Την ενίσχυση του οικονομικού επιτελείου της κυβέρνησης θεωρεί αναγκαία η υπουργός Παιδείας κυρία Άννα Διαμαντοπούλου, η οποία κρίνει επείγουσα την υιοθέτηση από την Ευρωπαϊκή Ένωση πολύ αυστηρότερων κανονιστικών ρυθμίσεων για ξένους οίκους αξιολόγησης. Η υπουργός Παιδείας στη συνέντευξη που παραχώρησε στο «ΘΕΜΑ» τάσσεται κατά των πρόωρων εκλογών, λέγοντας ότι «μόνο πολιτική ένταση θα φέρουν», ενώ σε ό,τι αφορά στο ενδεχόμενο ανασχηματισμού λέει χαρακτηριστικά: «Η εμπειρία όλου του προηγούμενου διαστήματος μπορεί να δείξει πού υπάρχουν ανάγκες για περαιτέρω ενίσχυση».

Η κυρία Διαμαντοπούλου δεν διστάζει να αναφερθεί στις δημόσιες διαφωνίες υπουργών, υπογραμμίζοντας ότι «πλανάται πλάνην οικτράν όποιος νομίζει ότι θα μπορεί να παριστάνει τον επιτυχημένο υπουργό μιας αποτυχημένης κυβέρνησης». Ακόμη, εμφανίζεται αποφασισμένη να «σηκώσει τα μανίκια» για να βγούμε από την κρίση, επισημαίνοντας ότι «είναι στο χέρι μας να κάνουμε ό,τι μπορούμε, φτάνει να μην αδικούμε μόνοι μας την προσπάθεια», καθώς «δεν έχουμε την πολυτέλεια ούτε για προαναγγελίες διαφωνιών ούτε για εκ των υστέρων επιφυλάξεις».

Η υπουργός Παιδείας φωτίζει σημεία του Νέου Λυκείου, λέγοντας ότι αυτό θα βάλει τέλος στα φροντιστήρια. Επισημαίνει την αναγκαιότητα των εργασιών στο Λύκειο, κάτι που στην ελληνική πραγματικότητα ίσχυε μόνο για τα πανεπιστήμια, ενώ αφήνει ανοιχτό το ενδεχόμενο η βαθμολόγησή τους να συνδέεται με την εισαγωγή σε αυτά. Σε κάθε περίπτωση, τα ίδια τα πανεπιστήμια θα επιλέγουν τους φοιτητές τους βάσει συντελεστών που θα ορίζουν για τα μαθήματα, ενώ οι εξετάσεις εισαγωγής θα διεξάγονται κεντρικά. Η υπουργός για πρώτη φορά παραδέχεται ότι θα ακολουθήσει και αναδιάρθρωση των πανεπιστημίων.

Τι επιδιώκετε με το Νέο Λύκειο; Εξηγήστε μας τι θα συμβεί στις τρεις τάξεις του Λυκείου…

Αλλάζουμε Παιδεία, αλλάζουμε την Ελλάδα. Είναι η βασική αρχή πάνω στην οποία χτίζου με όλες τις αλλαγές του εκπαιδευτικού μας συστήματος για τη συνολική μεταρρύθμισή του. Μία από αυτές είναι το Νέο Λύκειο. Επιδιώκουμε να δώσουμε στους εφήβους μας το δικαίωμα στη γνώση, αλλά και στη ζωή, στη δημιουργικότητα, στην πρωτοτυπία. Να μπορούν να είναι ο εαυτός τους, να εκφράζουν τις κλίσεις και τα ενδιαφέροντά τους, ώστε μέχρι την αποφοίτησή τους να ολοκληρώνονται ως προσωπικότητες και ενεργοί πολίτες. Το Νέο Λύκειο συνδυάζει την απόκτηση γνώσεων γενικής παιδείας με γνώσεις βαθμιαίας εξειδίκευσης, ώστε μέσα στο ίδιο το σχολείο να ολοκληρώνεται η αναγκαία και ικανή προετοιμασία για την εισαγωγή τους στην ανώτατη εκπαίδευση. Όλη η δομή του Νέου Λυκείου, εκτός του ότι αποτυπώνει μια νέα νοοτροπία, έχει στόχο να θέσει τέλος στην παραπαιδεία. Γονείς και μαθητές σύντομα θα καταλάβουν πως η χρησιμότητα του φροντιστηρίου θα είναι μηδαμινή. Η εισαγωγή στο πανεπιστήμιο δεν θα περνάει πλέον μέσα από το φροντιστήριο. Να κάνουμε όλοι την αναγκαία προσπάθεια, να δώσουμε αξία στο Δημόσιο Λύκειο, στο δημόσιο σχολείο.

