Συνέντευξη στην “ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ”,
στον Γρηγόρη Ρουμπάνη
Ίδια με τα προβλήματα μιας οικογένειας, που το κάθε μέλος της ασχολείται μόνο με το δικό του σπίτι, είναι αυτά που αντιμετωπίζει η Ε.Ε. Γι’ αυτό και αδυνατεί να πάρει δραστικές αποφάσεις για την αντιμετώπιση της κρίσης, λέει στην «Ε» η Αννα Διαμαντοπούλου, βουλευτής Α’ Αθηνών και μέλος του Πολιτικού Συμβουλίου του ΠΑΣΟΚ. Ωστόσο, όπως λέει, μια ουσιαστική στροφή στην ευρωπαϊκή οικονομική και κοινωνική πολιτική προϋποθέτει τη διαμόρφωση μιας προοδευτικής πλειοψηφίας στη θέση της σημερινής συντηρητικής.
Για τη σημερινή εικόνα της Ευρώπης, αρνείται ευθύνες της σοσιαλδημοκρατίας στην πορεία οικοδόμησή της, υποστηρίζοντας ότι στο Μάαστριχτ το σύμφωνο σταθερότητας συνοδεύτηκε από ένα ισχυρό προστατευτικό πλαίσιο στην αγορά εργασίας. Ομως αναφερόμενη στην εξέλιξή της τονίζει την ανάγκη εμβάθυνσης της πολιτικής ενοποίησης, συνοδευόμενης από θεσμικές αλλαγές που θα αντιμετωπίζουν σταδιακά και το δημοκρατικό έλλειμμα.
Προς το παρόν, για την αντιμετώπιση της οικονομικής κρίσης «βλέπει» τη δυνατότητα ελαστικοποίησης των σχέσεων εργασίας, όμως με σαφώς προσδιορισμένο πλαίσιο και με σύμφωνη γνώμη των συνδικάτων. Παράλληλα, ζητεί και την επιβάρυνση και των μεγάλων κερδοφόρων επιχειρήσεων, όμως δεν διαπιστώνει την ανάγκη για άμεση κρατικοποίηση κάποιων τραπεζών. Τη ρωτήσαμε και για το ΠΑΣΟΚ. Για τον τρόπο διοίκησης του κόμματος από τον Γιώργο Παπανδρέου. Πάντα υπάρχουν περιθώρια βελτίωσης, λέει, αλλά προς το παρόν προέχει η μάχη των ευρωεκλογών.
Γιατί είναι η Ε.Ε. τόσο δύσκολη σε μια στροφή, μια αλλαγή στην οικονομική και κοινωνική πολιτική της, όταν καθημερινώς μεγαλώνουν οι στρατιές ανέργων, κλείνουν επιχειρήσεις, χάνονται περιουσίες και δοκιμάζονται νοικοκυριά;
«Η Ε.Ε. λειτουργεί σήμερα σαν μια μεγάλη οικογένεια, της οποίας το κάθε μέλος δυστυχώς ασχολείται μόνο με το δικό του σπίτι. Τα προβλήματα είναι και θεσμικά και πολιτικά. Η συνθήκη, σύμφωνα με την οποία επιβάλλονται κανόνες και παίρνονται αποφάσεις, έγινε για 15 μέλη που σήμερα είναι 27. Παράλληλα τα 16 μέλη της ευρωζώνης λειτουργούν με κοινό πλαίσιο νομισματικής πολιτικής αλλά χωρίς κοινή οικονομική πολιτική. Προβλήματα σαν αυτά επιχειρούσε να λύσει η συνθήκη της Λισαβόνας, η οποία όμως δεν επικυρώθηκε. Είναι πάντως σαφές ότι μια στροφή στην οικονομική και κοινωνική πολιτική προϋποθέτει μια προοδευτική, αντί της συντηρητικής πλειοψηφίας που σήμερα κυριαρχεί και κατευθύνει τις πολιτικές επιλογές στην Ε.Ε. Εδώ έγκειται και η μεγάλη σημασία της ψήφου στις ευρωεκλογές».
