ΑΝΝΑΔΙΑΜΑΝΤΟΠΟΥΛΟΥ
ΑΝΝΑ
Τη διαβεβαίωση ότι ούτε μια μέρα προϋπηρεσίας δεν θα χαθεί για τους αναπληρωτές και ωρομίσθιους εκπαιδευτικούς, στο πλαίσιο των αλλαγών που προωθούνται μέσω του πολυνομοσχεδίου στο σύστημα προσλήψεων και υπηρεσιακών μεταβολών των δασκάλων και των καθηγητών, δίνει η υπουργός Παιδείας Άννα Διαμαντοπούλου. Τονίζει ότι στόχος του υπουργείου είναι «εξορθολογισμός παντού, αξιοκρατία και αξιολόγηση για όλους». Ταυτόχρονα, προαναγγέλλει άνοιγμα διαλόγου για την τριτοβάθμια εκπαίδευση στη χώρα, ενώ αναφορικά με τις εξελίξεις στην ελληνική οικονομία, εκφράζει την αισιοδοξία της ότι η χώρα και οι πολίτες θα ξεπεράσουν το σκόπελο, αφήνοντας παράλληλα αιχμές για την στάση της αντιπολίτευσης στην παρούσα συγκυρία.
Η παρουσίαση του νομοσχεδίου του υπουργείου Παιδείας, που αφορά και στις προσλήψεις και την υπηρεσιακή εξέλιξη των εκπαιδευτικών, προκάλεσε έντονες αντιδράσεις από τα συνδικαλιστικά τους όργανα. Τις θεωρείτε δικαιολογημένες;
Το βασικό κριτήριο με το οποίο συντάχθηκαν όλες οι ρυθμίσεις του πολυνομοσχεδίου είναι μόνο ένα και είναι πολύ σαφές. Πρώτα ο μαθητής. Με πρωταγωνιστή τον εκπαιδευτικό. Μαζί! Η δομή, η λειτουργία, η καθημερινότητα του σχολείου πρέπει να υπηρετεί τον μαθητή και τις ανάγκες του και όχι το αντίστροφο, δηλαδή να είναι υποχρεωμένος ο μαθητής να προσαρμόζεται στους ανορθολογισμούς και τις στρεβλώσεις του εκπαιδευτικού συστήματος. Όσον αφορά στις προσλήψεις υπάρχει ο σαφής κανόνας: πιστοποιητικό παιδαγωγικής κατάρτισης, ΑΣΕΠ για όλους και περίοδος δόκιμου εκπαιδευτικού. Αυτό σημαίνει αναβάθμιση και αξιοκρατία και δεν άκουσα αντίπαλα επιχειρήματα. Κάνω δε σαφές ότι ούτε μια ημέρα προϋπηρεσίας δεν πάει χαμένη. Προϋπηρεσία, ακαδημαϊκά προσόντα και κοινωνικά δεδομένα προστίθενται στη βαθμολογία του ΑΣΕΠ.
Συνδικαλιστικοί εκπρόσωποι των εκπαιδευτικών υποστηρίζουν ότι το νομοσχέδιο αυτό οδηγεί επί της ουσίας σε μείωση του αριθμού των εκπαιδευτικών που προσλαμβάνονται κάθε χρόνο και σε επί τω χείρω αλλαγές στα επαγγελματικά δικαιώματά τους. Τι απαντάτε;
Πρώτα απ’ όλα να ξεκαθαρίσω ότι σε καμιά περίπτωση δεν θίγονται δικαιώματα. Το αντίθετο συμβαίνει. Προωθούμε τον δραστικό περιορισμό ενός απαράδεκτου καθεστώτος – και εργασιακά και παιδαγωγικά – αυτού της ωρομίσθιας και προβλέπουμε την πρόσληψη αναπληρωτών είτε πλήρους, είτε μειωμένου ωραρίου, οι οποίοι όμως έχουν πλήρη εργασιακά δικαιώματα. Κάθε εκπαιδευτικός που μπαίνει σε μια τάξη, πρέπει να μπαίνει με όρους αξιοπρέπειας, διότι πάνω απ’ όλα είναι πρότυπο για τους μαθητές του. Όπως επίσης πρέπει να μπαίνει με αυτοπεποίθηση, σίγουρος για τον εαυτό του και τις γνώσεις του. Για αυτό ο κανόνας της συμμετοχής στον διαγωνισμό του ΑΣΕΠ και οι νέες καινοτόμες προβλέψεις για το πιστοποιητικό παιδαγωγικής επάρκειας, για την διετή υπηρεσία ως δόκιμος εκπαιδευτικός, για τον μέντορα που θα στηρίζει τον νεοδιοριζόμενο εκπαιδευτικό στο έργο του, αλλάζουν το προφίλ του εκπαιδευτικού. Στις τάξεις των ελληνικών σχολείων θα μπαίνουν οι καλύτεροι κι αυτό σημαίνει καλύτερα σχολεία, καλύτεροι μαθητές, καλύτερα αποτελέσματα. Ο διάλογος για την Παιδεία δεν είναι ανάμεσα στην υπουργό και στους συνδικαλιστικούς φορείς. Πεδίο κρίσης είναι η κοινωνία.
