους.

Επειδή τα καινοτόμα προγράμματα και δράσεις, η ενεργή εμπλοκή των γονέων και της τοπικής κοινωνίας στα θέματα λειτουργίας του σχολείου αποτελούν ισχυρό ζητούμενο στο εκπαιδευτικό μας σύστημα, το δε συγκεκριμένο σχολείο έχει σωρεία βραβεύσεων,

Ερωτάται ο κύριος Υπουργός:

– Τι μέτρα θα λάβετε, προκειμένου να εξασφαλιστεί η απρόσκοπτη συνέχιση των επιτυχημένων δράσεων, το σοβαρό και αναγνωρισμένο έργο και η ομαλή λειτουργία του σχολείου (132ο Δημοτικό Σχολείο Αθηνών); – Ποιο είναι το σχέδιο και το πρόγραμμά σας, προκειμένου να προωθηθούν παρόμοιες δράσεις στο πλαίσιο της διαπολιτισμικής εκπαίδευσης και σε άλλα σχολεία που παρουσιάζουν υψηλό ποσοστό αλλόγλωσσων μαθητών;»

Ο κύριος Υπουργός έχει το λόγο για τρία λεπτά.

ΑΝΔΡΕΑΣ ΛΥΚΟΥΡΕΝΤΖΟΣ (Υφυπουργός Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων):

Ευχαριστώ πολύ, κυρία Πρόεδρε.Κυρία συνάδελφε, με την επίκαιρη ερώτησή σας μου δίνετε την ευκαιρία και στην Κυβέρνηση να αναφερθούμε στη μεταναστευτική πολιτική της χώρας μας και στην εκπαιδευτική μας πολιτική για υπηκόους τρίτων χωρών και τα παιδιά τους.Γνωρίζετε ότι η Ελλάς έχει καταβάλλει το κόστος το οποίο της αναλογεί μετά τις αλλαγές στη νοτιοανατολική Ευρώπη, στις αρχές της δεκαετίας του ’90 και μάλιστα κατά τρόπο υπερβολικό, θα έλεγα και περισσότερο από οποιαδήποτε άλλη χώρα μέλος της Ένωσης.Έχουμε μία προοδευτική μεταναστευτική πολιτική και εξίσου μία προοδευτική εκπαιδευτική πολιτική. Η πολιτική της χώρας μας αναφορικά με τη διαχείριση των μεταναστών μαθητών είναι η προώθηση της όσο το δυνατόν ταχύτερης ένταξής τους στην ελληνική κοινωνία. Γι’ αυτό με το ν. 3386 -του οποίου είχα την τιμή να είμαι Εισηγητής της Πλειοψηφίας στην προηγούμενη Βουλή- παρέχεται η δυνατότητα και σε παιδιά με μη νόμιμη παραμονή στη χώρα να εγγράφονται στα δημόσια σχολεία. Πιστεύουμε ότι η βασική προϋπόθεση για την επιτυχή κοινωνική ένταξη -σύμφωνα με μελέτες τις οποίες έχουμε στα χέρια μας και δεν αφορούν μόνο το ελληνικό παράδειγμα- αποτελεί η εκμάθηση της γλώσσας στη χώρα στην οποία βρίσκονται. Δηλαδή, εν προκειμένω, της ελληνικής. Αυτό έχουμε παρατηρήσει ότι επιτυγχάνεται καλύτερα όταν οι αλλοδαποί μαθητές μετέχουν σε τμήματα με Έλληνες μαθητές, καθώς έχουν την ευκαιρία να μετέχουν σε όλες τις εκπαιδευτικές και κοινωνικές δράσεις του σχολείου. Επίσης, όπως πολύ καλά γνωρίζετε, για την υποβοήθηση αυτών των μαθητών δημιουργούνται και λειτουργούν, όπου χρειάζεται, τάξεις υποδοχής και φροντιστηριακά τμήματα που τους διευκολύνουν στην αντιμετώπιση των δυσκολιών στα μαθήματά τους. Και βεβαίως, σκοπός της διαπολιτισμικής εκπαίδευσης είναι η ένταξη των παλιννοστούντων και αλλοδαπών μαθητών στο ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα και στην κοινωνία γενικότερα, εξασφαλίζοντας ίσες ευκαιρίες μάθησης και κοινωνικής ένταξης για όλους τους μαθητές με προώθηση και ενίσχυση εκείνων των μορφών εκπαιδευτικής παρέμβασης που δεν επιτρέπουν διαχωρισμό των μαθητών -ειδικά περιβάλλοντα και διακριτική μεταχείριση- αλλά θεωρούν αυτονόητη την αρχή του ενιαίου σχολείου τόσο σε επίπεδο σχολικής μονάδας όσο και σε επίπεδο τάξεων και τμημάτων. Συγκεκριμένα, συλλογικά σε όλη τη χώρα λειτουργούν εκατόν εβδομήντα εννέα τάξεις υποδοχής και εκατόν τριάντα τέσσερα φροντιστηριακά τμήματα κατά το τρέχον σχολικό έτος σε περισσότερα από διακόσια σχολεία. Υπάρχει σειρά υπουργικών αποφάσεων -του 1999, του 2002 και του 2006- οι οποίες έχουν καθορίσει ότι ως διαπολιτισμικές δράσεις νοούνται οι δράσεις στο πλαίσιο της ενιαίας εκπαιδευτικής πολιτικής της χώρας, λειτουργούν με βάση τους προαναφερθέντες καθορισμένους κανόνες -όπως αυτοί προκύπτουν από τις υπουργικές αποφάσεις- και αποσκοπούν στην πλήρη και όχι αποσπασματική ενσωμάτωση των αλλοδαπών στο ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα. Η Ελλάδα ως σύγχρονη συντεταγμένη πολιτεία με συνταγματική και νομική τάξη έχει καθιερώσει θεσμούς που λειτουργούν ισότιμα για όλους τους πολίτες χωρίς διακρίσεις. (Στο σημείο αυτό χτυπάει το κουδούνι λήξεως του χρόνου ομιλίας του κυρίου Υφυπουργού)Τελειώνω με μία φράση, κυρία Πρόεδρε. Τα προγράμματα αυτά, όπως επίσης πολύ καλά γνωρίζετε, έχουν χρηματοδοτηθεί στο πλαίσιο της Γ΄ Προγραμματικής Περιόδου και άλλα θα χρηματοδοτηθούν στο προσεχές Δ΄ Πρόγραμμα. Επίσης, σας βεβαιώνω ότι δεν υπάρχει καμία πρόθεση από την πλευρά της Κυβέρνησης και της πολιτικής ηγεσίας να διακοπούν τα οποιαδήποτε προγράμματα αφορούν μαθητές-υπηκόους τρίτων χωρών. Σας ευχαριστώ.