Πάντως, δεν έχουμε ακούσει και πολλές φωνές για τις ευθύνες της σοσιαλδημοκρατίας στην οικοδόμηση του σημερινού ευρωπαϊκού οικοδομήματος. Το Μάαστριχτ και όσα το ακολούθησαν δεν έγιναν εν αγνοία της…
«Στη σοσιαλδημοκρατία οφείλεται σε μεγάλο βαθμό η οικοδόμηση του κοινωνικού κράτους που είναι ένας από τους θεμέλιους λίθους του ευρωπαϊκού οικοδομήματος. Οι επιλογές για την ΟΝΕ και το σύμφωνο σταθερότητας στο Μάαστριχτ έθεσαν σημαντικούς κανόνες και προοπτική για την Ε.Ε. συνοδευόμενους από ισχυρό προστατευτικό πλαίσιο στην αγορά εργασίας, με τους πιο προωθημένους κανόνες και στόχους για το περιβάλλον και ισχυρά οικονομικά πακέτα αλληλεγγύης για τις χώρες με προβλήματα ανάπτυξης. Σήμερα όμως, σ’ αυτή την κρίση, η εμμονή στο σύμφωνο σταθερότητας είναι αδιέξοδη, γι’ αυτό και υπάρχει χαλάρωση των όρων σε όλες σχεδόν τα χώρες. Σήμερα πιστεύω ότι απαιτούνται μεγάλες δημόσιες επενδύσεις και αυτή είναι η βασική θέση του μανιφέστου του ΠΑΣΟΚ και των Ευρωπαίων Σοσιαλιστών».
Μήπως όμως έκλεισε ο κύκλος της Ενωμένης Ευρώπης έτσι όπως την ξέρουμε; Μήπως είναι ώρα να ξαναδούμε και το δημοκρατικό έλλειμμα; Να είναι πιο άμεση η παρέμβαση των πολιτών στον σχηματισμό τής -ας την αποκαλέσουμε έτσι- ευρωπαϊκής κυβέρνησης;
«Κάθε διεθνής κρίση επαναφέρει το πρόβλημα αποφασιστικής και έγκαιρης παρέμβασης της Ε.Ε. Η οικονομική κρίση που διερχόμαστε έφερε ξανά στο προσκήνιο την ανάγκη συνεργασίας και αλληλεγγύης μέσα στην Ευρώπη. Χώρες με προβλήματα αναζητούν διέξοδο στην Ε.Ε. Πολέμιοι του ευρώ επανεξετάζουν τη θέση τους. Βέβαια πάντα υπάρχει και η άλλη άποψη και η παρούσα κρίση θέτει επιτακτικά το δίλημμα: περισσότερη ή λιγότερη Ευρώπη; Περισσότερη Ευρώπη σημαίνει εμβάθυνση της πολιτικής ενοποίησης και θεσμικές αλλαγές που θα αντιμετωπίζουν σταδιακά το δημοκρατικό έλλειμμα. Λιγότερη Ευρώπη σημαίνει επανεθνικοποίηση πολιτικών και μετεξέλιξη της Ε.Ε. απλά σε ενιαίο χώρο εμπορικών συναλλαγών. Προσωπικά πιστεύω στο πρώτο αλλά ανησυχώ βαθιά για τις εξελίξεις».
Θα ήθελα να επανέλθουμε σ’ ένα θέμα που θίξαμε λίγο πριν, αλλά πιστεύω ότι δεν το κλείσαμε. Πιστεύετε ότι σχέσεις εργασίας, όπως η ημιαπασχόληση, η ελαστικοποίηση, ή η μερικώς ασφαλισμένη, μπορούν να λειτουργήσουν για το καλό της κοινωνίας;
«Στόχος μας είναι πάντα η πλήρης και ποιοτική απασχόληση. Εκεί άλλωστε προσβλέπει η κοινωνία. Η αντιμετώπιση της κρίσης δεν χωρά δογματισμούς, θέλει στοχευμένες πολιτικές. Διαφωνούμε όμως πλήρως με τη λογική γενικευμένης εφαρμογής μέτρων όπως τα παραπάνω, που σηματοδότησε ο πρωθυπουργός. Το κόστος της κρίσης πρέπει να επιμερίζεται δίκαια, χωρίς μονομερείς αποφάσεις. Και υπάρχουν προτάσεις σε αυτή την κατεύθυνση, όπως:
* Οι κοινωνικοί εταίροι με σεβασμό στην ΕΓΣΣΕ μπορούν να εξετάσουν και να συναποφασίσουν μέτρα, συγκεκριμένης χρονικής διάρκειας. Μέτρα όπως η αλλαγή ωραρίων μόνον ως έσχατη λύση μπορεί να αντιμετωπιστούν και αφού η επιχείρηση αποδείξει το μέγεθος των προβλημάτων και ότι για τη διοίκησή της έχει εξαντλήσει κάθε άλλο περιθώριο (μειώσεις αμοιβών και παροχών, κατάργηση μπόνους κ.λπ.).