Από την άλλη πλευρά, παρά το γεγονός ότι η κατάργηση της «βάσης του δέκα» έγινε δεκτή θετικά, υπήρξαν και εκτιμήσεις ότι η κατάργηση του μέτρου δεν οδηγεί σε αναβάθμιση της ποιότητας της εκπαίδευσης…
Τέσσερα χρόνια μετά την υιοθέτηση του μέτρου δεν υπάρχουν ενδείξεις ή μελέτες που να αποδεικνύουν ότι η «η βάση του 10» πέτυχε την οποιαδήποτε άνοδο της ποιότητας σπουδών ή του επιπέδου των επιτυχόντων είτε στο λύκειο είτε στα τριτοβάθμια ιδρύματα. Αντίθετα, υπάρχουν τμήματα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης με καθηγητές και διοικητικό προσωπικό χωρίς αντικείμενο εργασίας και υποδομές που υπολειτουργούν. Ταυτόχρονα δεκάδες χιλιάδες νέοι προσφεύγουν στην ιδιωτική εκπαίδευση και σε κάθε είδους πανεπιστημιακά και τεχνολογικά ιδρύματα χωρών του εξωτερικού. Άλλωστε, αντιβαίνει στην παιδαγωγική λογική των πανελλαδικών εξετάσεων, όπως αυτές γίνονται σήμερα, με όλους τους μαθητές να εξετάζονται στα ίδια μαθήματα, ανεξάρτητα από την προσωπική τους επιλογή σπουδών. Για όλα αυτά τα ακανθώδη ζητήματα που προέκυψαν από την εφαρμογή ενός τόσο αποσπασματικού μέτρου, το ΠΑΣΟΚ είχε ξεκάθαρη θέση και σαφή προεκλογική δέσμευση. Αυτήν κάνουμε πράξη, ώστε να ξαναδούμε από την αρχή και συνολικά τη σχέση δευτεροβάθμιας και τριτοβάθμιας εκπαίδευσης.
Η κατάργηση της «βάσης του δέκα» προοιωνίζεται και αλλαγή στο σύστημα πρόσβασης από τη δευτεροβάθμια στην τριτοβάθμια εκπαίδευση; Σε ποια κατεύθυνση σκοπεύετε να κινηθείτε;
Όπως είδατε δεν ακολουθήσαμε την πεπατημένη. Δηλαδή να εστιάσουμε την προσοχή μας σε μια ακόμη αλλαγή του συστήματος πρόσβασης. Πρέπει να αντιληφθούμε την εκπαιδευτική διαδικασία ως κρίκους μιας αλυσίδας. Δεν ξεκινάς λοιπόν από τη μέση. Ξεκινάς από εκεί που αρχίζουν όλα, από το νηπιαγωγείο και το δημοτικό σχολείο. Με το που θα ολοκληρώσουμε τις πρώτες παρεμβάσεις στην πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση, θα φέρουμε στο τραπέζι της συζήτησης την τριτοβάθμια εκπαίδευση και βεβαίως το σύστημα πρόσβασης. Η πρόσβαση δεν είναι μια ξεκομμένη διαδικασία. Σχετίζεται οργανικά τόσο με τις αλλαγές στην δευτεροβάθμια εκπαίδευση όσο και με τις αλλαγές στην τριτοβάθμια. Για να μιλήσουμε για την πρόσβαση πρέπει να έχουμε διασφαλίσει τη νέα λειτουργία του Λυκείου και τη νέα λειτουργία των ΑΕΙ και ΤΕΙ. Αυτό λοιπόν για το οποίο μπορώ να σας βεβαιώσω είναι ότι η ατζέντα της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης θα ανοίξει σύντομα και θα αφορά όλες τις βασικές και κορυφαίες επιλογές που πρέπει να κάνουμε για τα Πανεπιστήμιά μας, επιλογές που ξεκινούν από το μοντέλο διοίκησης και φτάνουν μέχρι τα θέματα των υποδομών ή της φοιτητικής μέριμνας.