ΠΡΟΕΔΡΕΥΟΥΣΑ (Έλσα Παπαδημητρίου): Το λόγο έχει η κα. Διαμαντοπούλου για δύο λεπτά.

ΑΝΝΑ ΔΙΑΜΑΝΤΟΠΟΥΛΟΥ: Κύριε Υπουργέ, αφού χαρήκατε τόσο πολύ που σας έδωσα την ευκαιρία να μου απαντήσετε για την εκπαιδευτική και μεταναστευτική σας πολιτική, γιατί άραγε δεν μου απαντάτε από το Δεκέμβρη που σας έχω καταθέσει αυτήν την ερώτηση και χρειάστηκε να περάσει το πρωτοφανές διάστημα των έξι μηνών για να έρθετε στη Βουλή; Και γιατί δεν μου απαντάτε στη δεύτερη ερώτηση που σας έχω θέσει εδώ και ενάμιση μήνα που αφορά πάλι τη μεταναστευτική πολιτική και την εκπαίδευση των παιδιών των οικονομικών μεταναστών που μεταφέρονται από πόλη σε πόλη; Η απάντηση είναι γιατί εκτός από τα γενικά που διαβάσατε, στα ειδικά και στα επιμέρους η κατάσταση είναι δραματική και έχουμε πισωγυρίσματα. Η ερώτηση ήταν πολύ συγκεκριμένη και όχι επί παντός του επιστητού. Αφορά ένα σχολείο, το 132ο Σχολείο της Αθήνας. Και αναφερόμαστε σ’ αυτό, όχι γιατί υπάρχει λόγος να μιλάμε για ένα σχολείο, αλλά γιατί αυτό το σχολείο ανοίγει πόρτες. Και κάθε φορά στην πολιτική ιστορία, στην ιστορία της παιδείας, στην ιστορία της εξέλιξης των θεσμών, εκεί που γίνονται μεγάλες αλλαγές και υπάρχουν προβλήματα, υπάρχουν πρωτοπόροι άνθρωποι που ανοίγουν πόρτες και αυτοί οι άνθρωποι πρέπει να ακολουθούνται και όχι να διώκονται.

