Άρθρο Άννας Διαμαντοπούλου για Καρφί

Η οικονομική και πολιτική κρίση της δεκαετίας 2009-2019 επέδρασε καταστροφικά στις υπηρεσίες Υγείας. Με εξαίρεση τις μεταρρυθμίσεις της σύστασης του ΕΟΠΥΥ και την επιτυχή λειτουργία της ηλεκτρονικής συνταγογράφησης, κάθε άλλη προσπάθεια προσαρμογής των υγειονομικών δομών στις σύγχρονες ανάγκες των ανθρώπων και της επιστήμης ανακόπηκαν ή ματαιώθηκαν καταλείποντας το ΕΣΥ σε μια τριπλή κρίση: Ποσοτικής και ποιοτικής έλλειψης ανθρώπινου δυναμικού-υποχρηματοδότησης και διοικητικής δυσπραγίας. Η πανδημία του κορονοϊού Covid-19 επιδείνωσε την κατάσταση. Οι αποσπασματικές, αναχρονιστικές και προκλητικά πελατειακές πολιτικές επιλογές της κυβέρνησης της Νέας Δημοκρατίας έχουν φέρει τον τομέα της Υγείας στο ναδίρ. Το ΕΣΥ δεν μπορεί να αντιμετωπίσει ικανοποιητικά τις ανάγκες υγείας των πολιτών Έχει καταστεί ανεπίκαιρο και η ψηφιακή εποχή δεν το έχει αγγίξει ακόμα.

Οι ανεπάρκειες του ΕΣΥ έχουν συνέπειες:

Αύξηση της νοσηρότητας των πολιτών. Το προφίλ των ασθενειών σήμερα είναι τελείως διαφορετικό από το 1980: Το 50% των πολιτών πάσχει από μία χρόνια νόσο, για τις χρόνιες παθήσεις δαπανάται το 90% των συνολικών δαπανών υγείας. Όλοι οι σημαντικοί δείκτες ποιότητας επιδεινώνονται. Oι ασθενείς βιώνουν αρνητικές εμπειρίες στην παροχή των υπηρεσιών. Σημαντική αύξηση των δαπανών υγείας των νοικοκυριών. Αύξηση των ανισοτήτων στην παροχή και πρόσβαση των υπηρεσιών.

Με ποιό τρόπο θα βγούμε από την κρίση ,πώς ανατάσσεται το καταρρακωμένο ΕΣΥ;

Φυσικά και δεν μπορεί να απαντηθεί ούτε σε ένα άρθρο ούτε σε μια συζήτηση. Θα αναφερθώ λοιπόν εντελώς επιγραμματικά και ενδεικτικά σε ορισμένα σημεία που είναι καθοριστικά.
Αυτό πρέπει να γίνει σε τρεις άξονες μιας τολμηρής μεταρρύθμισης που μόνο η Σοσιαλδημοκρατία μπορεί να κάνει και που προϋποθέτει οριζόντια την είσοδο του ΕΣΥ στον ψηφιακό κόσμο προς όφελος των ασθενών και της συνολικής λειτουργίας του.

Α. Το νέο ΕΣΥ πρέπει να είναι όσο γίνεται πιο κοντά στον πολίτη

• Με την ενοποίηση υπηρεσιών ΕΣΥ και κοινωνικών υπηρεσιών – πρόνοιας σε έναν οργανισμό. Ανεξάρτητη διοικητική δομή εποπτευόμενη από το Υπουργείο Υγείας. Η στιβαρή διοίκηση των νοσοκομείων απαιτεί διαδικασία κατάρτισης προϋπολογισμών, κοινωνικό έλεγχο από την τοπική αυτοδιοίκηση, ενώ η επαρκής στελέχωση απαιτεί και σύστημα αξιολόγησης. Η επαρκής στελέχωση αφορά γιατρούς και φυσικά και το παραϊατρικό προσωπικό.
• Είναι αναγκαία η επέκταση της κατ΄οίκον νοσηλείας και κυρίως η ίδρυση Κέντρων χρόνιων νοσημάτων για εκπόνηση στρατηγικής αντιμετώπισης των πλέον σημαντικών (καρκίνος, καρδιαγγειακές παθήσεις- περιλαμβάνουν διαβήτη και αγγειακά εγκεφαλικά- , ψυχικές νόσοι, χρόνιες αναπνευστικές παθήσεις, άνοια, μυοσκελετικές παθήσεις)
• Γνωρίζουμε καλά, αλλά δεν τολμούμε χρόνια τώρα, έναν νέο νοσοκομειακό χάρτη.

Απαιτείται μια Σύζευξη της Πρωτοβάθμιας με την Δευτεροβάθμια περίθαλψη και τις κοινωνικές υπηρεσίες και πάνω απ΄όλα σημασία έχει ο ρόλος του γιατρού.

Νέος ρόλος του προσωπικού γιατρού. Πρωταρχικός στόχος του η πρόληψη και η προαγωγή υγείας των πολιτών με θεσμοθέτηση της αλληλεπίδρασης των ασθενών με τους γιατρούς και εκπόνηση εθνικού προγράμματος πρόληψης (από διατροφή , συμπεριφορές, συνθήκες διαβίωσης, έως εργαστηριακές εξετάσεις).

Β. Με επαρκή χρηματοδότηση στο όριο της δημοσιονομικής αντοχής, δίχως χρήματα δεν μπορεί να γίνουν μεταρρυθμίσεις.

• Ο ΕΟΠΥΥ μετατρέπεται σε ανεξάρτητο οργανισμό, που εποπτεύεται από το Υπουργείο Κοινωνικών Ασφαλίσεων. Διαχειρίζεται το σύνολο των πόρων του τομέα της Υγείας. Η αποζημίωση υπηρεσιών γίνεται με τους ίδιους όρους στις δημόσιες δομές και στις ιδιωτικές με βάση την αξία της υπηρεσίας και την έκβαση και όχι με βάση την ποσότητα.
• Εξασφάλιση υγιούς ανταγωνισμού μεταξύ ΕΣΥ και ιδιωτικού τομέα σχέσεις ούτε παρασιτικές, ούτε μονομερώς ανταγωνιστικές, ούτε μόνο συμπληρωματικές.

Γ. Με αλλαγή εργασιακής νοοτροπίας . Δημιουργία συνθηκών καριέρας – αξιοκρατία και αξιολόγηση.

• Απαγόρευση ιδιωτικής εργασίας εκτός ΕΣΥ στο προσωπικό. Τα στρατηγικά σου ατού δεν τα αποποιείσαι. Η άσκηση ιδιωτικού έργου εντός ΕΣΥ ωφελεί το ΕΣΥ, ενώ αντίθετα η άσκηση εκτός ΕΣΥ ωφελεί τον ιδιωτικό τομέα.
• Ένα νέο σύστημα εκπαίδευσης και μετεκπαίδευσης του προσωπικού του ΕΣΥ μαζί με μια νέα μισθολογική πολιτική που θα λαμβάνει υπόψη τις ευθύνες της θέσης και την αποδοτικότητα της μονάδας θα οδηγεί σε κίνητρα μισθολογικά , επιστημονικά, κοινωνικά. Η πολιτική για τον επαναπατρισμό των γιατρών και των νοσηλευτών από το εξωτερικό προϋποθέτει αυτά τα κίνητρα.

Το ΕΣΥ είναι από τα σημαντικότερα επιτεύγματα του ΠΑΣΟΚ. Μόνον το ΠΑΣΟΚ μπορεί να το ανατάξει και να δημιουργήσει το νέο ΕΣΥ.