Αύριο ξεκινάει η νέα σχολική χρονιά. Ευχόμαστε για όλους, για τους μαθητές, για τους καθηγητές και για τους γονείς, μια χρονιά δημιουργική και χαρούμενη.
Όλοι ξέρουν τα μεγάλα προβλήματα, τα ζουν όλοι και ο καθένας χωριστά, αλλά βεβαίως πάντα υπάρχουν προσδοκίες και ελπίδες στο χώρο της παιδείας. Η χρονιά ξεκινάει με σημαντικά προβλήματα, που έχουν να κάνουν και με την πολιτική της Νέας Δημοκρατίας και τις επιλογές της, αλλά και με την απόλυτη αδυναμία διαχείρισης των προβλημάτων.
Θα αναφερθώ στα πιο σημαντικά. Υπάρχει ένα τεράστιο θέμα χώρων και υποδομών. Φέτος, δεκάδες χιλιάδες παιδιά προσχολικής ηλικίας θα βρεθούν να ψάχνουν το θρανίο τους. Η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας δεν φρόντισε, εδώ και δύο χρόνια, να δημιουργήσει στοιχειωδώς τις απαραίτητες υποδομές, ώστε να υποδεχθεί τα νήπια των πέντε ετών.
Η αντιπολίτευση, το ΠΑΣΟΚ, από τον Ιούνιο, από τις 9 Ιουνίου, κατέθεσε για όλους τους νομούς της χώρας ερωτήσεις, ζητώντας στοιχεία για την προετοιμασία στο θέμα των Νηπιαγωγείων σε κάθε νομό. Οι απαντήσεις είναι στη διάθεση όλων.
Οι απαντήσεις αποδεικνύουν ότι, στα μεγάλα αστικά κέντρα, η Νέα Δημοκρατία ήξερε πολύ καλά τα προβλήματα, αλλά δεν έκανε τίποτε άλλο από το να οργανώνει Επιτροπές καταγραφής τους. Είναι δε πολύ σημαντικό να πούμε ότι, όσον αφορά στα 833 Νηπιαγωγεία, στα οποία αναφέρεται επανειλημμένα ο υπουργός Παιδείας, μέσα από τις απαντήσεις και τα λόγια του ίδιου του υφυπουργού, προκύπτει ότι υπάρχουν 833 κατασκευαζόμενα Νηπιαγωγεία, από τα οποία μόνο 82 είναι στη φάση πραγματικής κατασκευής, 62 βρίσκονται σε φάση μελέτης, 10 θα μπουν στο θεσμό των ΣΔΙΤ και 681 βρίσκονται στον προγραμματισμό του Οργανισμού Σχολικών Κτιρίων.
Μπορεί λοιπόν κανείς να καταλάβει την απόσταση ανάμεσα στην πραγματικότητα και στην εικονική πραγματικότητα που θέτει ο υπουργός Παιδείας.
Το πρόβλημα έλλειψης χώρων, ιδιαίτερα στο χώρο των Νηπιαγωγείων, δημιουργεί δύο μείζονα προβλήματα για τους γονείς. Το πρώτο είναι ότι δεν κατοχυρώνει το δικαίωμα του κάθε παιδιού να έχει πρόσβαση στη δημόσια παιδεία, στέλνοντας παιδιά σε ιδιωτικούς Παιδικούς Σταθμούς.
Το δεύτερο είναι ότι, με τον μη σωστό προγραμματισμό, υπάρχει κίνδυνος να μειώσει στο ελάχιστο την εισαγωγή νηπίων της ηλικίας των 4 ετών ,προκειμένου να καλύψει τις ανάγκες των νηπίων των 5 ετών, δημιουργώντας ένα πολύ σοβαρό πρόβλημα στον τρόπο με τον οποίο λειτουργούσε μέχρι τώρα ο χώρος της προσχολικής εκπαίδευσης.
Βεβαίως, τα θέματα της σχολικής υποδομής είναι τεράστια σε όλη τη χώρα. Αναφέρω ενδεικτικά τα θέματα της Θεσσαλονίκης, όπου οι υποδομές είναι το πλέον σημαντικό πρόβλημα της παιδείας, με 20% των σχολείων σε διπλοβάρδια, όπως και το θέμα της Αιτωλοακαρνανίας. Η Αιτωλοακαρνανία είναι ένας νομός που επλήγη από τους σεισμούς του 2007 και, μέχρι σήμερα, δεν έχουν δοθεί τα κονδύλια για να αντιμετωπιστεί το κατεπείγον θέμα της σχολικής στέγης. Αναφέρθηκα ενδεικτικά, μέσα από τον κοινοβουλευτικό έλεγχο. Υπάρχει μια πληθώρα στοιχείων, που δείχνει ότι στο θέμα της σχολικής στέγης, τα προβλήματα, αντί να επιλύονται, γίνονται μεγαλύτερα.