Εσείς, λοιπόν, εδώ στη συγκεκριμένη περίπτωση λειτουργήσατε όχι σαν πολιτική ηγεσία του Υπουργείου, δηλαδή ως ο Υπουργός που έχει στόχο να αντιμετωπίσει τα προβλήματα με θεσμικό πλαίσιο, με προτάσεις, με υποστήριξη των πρωτοβουλιών των εκπαιδευτικών, αλλά ως ελεγκτές του δημοσίου που ήρθαν να δουν αν τηρούνται οι κανόνες και οι νόμοι. Ανατρέψατε πρωτοπόρα προγράμματα, μεταθέσατε με τον πλέον απαράδεκτο τρόπο τη Διευθύντρια του σχολείου, κλείσατε τμήματα τα οποία ήταν προοδευτικά, καινοτόμα, που συζητήθηκαν σε πανεπιστήμια, σε ημερίδες και έδωσαν βραβεία στα παιδιά και τους δασκάλους, για να αποδείξετε ότι έχετε ακριβώς αντίθετη άποψη από αυτή που υπάρχει σήμερα και είναι αυτή της ενσωμάτωσης των μεταναστών -και όχι της αφομοίωσής τους- και του σεβασμού της γλώσσας και όλων των αναγκών που έχουν. Κύριε Υπουργέ, είπατε για τη μεταναστευτική σας πολιτική και αναφερθήκατε στα τμήματα. Να σας θυμίσω -γιατί είπατε ότι σήμερα υπάρχουν 179 τάξεις υποδοχής- ότι το 2003 υπήρχαν 578 τάξεις υποδοχής; Να σας θυμίσω ότι το 2005 με 138.000 μαθητές, δηλαδή περισσότερους από όσους είχαμε το 2003, ήταν 322 και σήμερα έγιναν 179; Και μη μου πείτε ότι δεν χρειάζονται πια οι τάξεις υποδοχής, γιατί τα περισσότερα παιδιά έχουν λιγότερα από πέντε χρόνια στην Ελλάδα.

Το δράμα με την πολιτική σας είναι ότι, ενώ είμαστε μία χώρα υποδοχής μεταναστών πλέον με τεράστια νούμερα, αυτά τα παιδιά δεν τα αντιμετωπίζετε με το σεβασμό και την προσοχή που πρέπει, ώστε να έχουμε αύριο μία κοινωνία ανθρώπων που δεν θα έχει συγκρούσεις και δεν θα έχει βία. Επενδύει η ελληνική κοινωνία, επενδύει έτσι κι αλλιώς η ελληνική οικονομία, επενδύουμε έτσι κι αλλιώς στα σχολεία. Επιτρέπεται να ανθίσουν τα λουλούδια εκείνα που δεν θα δώσουν τη δυνατότητα, τόσο στα μεταναστόπουλα, όσο και στα Ελληνόπουλα που είναι στα ίδια σχολεία, να έλθουν σε επαφή με αλληλεγγύη και σεβασμό, ώστε να έχουμε αύριο μία κοινωνία ανθρώπων που δεν θα έχει συγκρούσεις και βία; Σας υπενθυμίζω ότι υπάρχει πρόβλημα πια με την πολιτική σας στα σχολεία αυτά. Ο μητροπολιτικός δήμος της Αθήνας έχει 12% μετανάστες, αλλά υπάρχουν σχολεία με πάνω από 50% και το 132ο με πάνω από 75% παιδιά μεταναστών. Και το σημαντικότερο; Όταν τελειώνουν αυτά τα παιδιά τα σχολεία, είναι τα παιδιά της δεύτερης γενιάς μεταναστών, τα οποία είναι παιδιά φαντάσματα, δεν έχουν χαρτιά, δεν ανήκουν πουθενά, δεν έχουν ιθαγένεια. Έχουμε επανειλημμένα μιλήσει για την αλλαγή του Κώδικα Ιθαγένειας. Σε αυτά κλείνετε τα μάτια, όπως κλείνετε τα μάτια σε μία σειρά θέματα που έχουν σχέση με τη μετανάστευση και τα γκέτο που δημιουργείται στην Αθήνα. Και αυτά θα γίνουν κάποια στιγμή βόμβα στα θεμέλια της κοινωνίας μας, για την οποία βεβαίως αδιαφορείτε.