Γιατί μειώνετε τα μαθήματα και δεν βάζετε προκαθορισμένη εξεταστέα ύλη; Ποιος είναι ο λόγος που οι μαθητές θα έχουν περισσότερες εργασίες, και μάλιστα η μία στην αγγλική γλώσσα;

Η ερευνητική εργασία είναι η μεγάλη καινοτομία που αλλάζει τη σχέση του μαθητή με τη γνώση. Στόχος της είναι να συμβάλλει στη δημιουργικότητα και την κριτική σκέψη, να επιτρέψει τον συνδυασμό γνώσεων από διάφορα μαθήματα, να ενισχύει το αίσθημα της συλλογικότητας, να φέρει τους μαθητές σε επαφή με πολλές και διαφορετικές πηγές γνώσης, αλλά και με φορείς εκτός σχολείου, να αξιοποιεί την πληροφόρηση που υπάρχει διάχυτη στο Διαδίκτυο. Για να μην υπάρξει κάποια παρανόηση, οι εργασίες προφανώς θα γίνονται στα ελληνικά και μία εξ αυτών μπορεί να είναι και στα αγγλικά, ώστε οι μαθητές να κάνουν σωστή εξάσκηση της αγγλικής γλώσσας, για την οποία θυμίζω θα έχουν πάρει πιστοποιητικό ήδη από τη Γ’ Γυμνασίου. Σήμερα έχουμε ένα αρνητικό πανευρωπαϊκό ρεκόρ, αφού σε καμία άλλη ευρωπαϊκή χώρα δεν διδάσκονται 49 μαθήματα στο Λύκειο (π.χ. στη Γερμανία είναι 24). Μάλιστα από αυτά τα 37 είναι γενικής παιδείας και τα 8 μονόωρα, που σημαίνει μια τελείως επιφανειακή προσέγγιση, χωρίς πραγματική μαθησιακή αξία, και το μόνο που μένει είναι το εξεταστικό άγχος. Με τη μείωση των μαθημάτων από 49 σε 30 δίνεται ικανός παιδαγωγικός χρόνος ώστε τα παιδιά να μαθαίνουν, και να μαθαίνουν σωστά μέσα στο σχολείο τους. Έτσι, θα υπάρχουν και προκαθορισμένοι εκπαιδευτικοί στόχοι που θα πρέπει να επιτυγχάνονται. Θέλουμε τα παιδιά να αποκτούν ουσιαστική γνώση και κριτική σκέψη. Θέλουμε τη φυσική και την ψυχική τους παρουσία στο σχολείο. Η προκαθορισμένη ύλη οδηγεί σε αποστήθιση, σημαίνει «SOS» και φροντιστήριο…

Πόσο θα μετράει η ερευνητική εργασία και πόσο οι εξετάσεις για την εισαγωγή στα πανεπιστήμια;

Η εισαγωγή δεν θα είναι μια στείρα λογική point system: τόσο η τάξη, τόσο η εργασία, τόσο οι εξετάσεις. Είναι όμως συνειδητή επιλογή μου να μη συζητήσουμε σ’ αυτή τη φάση για εξετάσεις και βαθμούς. Τώρα πρέπει να συζητήσουμε το περιεχόμενο και την ουσία του Νέου Λυκείου και να απεγκλωβιστούμε όλοι, γονείς, εκπαιδευτικοί και μαθητές -αναφέρομαι πρωτίστως στους γονείς, χωρίς να εξαιρώ ούτε τον εαυτό μου-, από ένα βαθμοθηρικό και ανταγωνιστικό μοντέλο. Η νέα Α’ Λυκείου ξεκινά τον Σεπτέμβριο, ενώ οι νέες εισαγωγικές το 2014. Ας επιτρέψουμε στον εαυτό μας να σκεφτούμε λίγο ελεύθερα για τα πραγματικά δεδομένα της Παιδείας μας και ας μην ενδίδουμε σε όσους επιχειρούν ηθελημένα ή μη να μας εγκλωβίσουν σε ένα σύστημα που έχουμε όλοι απορρίψει.