Το επόμενο θέμα είναι το θέμα της τοποθέτησης των εκπαιδευτικών. Βρισκόμαστε αυτή τη στιγμή μπροστά σε ένα διαχειριστικό χάος, όσον αφορά στο εκπαιδευτικό δυναμικό. Η κυβέρνηση σήμερα πανηγυρίζει, γιατί επέτυχε, όσον αφορά στους διορισμούς και στα βιβλία, να προσεγγίσει τις ημερομηνίες του 2003. Δηλαδή, μετά από τέσσερα χρόνια, με τραγικά ελλείμματα, με τραγικές καθυστερήσεις, με μεγάλο έλλειμμα στο εκπαιδευτικό έργο, γυρίζουμε στο 2003 και, ο υπουργός πανηγυρίζει, βάζοντας τον πήχη σ’ αυτό το σημείο.
Είναι πλέον εξαιρετικά ανησυχητικό το διαχειριστικό χάος, στο οποίο αναφέρθηκα. Υπάρχουν σχολεία με πολύ μεγάλα κενά. Να υπογραμμίσω σε αυτό το σημείο ότι στα Ειδικά σχολεία, υπάρχουν μεγάλα προβλήματα μετακινήσεων των μαθητών και φέρνω ως παράδειγμα το Σχολείο Κωφών Αργυρούπολης, καθώς και το Ειδικό σχολείο Ηλιούπολης, όπου είναι αδύνατη η έναρξη των μαθημάτων, εξαιτίας της έλλειψης οδηγών και συνοδηγών.
Συνολικά, τα κενά είναι χιλιάδες και υπάρχουν σχολεία με υπεράριθμο προσωπικό. Αρκεί να αναφερθώ στο χώρο της τεχνικής εκπαίδευσης, όπου η μεταρρύθμιση της Νέας Δημοκρατίας είχε ως αποτέλεσμα μείωση κατά 30% των εγγραφών των μαθητών και περίπου ένα 20% υπεράριθμο προσωπικό, το οποίο δεν ξέρουν πώς να τοποθετήσουν στα σχολεία.
Τα παραπάνω θέματα αγγίζουν την ουσία της ίσης πρόσβασης και της ποιότητας, αλλά δεν μπορούμε να ξεχνάμε το τεράστιο θέμα των οικονομικών της παιδείας. Όσον αφορά στους γονείς, μια γνωστή διαφήμιση αποδίδει δυστυχώς την πραγματικότητα. Με το ξεκίνημα της νέας σχολικής χρονιάς, κάποιος χτυπάει την πόρτα. Τακ – τακ. Ποιος είναι; Τα έξοδα.
Η ελληνική οικογένεια έχει να αντιμετωπίσει τεράστια έξοδα, που ξεκινούν από τα σχολικά είδη και φτάνουν βέβαια στην ιδιωτική υποστήριξη, την οποία πληρώνει η κάθε οικογένεια.
Ο χώρος της παιδείας χρειάζεται τεράστιες αλλαγές. Αλλαγές σε βάθος, που αφορούν στην εκπαιδευτική διαδρομή, στα παιδαγωγικά συστήματα, στους τρόπους διδασκαλίας, στο ίδιο το υλικό της παιδείας, δηλαδή, στα βιβλία και στο αναλυτικό πρόγραμμα.
Υπάρχουν, όμως, ορισμένα πράγματα, για τα οποία το ΠΑΣΟΚ δεσμεύεται άμεσα, γιατί δεν μπορεί να ξεκινούν οι σχολικές χρονιές με αυτά τα δεδομένα.
Το πρώτο είναι η καθολική και ολοκληρωμένη λειτουργία του ολοήμερου σχολείου, που τα περιλαμβάνει όλα. Δηλαδή, γλώσσες, αθλητικές δραστηριότητες, καλλιτεχνικές δραστηριότητες και, βέβαια, προετοιμασία του μαθητή.
Το δεύτερο είναι η καθολική υποστήριξη της ενισχυτικής διδασκαλίας, με την πρόσληψη καθηγητών με ιδιαίτερα προσόντα, διδακτική εμπειρία και υψηλή αμοιβή, ώστε να αντιμετωπιστεί η υποχρεωτική προσφυγή των μαθητών στα ιδιαίτερα και στα φροντιστήρια.