Να θυμηθούμε πως ό,τι έχει γίνει στην πολιτισμική εκπαίδευση σε αυτή τη χώρα, έχει γίνει επί Κυβερνήσεων Σημίτη από το 1996-1999, θεσμικό πλαίσιο, σχολεία, λύκεια, τάξεις υποδοχής. Δεν κάνατε τίποτα, παρά μόνο να τα μειώσετε.Δύο προτάσεις: Πρώτον, χορήγηση ιθαγένειας σε όσα παιδιά μεταναστών γεννιούνται στην Ελλάδα και αυτόματα σε όσα παιδιά έχουν τρία χρόνια τουλάχιστον στο εκπαιδευτικό σύστημα. Και δεύτερον, εισαγωγή στα σχολεία της διδασκαλίας της μητρικής γλώσσας των κυρίων χωρών προέλευσης με έμφαση στην προσχολική ηλικία. Είναι αυτό που ζητάμε και εμείς για τα δικά μας παιδιά σε άλλες χώρες.

ΠΡΟΕΔΡΕΥΟΥΣΑ (Έλσα Παπαδημητρίου): Ευχαριστούμε την κ. Διαμαντοπούλου.Ο Υφυπουργός Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων κ. Λυκουρέντζος έχει το λόγο.

ΑΝΔΡΕΑΣ ΛΥΚΟΥΡΕΝΤΖΟΣ (Υφυπουργός Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων): Ευχαριστώ, κυρία Πρόεδρε.Καταρχήν, κ. Διαμαντοπούλου, εγώ αισθάνομαι περήφανος για την πολιτική της χώρας μας απέναντι στους υπηκόους τρίτων χωρών. Η Ελλάδα επιστρέφει σήμερα αυτό που δανείστηκε τις προηγούμενες δεκαετίες. Είμαστε πράγματι χώρα υποδοχής μεταναστών και όχι εξαγωγής. Και η διάθεσή σας να αντιπολιτευτείτε την Κυβέρνηση δεν πρέπει να σας επιτρέπει να κάνετε άδικες αξιολογήσεις για την πατρίδα μας.Δεύτερον, πλήρης πλαστογράφηση της πραγματικότητας με όσα είπατε. Καταρχήν, για ποια αποπομπή διευθύντριας μιλάτε; Γνωρίζετε πολύ καλά πώς γίνεται η κρίση των διευθυντών.ΑΝΝΑ ΔΙΑΜΑΝΤΟΠΟΥΛΟΥ: Επειδή γνωρίζουμε πολύ καλά το δράμα των κρίσεων.ΑΝΔΡΕΑΣ ΛΥΚΟΥΡΕΝΤΖΟΣ (Υφυπουργός Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων): Επειδή αυτά ήταν δική σας πρακτική, δεν σημαίνει ότι είναι και δική μας.ΑΝΝΑ ΔΙΑΜΑΝΤΟΠΟΥΛΟΥ: Απαντήστε σε όλα τα όργανα με ποιο τρόπο κρίθηκαν.ΑΝΔΡΕΑΣ ΛΥΚΟΥΡΕΝΤΖΟΣ (Υφυπουργός Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων): Σε όλα θα απαντήσω -δεν έχω κανένα δισταγμό- και σας λέω και το εξής: σας παρακαλώ να κάνετε επερώτηση.ΑΝΝΑ ΔΙΑΜΑΝΤΟΠΟΥΛΟΥ: Έχουμε κάνει επερώτηση..