Το ζήτημα των κολεγίων παραμένει «ανοιχτό». Το υπουργείο, ωστόσο, προωθεί το Προεδρικό Διάταγμα για τα επαγγελματικά δικαιώματα και, παράλληλα, με το νομοσχέδιο που παρουσιάσατε περνά τον έλεγχο της λειτουργίας των κολεγίων στο ΕΚΕΠΙΣ. Θεωρείτε ότι οι κινήσεις αυτές θα οδηγήσουν σε λύση;
Παραλάβαμε αδιέξοδη και παράνομη κατάσταση στη μεταλυκειακή εκπαίδευση. Η ασυμβατότητα του ν. 3669/2008 με την κοινοτική νομοθεσία και η σπουδή της προηγούμενης κυβέρνησης να προχωρήσει παράτυπα στη χορήγηση αδειών παραμονές των εκλογών, δημιούργησαν αυτή τη χαώδη κατάσταση. Με το νέο θεσμικό πλαίσιο επαναπροσδιορίζονται τα κριτήρια χορήγησης άδειας λειτουργίας Κέντρου Μεταλυκειακής Εκπαίδευσης, ώστε να λαμβάνονται υπόψη τα δεδομένα του ευρωπαϊκού θεσμικού πλαισίου και ταυτόχρονα ενισχύεται αποφασιστικά ο εθνικός έλεγχος καθώς οι αρμοδιότητες της Επιτροπής Αξιολόγησης και Ελέγχου Κολλεγίων ασκούνται πλέον από το Διοικητικό Συμβούλιο του Εθνικού Κέντρου Πιστοποίησης Συνεχιζόμενης Επαγγελματικής Κατάρτισης (Ε.ΚΕ.ΠΙΣ).
Πανεπιστημιακοί και φοιτητές θεωρούν ότι οι κινήσεις αυτές οδηγούν σε υποβάθμιση των πτυχίων τους και γενικότερα της δημόσιας ανώτατης εκπαίδευσης. Τι τους απαντάτε;
Δεν προκύπτει από καμία δήλωση ένα τέτοιο συμπέρασμα. Ξεκαθαρίζουμε το τοπίο ώστε να είναι σαφες ποιος προσφέρει τι. Είναι πλέον υποχρεωτική η χρήση του τίτλου «Κέντρο Μεταλυκειακής Εκπαίδευσης» από τα λεγόμενα Κολέγια. Ταυτόχρονα, απαγορεύεται ρητά η χρήση του όρου «Πανεπιστήμιο» από οποιονδήποτε πάροχο υπηρεσιών εκπαίδευσης και κατάρτισης, πλην των δημοσίων Πανεπιστημίων.
Μετά από έξι μήνες στο υπουργείο Παιδείας, ποια θεωρείτε ότι είναι τα μεγαλύτερα προβλήματα του ελληνικού εκπαιδευτικού συστήματος και τι μπορεί να γίνει για να αντιμετωπιστούν; Διαχρονικά, η εκπαίδευση στην Ελλάδα λειτούργησε ως εφαλτήριο κοινωνικής ανόδου και στήριξε αντίστοιχες προσδοκίες. Μάλιστα οι προσδοκίες από την εκπαίδευση είναι ισχυρότερες από γονείς που πληρώνουν από το υστέρημά τους τα φροντιστήρια του παιδιού τους. Προσδοκούν την κοινωνική άνοδο και την επαγγελματική αποκατάσταση μέσω ενός πτυχίου, πολύ περισσότερο από τις εύπορες κοινωνικές ομάδες. Για να συνεχίσει όμως η εκπαίδευση να ανταποκρίνεται σε αυτές τις προσδοκίες πρέπει να αλλάξει. Μόνο η παροχή υψηλής ποιότητας εκπαίδευσης μπορεί πλέον να εγγυηθεί την προσωπική επιτυχία κάθε νέου και κάθε πολίτη, αλλά και για την ανάπτυξη της κοινωνίας και της οικονομίας. Για αυτό είναι αληθινά προοδευτική πολιτική η προώθηση δράσεων αναβάθμισης και στήριξης της δημόσιας εκπαίδευσης και είναι ακραίος συντηρητισμός η άρνηση των αλλαγών και η εμμονή στην αναπαραγωγή της υφιστάμενης κατάστασης, γυρίζοντας την πλάτη στις προσδοκίες και τις ανάγκες της κοινωνίας. Το Νέο Σχολείο με όλες τις δράσεις του είναι μια πρώτη απάντηση.
