Η παγκόσμια κρίση και η επιστροφή της Σοσιαλδημοκρατίας
Η ιστορία δείχνει ότι οι μεγάλες οικονομικές κρίσεις οδηγούν συχνά σε ανεξέλεγκτες καταστάσεις και πυροδοτούν κοινωνικές ακόμη και εθνικές συγκρούσεις. Αυτή η εμπειρία, δεν πρέπει να επιτρέψει μια συνολική κατάρρευση μεγάλων δημοκρατικών, κοινωνικών και οικονομικών επιτευγμάτων. Η ίδια εμπειρία, καταδεικνύει επίσης πως ούτε η αγορά μπορεί να υποκαταστήσει το κράτος, ούτε το κράτος μπορεί να είναι υποκατάστατο της αγοράς. Και τα δύο μοντέλα απέτυχαν παταγωδώς.
Συνεπώς, τόσο στις ΗΠΑ όσο και στην Ευρώπη πολλά πράγματα θ’ αλλάξουν. Αυτό πρωτίστως θα σηματοδοτηθεί από την ανάδυση ενός νέου κύκλου κυβερνητικών πλειοψηφιών. Σοσιαλδημοκράτες, Εργατικοί, Δημοκράτες ανακτούν την υπερέχουσα θέση τους στο πολιτικό σύστημα.
Ιδιαίτερα η Ευρωπαϊκή Σοσιαλδημοκρατία δικαιώνεται σήμερα, για τον ρόλο του κράτους – στρατηγείου με στόχο τη ρύθμιση, τον έλεγχο και τη διαχείριση της αγοράς προς όφελος των πολλών.
Αυτή η κατευθυντήρια αρχή της Ευρωπαϊκής Σοσιαλδημοκρατίας γίνεται σήμερα η μόνη ρεαλιστική αφετηρία για την εφόρμηση προς το μέλλον. Γίνεται εκ νέου ελκυστική, διότι στόχος της πολιτικής είναι η ευημερία των ανθρώπων και όχι των ιδεολογημάτων ή των golden boys. Γίνεται εκ νέου επιτακτική για να φράξει το δρόμο προς την άβυσσο που άνοιξε το ήθος της απληστίας και ο νεοφιλελεύθερος δογματισμός.
Η πολιτική καλείται να δώσει απαντήσεις. Να γίνει μέρος της λύσης, ως αξιόπιστος διαχειριστής και ρυθμιστής. Ως εκ τούτου, οι επερχόμενες ευρωεκλογές είναι αυτή τη φορά πεδίο αντιπαράθεσης πολιτικών ιδεών, προτάσεων και συμμαχιών. Είναι και προνομιακό επίπεδο για να καταδειχθεί πως είναι εφικτή μια δυναμική οικονομία, με ενεργή δημοκρατία κι ένα λειτουργικό κοινωνικό κράτος, που υπηρετεί τη συνοχή.
Η Σοσιαλδημοκρατική απάντηση πρέπει να αφορά τρία επίπεδα:
Το Διεθνές: Είναι αναγκαίο ένα ρυθμιστικό πλαίσιο του χρηματοπιστωτικού συστήματος αλλά δεν είναι αρκετό. Απαιτούνται διεθνείς κανόνες για το παγκόσμιο εμπόριο, τα εργασιακά δικαιώματα και τις περιβαλλοντολογικές προδιαγραφές.
Η παγκόσμια διακυβέρνηση χρειάζεται μια νέα συμφωνία του τύπου «BrettonWoods» ώστε να μεταρρυθμίσουμε και να επαναλειτουργήσουμε ισχυρούς και πολιτικά ελεγχόμενους θεσμούς που θα συμπεριλαμβάνουν το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο , την Παγκόσμια Τράπεζα , και τους Παγκόσμιους Οργανισμούς Εμπορίου , Εργασίας και Περιβάλλοντος.
Το Ευρωπαϊκό: Τα μέτρα που ανακοίνωσαν οι 15 + 1 στο Παρίσι είναι αναπόφευκτα πλην όμως δεν είναι ούτε δίκαια, ούτε αντιμετωπίζουν τις επερχόμενες επιπτώσεις στην πραγματική οικονομία.
Θυμίζω δε ότι ο P.Rasmussen ως επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Σοσιαλιστικού Κόμματος είχε καταθέσει εδώ και ένα χρόνο σχέδιο ρύθμισης και κανόνες για την Ρύθμιση των Αγορών (www.pes.org).
