«Μόνο με ευρείες συναινέσεις»

"Στην Ελλάδα του 2009, ενώ έχουν κατοχυρωθεί οι τυπικοί όροι κοινωνικής ισότητας, ακόμη δεν έχουμε ουσιαστική ισότητα στις εκπαιδευτικές ευκαιρίες.

Ανισες αφετηρίες μοιραία οδηγούν σε άνισες επιδόσεις και άνισες διαδρομές ζωής, με χαρακτηριστικό παράδειγμα το σύστημα εισαγωγής στην τριτοβάθμια εκπαίδευση.

*Είναι πλέον φανερό ότι απαιτείται κατάργηση του συγκεκριμένου εξεταστικού συστήματος και προώθηση ενός συστήματος ανοιχτής πρόσβασης, το οποίο θα ανοίγει τους κλειστούς ορίζοντες της αποστήθισης και θα σπάζει το φαύλο κύκλο των ανισοτήτων…"

  Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία, Κυριακή 25 Ιανουαρίου 2009 «Μόνο με ευρείες συναινέσεις»

Της ΑΝΝΑΣ ΔΙΑΜΑΝΤΟΠΟΥΛΟΥ

Στην Ελλάδα του 2009, ενώ έχουν κατοχυρωθεί οι τυπικοί όροι κοινωνικής ισότητας, ακόμη δεν έχουμε ουσιαστική ισότητα στις εκπαιδευτικές ευκαιρίες.

Ανισες αφετηρίες μοιραία οδηγούν σε άνισες επιδόσεις και άνισες διαδρομές ζωής, με χαρακτηριστικό παράδειγμα το σύστημα εισαγωγής στην τριτοβάθμια εκπαίδευση.

*Είναι πλέον φανερό ότι απαιτείται κατάργηση του συγκεκριμένου εξεταστικού συστήματος και προώθηση ενός συστήματος ανοιχτής πρόσβασης, το οποίο θα ανοίγει τους κλειστούς ορίζοντες της αποστήθισης και θα σπάζει το φαύλο κύκλο των ανισοτήτων.

*Ομως, το σύστημα πρόσβασης στην τριτοβάθμια εκπαίδευση είναι μόνο ένας κρίκος στην αλυσίδα των αλλαγών που απαιτούνται. Εξαιρετικά σημαντικός, γιατί επηρεάζει άμεσα τους υπόλοιπους, ωστόσο παραμένει ένας. Δεν είναι δυνατόν, διατηρώντας τα σημερινά χαρακτηριστικά του δημοτικού, του γυμνασίου και του λυκείου και την προβληματική λειτουργία της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης -με έλλειμμα ποιότητας- να θεωρήσουμε ότι το πρόβλημα θα λυθεί με σημειακές παρεμβάσεις. Αλλωστε, οι αλλεπάλληλες αλλαγές του συστήματος εισαγωγικών εξετάσεων δεν απέτρεψαν τη διάλυση του λυκείου ως εκπαιδευτικής μονάδας, ούτε το τεράστιο κόστος για τους γονείς και την αμφισβήτηση της επάρκειας των σπουδών.

Το εξεταστικό σύστημα -από μόνο του- δεν δημιουργεί μια όαση στην εκπαιδευτική έρημο.

*Το εκπαιδευτικό έργο και οι στόχοι του απαιτούν συνολικούς μετασχηματισμούς. Δεν αρκούν τεχνοκρατικού τύπου διευθετήσεις. Οι αλλαγές είναι απαραίτητο να εντάσσονται σε ένα συνολικό σχέδιο, για όλες τις βαθμίδες εκπαίδευσης, με στρατηγικό βάθος, για το τι είδους σχολείο και τι κοινωνία θέλουμε στον 21ο αιώνα.

*Ο Γιώργος Παπανδρέου ως υπεύθυνος ηγέτης και το ΠΑΣΟΚ κατέθεσαν δική τους «πρόταση-πλαίσιο», την οποία εδώ και οκτώ μήνες συζητούν με εκπαιδευτικούς, γονείς, κοινωνικούς φορείς και νεολαίους, στο Διαδίκτυο και σε ανοικτές διαδικασίες σε όλη την Ελλάδα. Οργανικό τμήμα αυτής της συνολικής πρότασης συνιστά και το σύστημα ανοιχτής πρόσβασης στην τριτοβάθμια εκπαίδευση.

*Με δύο λόγια…

-Αναμορφώνεται το λύκειο ώστε να παρέχει γνώση με ίσες ευκαιρίες και δυνατότητες, χωρίς κόστος για τον πολίτη.

-Το απολυτήριο Λυκείου θα δίνεται μετά από γενικές και αντικειμενικές εξετάσεις, σε εθνικό επίπεδο, με ευθύνη του υπουργείου. Αυτό θα είναι και το διαβατήριο για την τριτοβάθμια εκπαίδευση.

-Για κάθε νέο που παίρνει Εθνικό Απολυτήριο θα υπάρχει εγγυημένο ποσό από το κράτος, το οποίο θα κατευθύνεται στο δημόσιο εκπαιδευτικό ίδρυμα που θα τον δέχεται, με διαδικασίες επιλογής που τα ίδια τα ΑΕΙ θα ορίζουν.

*Το θέμα της παιδείας είναι για τη χώρα το πλέον κρίσιμο θέμα, ακόμη και σ’ αυτή την περίοδο της οικονομικής κρίσης. Γι’ αυτό και πρέπει να υπάρξουν ευρείες συναινέσεις. Με θλίβει, όμως, η πλήρης απαξίωση του διαλόγου, που χρησιμοποιείται μόνο ως πυροτέχνημα αποπροσανατολισμού, χωρίς κυβερνητική θέση και με κάθε είδους προτάσεις να διαρρέουν, με ή χωρίς ονοματεπώνυμο, και να πέφτουν ως κομφετί σε έναν χορό μικροπολιτικών μεταμφιέσεων.

*Με θλίβει το ότι χρησιμοποιείται η αγωνία γονιών και μαθητών, για τη δημιουργία προσδοκιών προεκλογικής κατανάλωσης. Τα κόμματα οφείλουν να αξιοποιήσουν το πλούσιο δυναμικό των τεχνοκρατών της εκπαίδευσης για την εξειδίκευση και ρεαλιστική εφαρμογή μιας εκ των πραγμάτων δύσκολης διαδικασίας. Ομως, χωρίς πολιτικές θέσεις και βούληση, χωρίς τεκμηρίωση και ατζέντα δεν υπάρχει διάλογος.

*Απαιτείται συμφωνία σε ένα πλαίσιο στόχων που συνάδει με την εκπαίδευση που θέλουμε. Το ΠΑΣΟΚ με αίσθημα ευθύνης, έχει απαντήσει στο quo vadis.