Οι αρχαίοι ημών πρόγονοι τόνιζαν σοφά ότι «δει, δη, χρημάτων». Ωστόσο, στο πλαίσιο των μέτρων που εξήγγειλε η κυβέρνηση για την οικονομική ανάταξη της χώρας, υπήρξε περικοπή των κονδυλίων για το υπουργείο. Πόσο θεωρείτε ότι θα επηρεάσει τις προσπάθειες για αναβάθμιση της εκπαίδευσης;
Η χώρα περνάει μια εξαιρετικά δύσκολη φάση. Παρ’ όλα αυτά η κυβέρνηση εξαντλώντας όλα τα περιθώρια προσπάθησε να ανταποκριθεί στις ανάγκες χρηματοδότησης της παιδείας. Όμως κάποια στιγμή πρέπει να αλλάξουμε οπτική για τα πράγματα. Η ποιότητα δεν είναι απλή συνάρτηση ποσοτικών μεγεθών σε απόλυτους αριθμούς. Η ποιότητα στην εκπαίδευση προϋποθέτει επενδυτική λογική, ώστε οι πόροι αυτοί που προέρχονται από το υστέρημα του ελληνικού λαού να πιάνουν τόπο για το μέλλον των παιδιών του. Για αυτό λέμε: Εξορθολογισμός παντού, αξιοκρατία και αξιολόγηση για όλους.
Διεθνές Νομισματικό Ταμείο: ευκαιρία για τη χώρα ή λύση ανάγκης που θα οδηγήσει σε εξαιρετικά οδυνηρές για την πλειοψηφία του λαού πολιτικές;
Είχα πει σε ανύποπτο χρόνο πως στην περίοδο της κρίσης, κάθε ημέρα είναι «ημέρα της κρίσης». Η εγρήγορση και τα άμεσα ανακλαστικά, η ενότητα και η κοινωνική συμφωνία την ώρα της μάχης, οι καλές ιδέες και οι έξυπνες στρατηγικές, θα προσδιορίσουν την τελική έκβαση. Ειλικρινά θέλω να είμαι αισιόδοξη καθώς ο λαός μας στην ιστορία του έχει αποδείξει πως μπορεί να αναμετράται με προκλήσεις μεγάλης κλίμακας και να βγαίνει νικητής.
Θεωρείτε ότι η Ευρώπη έδειξε την αναγκαία αλληλεγγύη στη δύσκολη ώρα της Ελλάδας;
Η Ευρώπη βρέθηκε μπροστά στο κενό οικονομικής διακυβέρνησης που την χαρακτηρίζει. Και αυτό απαίτησε μια τιτάνια προσπάθεια από τον Έλληνα πρωθυπουργό, ώστε να υπάρξει ένα δίχτυ ασφάλειας. Πρέπει κάθε πολίτης να αναρωτηθεί για το πού θα βρισκόμασταν αν δεν είχαμε πετύχει τη συγκρότηση του μηχανισμού στήριξης. Τώρα είναι η ώρα της προσπάθειας. Καλούμαστε όλοι, να δώσουμε τη μεγαλύτερη μάχη που δόθηκε ποτέ στην ιστορία της χώρας σε περίοδο ειρήνης και να την κερδίσουμε.
Από την άλλη πλευρά, τα κόμματα της αντιπολίτευσης κατηγορούν την κυβέρνηση ότι οδήγησε τη χώρα στο ΔΝΤ, χωρίς να εξετάσει εναλλακτικές λύσεις για την ανάταξη της ελληνικής οικονομίας. Τι απαντάτε;
Αυτές τις υποτιθέμενες εναλλακτικές λύσεις γιατί δεν τις παρουσιάζουν στον ελληνικό λαό; Το ερώτημά μου είναι προφανώς ρητορικό. Την πραγματική οικονομία δεν την διαχειρίζεσαι με αποκυήματα φαντασίας.
Παράλληλα, η αντιπολίτευση κατηγορεί την κυβέρνηση ότι ευθύνεται για τη σημερινή κατάσταση της οικονομίας, επιδεικνύοντας «ατολμία» και «καθυστέρηση στη λήψη των αναγκαίων μέτρων». Θεωρείτε ότι υπήρξαν «αρρυθμίες» στην κυβέρνηση;
Θα δεχόμουν το βάσιμο της κριτικής, αν όσοι την ασκούν είχαν έρθει ξαφνικά στην Ελλάδα από κάποια άλλη χώρα. Μια χαοτική κατάσταση σε όλα τα επίπεδα εκ των πραγμάτων συνιστά τροχοπέδη στη λήψη αποφάσεων καθώς αυτή προϋποθέτει αποτίμηση της πραγματικής εικόνας. Επιπλέον, ένα από τα πολλά ελληνικά παράδοξα συνίσταται και στο γεγονός ότι είναι άλλος ο πολιτικός χρόνος και άλλος ο χρόνος της διοικητικής διεκπεραίωσης. Από τη λήψη της απόφασης σε πολιτικό επίπεδο μέχρι την εφαρμογή της, μεσολαβεί ένας πραγματικός μαραθώνιος μετ’ εμποδίων που αναμφίβολα οδηγεί σε καθυστερήσεις. Πρέπει να απαλλάξουμε τη δημόσια ζωή από αυτόν τον ιδιότυπο δεσποτισμό του χαμένου χρόνου.