Η ευχάριστη εμπειρία να ακούς δημιουργικές πρωτοβουλίες στο χώρο της Μάθησης
Κατά τη διάρκεια των εορτών, δόθηκε η ευκαιρία και βρέθηκε ο χρόνος, για να δω με προσοχή τις 153 προτάσεις που κατατέθηκαν στο διαγωνισμό Challenge του TEDxAthens, ο οποίος έψαχνε να βρει τις καλύτερες ιδέες που αφορούν Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση. Ο διαγωνισμός ήταν ανεξάρτητος, δεν είχε εμπλακεί σε αυτόν κανένας επίσημος φορέας του Υπουργείου ή του κράτους ή του συνδικαλισμού.
Το πρώτο δυνατό ταρακούνημα ήλθε από την ποιότητα και την αξία των 153 προτάσεων. Το δεύτερο μικρό σοκ προέκυψε απο το γεγονός ότι όλη αυτή η προσπάθεια, προέρχεται απο εθελοντές, από ομάδες εκπαιδευτικών, γονιών, φοιτητών, οι οποίοι -συνήθως- χωρίς καμιά οικονομική υποστήριξη, πάλεψαν το όνειρο τους.
Μελετώντας τις προτάσεις όλων των συμμετεχόντων, τις συνέδεσα με την διεξοδική συζήτηση που πραγματοποιήθηκε πριν λίγες εβδομάδες, στη συνάντηση με 15 από τις προτάσεις, οι οποίες βγήκαν μετά από ψηφοφορία του κοινού, αλλά και την αξιολόγηση μιας ανεξάρτητης επιτροπής. Όλα αυτά υπό την εποπτεία του TEDxAthens που λειτουργεί με βάση τις αυστηρές αρχές του διεθνούς TED.
Τι άκουσα
Συμμετέχοντας εδώ και πολλά χρόνια σε αντίστοιχους διαλόγους και πρωτοβουλίες, κυρίως στο εξωτερικό, γνώριζα ότι σε μια τέτοια συνάντηση έπρεπε να ακούσω και όχι να μιλήσω. Έτσι είχαν τη δυνατότητα οι εκπρόσωποι των 15 ομάδων, να αναπτύξουν την ιδέα τους, να την ακούσουμε οι συνεργάτες μου και εγώ, για να δούμε πρώτα απ’ όλα το δυναμικό που υπάρχει έξω στην κοινωνία και να διερευνήσουμε αν έχει τη δυνατότητα η ελληνική Πολιτεία να συνδράμει κάποιες από αυτές τις πρωτοβουλίες.
Από αυτά που ειπώθηκαν σε εκείνη την συνάντηση αλλά και από το σύνολο των προτάσεων που μελέτησα, θεωρώ χρήσιμο να σημειώσω κάποια από τα θέματα που είναι , νομίζω, ενδιαφέροντα:
ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ: Μου έκανε εντύπωση πώς τόσες πολλές ομάδες, αφιερώνουν προσωπικό χρόνο, ίσως και χρήματα για να κάνουν κάτι που έχει σχέση με το όραμά τους και τις ευγενείς φιλοδοξίες τους, τη στιγμή που δεν υπήρχε κανένα κίνητρο για κρατική επιδότηση ή κάποιο επίδομα από κρατική υπηρεσία.
ΝΕΟΙ ΟΡΙΖΟΝΤΕΣ ΣΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΚΑΙ ΤΗ ΜΑΘΗΣΗ: Στα σεμινάρια και στα συνέδρια αναφέρουμε ότι η Μάθηση δεν είναι πλέον θέμα μόνο της τυπικής εκπαίδευσης. Οι συντελεστές των 153 προτάσεων και των 15 ομάδων που συνάντησα, το αποδεικνύουν στην πράξη.
ΡΕΑΛΙΣΤΙΚΗ ΑΙΣΙΟΔΟΞΙΑ: Οι εκπρόσωποι των περισσοτέρων ομάδων αναφέρθηκαν σε κάποια δυσκολία που αντιμετωπίζουν, κάποιο μεγάλο ή ένα αστείο πρόβλημα, ωστόσο όλοι είχαν μια θετική προσέγγιση. Είναι ομάδες οι οποίες προχωρούν ένα σχέδιο, βλέπουν την πρόοδο παρά τα εμπόδια, έχουν λόγους να είναι προσγειωμένα αισιόδοξοι, με ξεκάθαρη λίστα ως προς το τι χρειάζονται για να πάνε μπροστά.
ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΑΝΟΙΚΤΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΑΣ: Στη συνάντηση που έγινε αλλά και στα βιογραφικά όσων κατέθεσαν πρόταση στο διαγωνισμό, δεν υπήρχαν εκπρόσωποι της ιεραρχίας του κράτους ή στελέχη ιδιωτικών φορέων εκπαίδευσης. Ήταν πολλά νέα παιδιά, που μάλλον ζητούν μια ευκαιρία για να ξεπεράσουν την αυστηρή επετηρίδα της ελληνικής κοινωνίας. Είδα νέα κορίτσια, αγόρια και πιο έμπειρους ανθρώπους, που έχουν οικοδομήσει ένα άτυπο δίκτυο δημιουργικής δράσης, το οποίο δεν στηρίζεται στις δομές του κράτους, ούτε στις αυστηρές λογιστικές απαιτήσεις μιας εταιρείας. Είναι στοιχεία ανοικτής κοινωνίας, όταν πολίτες αναζητούν τη δημιουργία μέσα από ομάδες και δίκτυα.
ΟΜΑΔΙΚΗ ΔΟΥΛΕΙΑ: Άφησα τελευταίο, αυτό το οποίο εντυπωσιάζει περισσότερο. Πρόκειται για την ομαδική δουλειά, ένα χαρακτηριστικό που έχει υποχωρήσει τα τελευταία χρόνια στην Ελλάδα. Όσοι ήμασταν στη συνάντηση, είδαμε ομάδες όπου ο εκπρόσωπός τους έκρινε αναγκαίο να αναφέρει όλα τα μέλη της ομάδας. Επίσης σημείωναν, ότι χωρίς την αλληλοκάλυψη της ομάδας δεν θα υπήρχε περίπτωση να ολοκληρώσουν τη πρωτοβουλία τους. Ολες και ολοι που άκουσα, οπως είναι φυσικό, ήταν φιλοδοξα ατομα, αλλά κανένας δεν ξεχασε να αναφερει τους συνεργάτες του.
Το TEDxAthens
Η μικρή ομάδα των εθελοντών που συνόδευαν τις 15 προτάσεις του Challenge συμβολίζει απολύτως το «πνεύμα» αυτού του φορέα, που διοργανώνει κάθε χρόνο στην Ελλάδα, τόσο πολυσυζητημένες εκδηλώσεις. Μπορώ να πω με βεβαιότητα ότι η επιτυχία τους δεν οφείλεται μόνο στην εθελοντική τους προσφορά, αλλά -κυρίως- στην ομαδική τους δουλειά. Δύο στοιχεία που η Ελλάδα τα χρειάζεται σε μεγαλύτερο βαθμό απ’ ότι τα έχει μέχρι σήμερα.
Τα πιο σημαντικά
Πρέπει να τονισθεί ένα σημείο, το οποίο είναι το πιο κρίσιμο: οι εκπρόσωποι των 15 ομάδων ανέπτυξαν τις πρωτοβουλίες τους, αποφεύγοντας να ζητήσουν οικονομική βοήθεια. Ακομα και όσοι έθεσαν το ζήτημα της χρηματοδοτησης για να συνεχίσουν, το έκαναν με διακριτικό τροπο και πάντως δεν το εβαλαν ως πρωτη ανάγκη ή υψίστη προτεραιότητα. Τα προηγούμενα χρόνια οι πολίτες και οι πολιτικοί, οι περισσότεροι τουλάχιστον, είχαν (είχαμε μάθει) να ζητάμε πολλά ή να υποσχόμαστε περισσότερα. Όποιοι έχουν συναίσθηση των εξελίξεων, έχουν τη δυνατότητα να αντιμετωπίσουν τις νέες συνθήκες με επίγνωση και ρεαλισμό.
Τέλος, θα κάνω μια εξομολόγηση: Είχα ακούσει πολλές επιθέσεις στο πολιτικό προσωπικό για το ότι έχει «ξεμάθει» να ακούει. Η εμπειρία μου απο τη συνάντηση με το Challenge λέει ότι όποιος πολιτικός θέλει να αλλάξει αυτό το πεδίο, δεν είναι τόσο δύσκολο να το κάνει. Ο καθένας που συμμετέχει στα κοινά και ειδικά από θέση ευθύνης, οφείλει να αποτελεί μέλος του «ακροατηρίου» περισσότερες φορές από όσες βρίσκεται ο ίδιος στο βήμα του ομιλητή…
Στοιχεία για την συνάντηση αλλά και τις προτάσεις που διακρίθηκαν υπάρχουν στο blog του Υπουργείου Παιδείας.
ΑΔ