Τι σημαίνει πρακτικά ότι τα πανεπιστήμια θα έχουν λόγο για την εισαγωγή υποψηφίων σε ΑΕΙ και ΤΕΙ;

Πρώτα απ’ όλα οι εξετάσεις θα διεξάγονται κεντρικά και με διαδικασίες που διασφαλίζουν το αδιάβλητο. Τα ΑΕΙ θα επιλέγουν έναν μικρό αριθμό μαθημάτων που θα διδάσκονται στο Νέο Λύκειο και θα καθορίζουν τον συντελεστή στάθμισης των μαθημάτων αυτών ώστε να διαμορφώνουν τα ίδια ουσιαστικά τα κριτήρια επιλογής των μελλοντικών φοιτητών τους. Ας πάρουμε για παράδειγμα τα Μαθηματικά. Το Πολυτεχνείο μπορεί να έχει συντελεστή στάθμισης 1,7 ή το Μαθηματικό 1,9. Αυτό που έχει αξία να τονιστεί είναι ότι οι μαθητές γι’ αυτό τον μικρό αριθμό μαθημάτων θα έχουν πολλές ώρες στο σχολείο τους, θα έχουν την ευχέρεια να επιλέγουν στο σχολείο πρόσθετη υποστήριξη με τα μαθήματα εμβάθυνσης, ενώ ήδη έχουν στη διάθεσή τους δωρεάν ψηφιακά βοηθήματα που βρίσκονται πλέον στο Διαδίκτυο -αρκεί να σας πω ότι την πλατφόρμα www.study4exams.gr την έχουν ήδη επισκεφθεί περί τους 190.000 μαθητές. Την εφαρμογή που όταν την παρουσιάσαμε η κοινή γνώμη βάφτισε πρακτικά «δωρεάν φροντιστήριο».

Τι γίνεται με την Ιστορία και τα Θρησκευτικά;

Η Ιστορία ως μάθημα, το οποίο σχετίζεται ευθέως με την αυτογνωσία και την καλλιέργεια μιας ολοκληρωμένης ταυτότητας, συμπεριλαμβάνεται μαζί με τη Γλώσσα και τα Μαθηματικά στον λιτό πυρήνα των μαθημάτων γενικής παιδείας του Νέου Λυκείου. Σε ό,τι αφορά τα Θρησκευτικά εισάγουμε το νέο μάθημα «Θρησκεία και Κόσμος», ώστε η τάξη να γίνει πεδίο γόνιμου διαλόγου για θέματα που αφορούν την επαφή της θρησκείας με σύγχρονα κοινωνικά, ηθικά, περιβαλλοντικά και φιλοσοφικά ζητήματα. Οι μαθητές θα μπορούν να κατανοήσουν καλύτερα το πώς οι πανανθρώπινες αξίες που ενσωματώνει διαχρονικά η Ορθοδοξία συναντώνται με τα παγκόσμια προβλήματα της σύγχρονης εποχής.

Υπάρχουν αντιδράσεις για τις συγχωνεύσεις σχολείων. Πιστεύετε ότι τελικά, πέραν της εξοικονόμησης πόρων λόγω του μνημονίου, δεν θα έχουν επιπτώσεις στους εκπαιδευτικούς και στο εκπαιδευτικό έργο;

Συνενώνοντας δυναμικό και δυνάμεις οι επιπτώσεις μπορούν να είναι μόνον θετικές. Είπαμε ξεκάθαρα «Πρώτα ο Μαθητής» και αυτό υπηρετεί ο σχεδιασμός μιας αναβαθμισμένης παιδείας που έχει ως προαπαιτούμενο αναβαθμισμένες σχολικές μονάδες. Αναρωτιέμαι ειλικρινά ποιος γονιός δεν θέλει το καλύτερο για το παιδί του ή ποιος εκπαιδευτικός δεν θέλει το καλύτερο για τον μαθητή του; Ποιος πιστεύει, π.χ., ότι τα 480 μονοθέσια, διθέσια και τριθέσια σχολεία που εντάχθηκαν κυρίως σε εξαθέσια ήταν καλύτερα για τα παιδιά; Ποιος πιστεύει ότι σε ακτίνα 18 χιλιομέτρων μπορούν να λειτουργούν 3 γυμνάσια με 18 έως 22 μαθητές το καθένα; Όσο για τους εκπαιδευτικούς από σχολεία που διακόπτεται η λειτουργία τους, είναι γνωστό ότι έχουν προτεραιότητα στις επόμενες τοποθετήσεις.