* Σε καμία επιχείρηση δεν μπορεί να υπάρξει διαπραγμάτευση εργοδότη ατομικά με τον εργαζόμενο. Η διαπραγμάτευση πρέπει να γίνεται κατά εταιρεία και υποχρεωτικά με το σωματείο ή αμέσως ανώτερο συλλογικό όργανο.
* Οι 26.000 επιχειρήσεις που το 2007, μετά πενταετή συνεχή κερδοφορία, είχαν κέρδη 12,9 δισ. ευρώ (βάσει στοιχείων της ICAP) θα πρέπει να προχωρήσουν, με συμφωνία των κοινωνικών εταίρων, στην ίδρυση ειδικού ταμείου (ή λογαριασμού) και να συνεισφέρουν σε αυτό για την κάλυψη μισθολογικών και ασφαλιστικών απωλειών των εργαζομένων, όσο υπάρχουν αλλαγές στις συνθήκες εργασίας τους. Οι μεγάλες επιχειρήσεις οφείλουν να διαθέσουν μέρος των διαχρονικών κερδών προς όφελος του κοινωνικού συνόλου».
Γιατί να μην κρατικοποιηθούν, μια κι έξω, και μια ή δυο τράπεζες, οι οποίες έτσι κι αλλιώς δεν τα βγάζουν πέρα, και να λειτουργήσουν έτσι ανταγωνιστικά προς τις άλλες;
«Εχουμε κάνει σαφές και στη Βουλή ότι εάν στην Ελλάδα υπάρξουν τράπεζες για τις οποίες το Δημόσιο πρέπει να παρέμβει ώστε να αποκατασταθεί η λειτουργία τους, δεν θα αγοράσουμε ζημιές με χρήματα του ελληνικού λαού, θα αγοράσουμε τράπεζες».
Κάτι άλλο τώρα… Επειδή συμμετέχετε στον διάλογο για την Παιδεία, πώς βλέπετε την πορεία του; Μπορεί να ευδοκιμήσει στο συγκεκριμένο πολιτικό κλίμα και με δεδομένη την απουσία πολιτικών κομμάτων;
«Είναι το ΠΑΣΟΚ που διαχρονικά επιμένει στον εθνικό διάλογο για την Παιδεία, με πρωτοβουλίες του Γιώργου Παπανδρέου και το 1988 και το 1996. Μόνοι εμείς έχουμε καταθέσει συνολική πρόταση, σε αντίθεση με την κυβέρνηση που γράφει και σβήνει και τελικά αδυνατεί να προτείνει. Τα άλλα κόμματα της Αριστεράς παίρνουν την ευθύνη αλλά και το κόστος της εμμονής στη στρατηγική της άρνησης. Ανεξαρτήτως της πορείας του συγκεκριμένου διαλόγου, το ΠΑΣΟΚ μετά ένα εξάμηνο ανοικτών συζητήσεων σε όλη την Ελλάδα και έξι ημερίδες για όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης, την Κυριακή, 5 Απριλίου, οργανώνει Εθνικό Φόρουμ για την Παιδεία, όπου ο πρόεδρος θα ανακοινώσει και τις δεσμεύσεις μας».
Να κλείσουμε με κάτι εσωκομματικό σας. Είσαστε ικανοποιημένη από τον τρόπο με τον οποίο διοικείται σήμερα το ΠΑΣΟΚ; Μήπως το προεδρικό μοντέλο του είναι πρόγευση ενός αντίστοιχου πρωθυπουργικού μεθαύριο;
«Εχθρός του καλού είναι το καλύτερο. Πάντα υπάρχουν περιθώρια βελτίωσης, όμως τώρα είναι ώρα μάχης για να βγει η χώρα από την κρίση, και εδώ επικεντρώνουμε τις δυνάμεις μας».
ΑΝΝΑ