Το τρίτο είναι η άμεση, μακροχρόνια ρύθμιση της μεταφοράς των μαθητών. Το τεράστιο πρόβλημα μεταφοράς των μαθητών σε πολλά σημεία της χώρας δημιουργεί θέμα στην ίση πρόσβαση των μαθητών, των Ελλήνων πολιτών στη δημόσια παιδεία.
Και βέβαια, ο εξορθολογισμός και οι αντικειμενικές διαδικασίες για τις υπηρεσιακές μεταβολές του προσωπικού, κυρίως με τη λειτουργία των θεσμοθετημένων οργάνων, τα οποία έχουν παροπλιστεί.
Η ρουσφετολογική λειτουργία των Διευθυντών της εκπαίδευσης, έξω από τα περιφερειακά όργανα τα οποία έπρεπε να λειτουργούν, δημιουργούν τεράστιο κόστος στην εκπαίδευση, όταν έχουμε μέχρι και 20% υπεράριθμο προσωπικό και όταν δεν υπάρχει σωστή διαχείριση των ειδικοτήτων. Όλα αυτά σημαίνουν ένα τεράστιο κόστος, που δεν αποδίδει τίποτα στον Ελληνικό λαό.
Τα παραπάνω, για να γίνουν, απαιτούν βούληση, σχέδιο και χρηματοδότηση. Γι´ αυτό και η δέσμευση του ΠΑΣΟΚ είναι για 1 δισεκατομμύριο ευρώ επιπλέον στην παιδεία, από την πρώτη χρονιά διακυβέρνησης.
Ο στόχος της χρηματοδότησης είναι τουλάχιστον 5% στην παιδεία και 1,6% στην έρευνα, δηλαδή, ένα ποσοστό που αγγίζει το 7% κι είναι προϋπόθεση για την αλλαγή του αναπτυξιακού μοντέλου της χώρας και την κοινωνική συνοχή.
Τα παραπάνω είναι προϋποθέσεις για να οδηγηθούμε σε μια δημόσια δωρεάν παιδεία, με υψηλή ποιότητα, για όλους τους Έλληνες. Στον αντίποδα από τον τρόπο με τον οποίο λειτουργεί η Νέα Δημοκρατία, η οποία έχει πολιτικούς στόχους που υποβαθμίζουν τη δημόσια παιδεία και έχει απόλυτο κενό σχεδίου και διαχειριστικής ικανότητας.
Ακόμα και το θέμα των εισαγωγικών εξετάσεων, ο υπουργός Παιδείας το άνοιξε εν είδη πυροτεχνήματος. Χωρίς μελέτες, χωρίς συγκριτικά δεδομένα, χωρίς τεκμηρίωση, χωρίς να καταθέσει ένα πλαίσιο διαλόγου, η κυβέρνηση επιχειρεί έναν διάλογο αλά ασφαλιστικό. Ένα “πυροτέχνημα”, δηλαδή, για να σπαταλήσει χρόνο, αλλά και δυνάμεις, χωρίς ουσιαστικό αποτέλεσμα.
Το σημερινό σύστημα εξετάσεων στο πανεπιστήμιο, προφανώς, πρέπει να καταργηθεί. Έχει κάνει τον κύκλο του κι έχει αποτύχει από πολλές πλευρές. Γι´ αυτό, εδώ και ένα χρόνο, το ΠΑΣΟΚ κατέθεσε ένα πλαίσιο συζήτησης για το θέμα των εισαγωγικών εξετάσεων, ένα πλαίσιο το οποίο περιλαμβάνει τρία στοιχεία.
Πρώτον, αυτοδύναμο λύκειο, το οποίο λειτουργεί ως ανεξάρτητη βαθμίδα της εκπαίδευσης, δεύτερον, αντικειμενική εξέταση σε συγκεκριμένο αριθμό μαθημάτων μετά το λύκειο. Και τρίτον, στάθμιση της βαθμολογίας των μαθητών από την ανώτατη εκπαίδευση, από τις σχολές οι οποίες θα προσδιορίζουν και το βάρος και την ποιότητα των μαθημάτων για τα οποία θα επιλέγουν τους μαθητές τους.
Ακόμα και αυτό το σοβαρό θέμα των εισαγωγικών εξετάσεων χρησιμοποιείται ως πυροτέχνημα. Θεωρούμε, ως ΠΑΣΟΚ, ότι η παιδεία είναι η πρώτη και σημαντική προτεραιότητα της περιόδου διακυβέρνησης ΠΑΣΟΚ, η πρώτη και σημαντική προτεραιότητα, για να αλλάξουμε το αναπτυξιακό μοντέλο της χώρας και να επιτύχουμε την κοινωνική συνοχή.