Θα προχωρήσετε σε καταργήσεις και συγχωνεύσεις σχολών σε ΑΕΙ και ΤΕΙ;

Πρόκειται για επιδημία πρωτοσέλιδων μερίδας του Τύπου αυτή την εβδομάδα. Η προτεραιότητά μας είναι το θεσμικό πλαίσιο που αφορά σε μια αναβαθμισμένη λειτουργία της ανώτατης εκπαίδευσης μέσα από ένα νέο μοντέλο διοίκησης, νέα προγράμματα σπουδών και μια νέα αντίληψη εξωστρέφειας και διεθνοποίησης των ακαδημαϊκών μας ιδρυμάτων. Όπως έχω τονίσει πολλές φορές, η θεματική και χωροταξική αναδιάρθρωση θα γίνει με συγκεκριμένα ακαδημαϊκά, οικονομικά και κοινωνικά κριτήρια.

Διαπιστώνονται φαινόμενα δημόσιων διαφωνιών μεταξύ υπουργών σε σοβαρά ζητήματα όπως οι αποκρατικοποιήσεις. Εσείς τι λέτε;

Όταν συμφωνούμε όλοι στην αξία τού να δώσουμε έναν αγώνα και να τον κερδίσουμε προς όφελος της χώρας και του λαού μας, δεν έχουμε την πολυτέλεια ούτε για προαναγγελίες διαφωνιών ούτε για εκ των υστέρων επιφυλάξεις. Η επιτυχία αυτής της κυβέρνησης θα είναι καρπός των συμφωνιών μας και όχι των διαφωνιών μας. Σε αντίθετη περίπτωση, πλανάται πλάνην οικτράν όποιος νομίζει ότι θα μπορεί να παριστάνει τον επιτυχημένο υπουργό μιας αποτυχημένης κυβέρνησης.

Θεωρείτε ότι οι εκλογές ή ο ανασχηματισμός είναι η λύση;

Οι εκλογές μόνο πολιτική ένταση θα φέρουν και καθυστερήσεις στο κυβερνητικό έργο, άρα δεν έχουν να προσφέρουν. Από κει και πέρα, η κυβέρνηση αγωνίζεται να φέρει εις πέρας ένα πολύ δύσκολο έργο σε πάρα πολλούς τομείς και η εμπειρία όλου του προηγούμενου διαστήματος μπορεί να δείξει πού υπάρχουν ανάγκες για περαιτέρω ενίσχυση. Με αυτή τη λογική θεωρώ αναγκαία την ενίσχυση του οικονομικού επιτελείου, του οποίου το έργο είναι τεράστιο.

Τι έχετε να πείτε για την υποβάθμιση της ελληνικής οικονομίας από τους ξένους οίκους; Πώς θεωρείτε ότι γίνονται αυτές οι αξιολογήσεις;

Το ζητούμενο δεν είναι να ανοίξουμε πόλεμο με τους διεθνείς οίκους αξιολόγησης αλλά να κερδίσουμε τις μάχες για την ελληνική οικονομία. Είναι σαφές βεβαίως ότι οι διεθνείς οίκοι που βαθμολογούσαν το 2008 με «Α» τράπεζες οι οποίες κατέρρευσαν λίγο μετά, οι οίκοι που αναβάθμιζαν τη Lehman Brothers λίγο προτού καταρρεύσει είναι μέρος του προβλήματος της παγκόσμιας οικονομίας. Γι’ αυτό και προσλαμβάνει πλέον επείγοντα χαρακτήρα η υιοθέτηση από την Ε.Ε. πολύ αυστηρότερων κανονιστικών ρυθμίσεων της λειτουργίας των εν λόγω οίκων. Όμως, το αληθινά σημαντικό είναι να τακτοποιήσουμε εμείς τα του οίκου μας.

Θα βγούμε από την κρίση, όπως είπε ο πρωθυπουργός Γιώργος Παπανδρέου;

Ναι, έχουμε εμείς οι ίδιοι την ευθύνη και όπως είπε ο πρωθυπουργός είναι στο χέρι μας να κάνουμε ό,τι μπορούμε για να βγούμε από την κρίση. Φτάνει να μην αδικούμε μόνοι μας την προσπάθειά μας και τον αγώνα μας, ως κυβέρνηση και ως χώρα.

Ο κ. Λοβέρδος είπε ότι πρέπει να πείτε όλη την αλήθεια στον λαό. Την αλήθεια για την οικονομία τη λέτε;

Σωστό και μάλλον αυτονόητο. Στο υπουργείο Παιδείας το κάνω από την πρώτη μέρα και η εμπειρία μου λέει ότι με την αλήθεια βρίσκεις απρόσμενους συμμάχους. Πιστεύω ότι το ίδιο κάνουν όλοι οι συνάδελφοι μου, με το αναγκαίο αίσθημα ευθύνης.