ΑΝΔΡΕΑΣ ΛΥΚΟΥΡΕΝΤΖΟΣ (Υφυπουργός Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων): Είμαστε έτοιμοι να σας απαντήσουμε σε όσες ερωτήσεις έχετε στο πλαίσιο του χρόνου. Η παρούσα πολιτική ηγεσία δεν έχει να φοβηθεί τίποτα.Σε ό,τι αφορά τα προγράμματα που επικαλεστήκατε: βεβαίως υπήρχαν περισσότερα προγράμματα, γιατί υπήρχαν και χρήματα. Υπήρχε το πρόγραμμα της «Ολυμπιακής Παιδείας», το οποίο πλουσιοπάροχα χρηματοδότησε, υπήρχαν οι πόροι του Γ’ Κοινοτικού Πλαισίου Στήριξης, το οποίο επίσης πλουσιοπάροχα χρηματοδότησε αυτές τις δράσεις, δράσεις τις οποίες εμείς σήμερα χρηματοδοτούμε από τον προϋπολογισμό, προσλαμβάνοντας αναπληρωτές και ωρομισθίους καθηγητές. Να έχουμε τη διάκριση αυτή.Από εκεί και πέρα, σε κάθε σχολείο, λοιπόν, που εκδηλώνεται με τρόπο αυθαίρετο, εκτός υπουργικών αποφάσεων, εκτός νόμων…ΑΝΝΑ ΔΙΑΜΑΝΤΟΠΟΥΛΟΥ: Δημιουργικό, όχι αυθαίρετο.ΑΝΔΡΕΑΣ ΛΥΚΟΥΡΕΝΤΖΟΣ (Υφυπουργός Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων): Σας αντιπαραθέτω το εξής ενδεχόμενο: Εάν σ’ ένα διπλανό σχολείο κάποιοι άλλοι εκπαιδευτικοί, λιγότερο προοδευτικοί, έκαναν προγράμματα με περιεχόμενο ρατσιστικό ή ξενοφοβίας, θα έπρεπε η πολιτεία να ανέχεται και αυτό; Λυπούμαι διότι ορισμένοι οι οποίοι είμαι βέβαιος ότι εμφορούνται από περίεργες ιδέες ή τουλάχιστον από αυταρχική συμπεριφορά σπεύδουν να σπιλώσουν την πολιτική ηγεσία και τον συγκεκριμένο Υφυπουργό, τον ομιλούντα Υφυπουργό γιατί δήλωσα ότι πρέπει να τηρήσω το νόμο. Τι πρέπει να δηλώνουν δηλαδή οι Υπουργοί και οι Υφυπουργοί; Ότι εγκρίνουν την αυθαιρεσία όπου εκδηλώνεται; Κατά βάση όμως στον πυρήνα του επιχειρήματός σας έχετε λάθος διότι γνωρίζετε πάρα πολύ καλά -διότι έχετε διατελέσει κοινοτικός επίτροπος- ότι ο συνάδελφός σας κύριος Ορμπάν ο οποίος προσφάτως ήλθε στην Επιτροπή Μορφωτικών Υποθέσεων μας είπε ότι για να υπάρξει διδασκαλία οποιασδήποτε ξένης γλώσσας υπηκόων τρίτων χωρών, απαιτείται διακρατική συμφωνία. Υπάρχει; Δεν υπάρχει.

ΑΝΝΑ ΔΙΑΜΑΝΤΟΠΟΥΛΟΥ: Ποιος κάνει τη συμφωνία; Οι πολιτικοί την κάνουν. Οι επίτροποι την κάνουν;ΑΝΔΡΕΑΣ ΛΥΚΟΥΡΕΝΤΖΟΣ (Υφυπουργός Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων): Εφόσον όμως δεν υπάρχει, ουδείς νομιμοποιείται να αυτοδικεί και να πράττει ό,τι θέλει…ΑΝΝΑ ΔΙΑΜΑΝΤΟΠΟΥΛΟΥ: Οι πολιτικοί την κάνουν. Οι πολιτικοί δημιουργούν πλαίσια, δεν κάνουν έλεγχο των κανόνων.ΑΝΔΡΕΑΣ ΛΥΚΟΥΡΕΝΤΖΟΣ (Υφυπουργός Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων): Εκλεκτή κυρία συνάδελφε, εμείς δεν βλέπουμε τις περιοχές της εκπαιδευτικής κοινότητας ως χώρους ούτε ιδεολογικής άσκησης, ούτε κομματικής προπαγάνδας, πολύ περισσότερο δεν βλέπουμε στους χώρους αυτούς να αναπτύσσεται ο φανατισμός ή ο φονταμενταλισμός και να εξελίσσονται σε χώρους γκετοποίησης. Αυτό συμβαίνει αν θέλει κανείς να περιχαρακώσει κάποιες ομάδες.Εμείς πιστεύουμε στην ανοιχτή κοινωνία, στη φιλελεύθερη κοινωνία, επιδιώκουμε και επιθυμούμε την ομαλή ένταξη των υπηκόων τρίτων χωρών και των παιδιών τους στην κοινωνική και οικονομική μας οργάνωση και να είστε σίγουρη ότι το πράττουμε με υπεύθυνο τρόπο.Πάντως επειδή η συζήτηση που λαμβάνει χώρα είναι υπερβολική και άδικη ως προς τα πραγματικά γεγονότα, σας επαναλαμβάνω: Όποια στιγμή θέλετε, κάντε μία επερώτηση. Όλα αυτά που μας λέτε εδώ πέρα δεν τα αναφέρετε στο πρόγραμμά σας το οποίο είχατε ανακοινώσει πριν από τρεις μήνες. Καλό είναι να συμπληρώνετε το πρόγραμμά σας…