Το έλλειμμα πραγματικής οικονομικής αρχής στην Ευρώπη είναι εμφανές και το μείζον θέμα της πολιτικής ολοκλήρωσης για μια Ευρώπη που μπορεί να αντιμετωπίζει θεσμικά και οικονομικά την παγκοσμιοποίηση και τις κρίσεις της, γίνεται επιτακτικό.
Το σημερινό θεσμικό και νομικό οικοδόμημά της Ε.Ε αποδείχθηκε για άλλη μια φορά ανεπαρκές. Δεν της επέτρεψε να έχει μία ηγεσία που να μπορεί να διαχειριστεί άμεσα και αποφασιστικά τους βασικούς άξονες οικονομικής πολιτικής.
Το σύμφωνο σταθερότητας είναι ένα σύνολο νομοθετικών κανόνων δεν είναι πολιτική ηγεσία. Εάν υπήρχε αυτή η ηγεσία θα είχε και τη δυνατότητα χαλάρωσης σε περιόδους ύφεσης. Χαλάρωση που δεν μπορεί να αφορά μόνο την χρηματοδότηση Τραπεζών και τραπεζιτών. Η αλλαγή των κανόνων πρέπει να συνδεθεί με ένα μεγάλο πρόγραμμα διευρωπαϊκών έργων, με δημόσιες και ιδιωτικές επενδύσεις .
Επίσης, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα έστω και αν δεν προβλέπεται καταστατικά, θα πρέπει να λάβει ως συντελεστή της πολιτικής της εκτός από την σταθερότητα των τιμών και άλλους παράγοντες (απασχόληση, ανάπτυξη) υπό την καθοδήγηση μιας νομιμοποιημένης δημοκρατικά πολιτικής ηγεσίας.
Επιπρόσθετα, η πολιτική ανταγωνισμού πρέπει να συνοδευτεί με συγκεκριμένα μέτρα κοινωνικής παρέμβασης σε κλάδους οι οποίοι θα υποστούν την κρίση. Πρέπει να συμφωνηθεί ένα πλαφόν ελάχιστου κοινού φόρου στις επιχειρήσεις, διαφορετικά υπάρχει κίνδυνος η κρίση να οδηγήσει σε μειώσεις φόρων που θα δημιουργήσουν αθέμιτο ανταγωνισμό προσέλκυσης επενδύσεων και θα τινάξουν στον αέρα το κοινωνικό κράτος.
Τέλος, ας μην ξεχνάμε ότι ήδη από την προηγούμενη εβδομάδα ετέθη από την ευρωπαϊκή βιομηχανία ζήτημα μη ανταπόκρισης στα μέτρα για την μείωση των ρίπων. Η υποχώρηση στο σημείο αυτό της ευρωπαϊκής πολιτικής θα ήταν ολέθρια.
Το εθνικό: Η χώρα με δεδομένη την προϋπάρχουσα οικονομική και θεσμική κρίση και με αναμενόμενη την επιδείνωση στην πραγματική οικονομία, δεν μπορεί να συνεχίσει με μικρές διαχειριστικού τύπου αλλαγές. Χρειάζεται ολοκληρωμένο σχέδιο πολιτικών και κοινωνικών προτεραιοτήτων και δράσεων, με αναφορά στην ασφάλεια, την ανάπτυξη και την αναδιανομή.
Η ασφάλεια αφορά την εγγύηση της λειτουργίας του τραπεζικού συστήματος αλλά ταυτόχρονα και την εγγύηση φορολογικής σταθερότητας και εργασιακής ειρήνης.
Η ανάπτυξη απαιτεί ανατροπή του προγράμματος δημοσίων επενδύσεων αλλά και του ΕΣΠΑ με έργα στους τομείς, των μεταφορών, της τεχνολογίας αλλά και του περιβάλλοντος. Τέλος, η αναδιανομή αφορά την υποστήριξη αυτών που πλήττονται από την κρίση, δίνοντάς τους δικαίωμα συμμετοχής στην κοινωνική και παραγωγική διαδικασία.
Δεν υπάρχει αναδιανομή χωρίς ανάπτυξη. Δεν υπάρχει ανάπτυξη χωρίς ασφάλεια. Επιλογές που επικεντρώνουν σε ένα από τα τρία ζητούμενα, οδηγούν σε στρεβλώσεις και εν τέλει σε αποτυχία.
Εν μέσω Εφραίμ, εισαγγελέων και καταρρέουσας κυβέρνησης, ας μην ξεχνάμε πως η προτεραιότητα είναι η πραγματική οικονομία, δηλαδή η καθημερινή ζωή και πρόοδος του λαού μας