“Αναθεώρηση του 16 με συναίνεση”

Συνέντευξη στην Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία

Το μέτωπο στην παιδεία άνοιξε, ή -για να ακριβολογούμε- ξανάνοιξε. Οι πρώτες καταλήψεις είναι γεγονός και έπεται συνέχεια με αφορμή τις εκλογές πρυτάνεων. Ποια είναι η στάση της αξιωματικής αντιπολίτευσης; *Η σκιώδης υπουργός Παιδείας του ΠΑΣΟΚ Άννα Διαμαντοπούλου αιφνιδιάζει, καθώς παραδέχεται ότι υπάρχουν και θετικά στοιχεία στο νόμο της Μαριέττας Γιαννάκου. Πιστεύει ότι η «καθολική ψηφοφορία των φοιτητών είναι προς τη σωστή κατεύθυνση», διαφωνεί με το μποϊκοτάρισμα των διαδικασιών και υπογραμμίζει με κάθε σαφήνεια ότι «είναι απορριπτέα κάθε μορφή βίαιης ανατροπής των εκλογικών διαδικασιών». *Έτοιμη, όμως, είναι να συζητήσει και για το άσυλο «που καταπατάται συνεχώς» και χαρακτηρίζει «ήττα της πανεπιστημιακής κοινότητας το ότι οι πρυτάνεις συνεδριάζουν φρουρούμενοι». *Σε ότι αφορά το άρθρο 16 (δημιουργία μη κρατικών ΑΕΙ) που δίχασε την πανεπιστημιακή κοινότητα, αλλά και το ΠΑΣΟΚ, η κυρία Διαμαντοπούλου επισημαίνει πως «η αναθεώρηση του άρθρου 16 είναι σημαντική και πρέπει να γίνει με συναινετικό τρόπο».

* Με αφορμή τις πρυτανικές εκλογές έρχεται νέο κύμα αντιδράσεων στα ΑΕΙ. Ποια είναι η θέση του ΠΑΣΟΚ;

-Η καθολική ψηφοφορία των φοιτητών είναι προς τη σωστή κατεύθυνση, αν και το σύστημα της εκλογής πρυτανικών αρχών πρέπει να συνδέεται με την πραγματική αυτονομία των ΑΕΙ.

* Κάποιες δυνάμεις, όμως, καλούν σε μποϊκοτάρισμα της διαδικασίας.

-Οι εκλογές πρέπει να διεξαχθούν ομαλά και πρέπει να επιδιωχθεί η όσο το δυνατόν μεγαλύτερη συμμετοχή όλων των συντελεστών των ΑΕΙ.

* Κι αν εκδηλωθούν δυναμικές μορφές αντίδρασης από φοιτητές;

-Είναι απορριπτέα κάθε μορφή βίαιης ανατροπής των διαδικασιών.

* Δεν συμφωνείτε με το αίτημα για κατάργηση του νόμου-πλαισίου;

-Ο συγκεκριμένος νόμος δεν είναι νόμος-πλαίσιο. Είναι ένα σύνολο αποσπασματικών ρυθμίσεων, που κάποιες απ’ αυτές έχουν θετικά στοιχεία. Χρειάζεται μια συνολική μεταρρύθμιση, με κεντρικό στόχο την αυτονομία των πανεπιστημίων, την κινητικότητα εντός των πανεπιστημίων, την αξιολόγηση και τη λογοδοσία. Παράλληλα, όμως, χρειάζεται και μια ηθική μεταρρύθμιση που θα πετάξει έξω από τα πανεπιστήμια τη συναλλαγή και την αναξιοκρατία. Και αυτό αφορά όλους μας. Οι εκλογές που διεξάγονται μπορούν να συμβάλουν θετικά στην αντιμετώπιση της κρίσης που μαστίζει σήμερα τα ελληνικά πανεπιστήμια.

* Με ποιο τρόπο;

-Έχουμε ανάγκη από πρυτάνεις-ηγέτες, από κορυφαίους ακαδημαϊκούς δασκάλους που δεν προσκυνούν καμία κυβέρνηση και δεν συναλλάσσονται τόσο με πλειοψηφίες όσο και με μειοψηφίες. Τα πανεπιστήμια ήταν και είναι χώρος γέννησης και αντιπαράθεσης πολιτικών ιδεών, όχι όμως κομματικού και συνδικαλιστικού ανταγωνισμού που αγκαλιάζει θανάσιμα θεσμούς και ανθρώπους.

* Είναι έτοιμο το ΠΑΣΟΚ να μιλήσει για μια νέα αντίληψη για το άσυλο;

-Το άσυλο καταπατάται συνεχώς. Η διακίνηση των ιδεών δεν μπορεί να μεταφράζεται ως διακίνηση των «δικών μας» ιδεών. Στο πανεπιστήμιο πρέπει να μπορεί να μιλήσει και ο Μπιλ Γκέιτς και ο Αμάρτια Σεν. Είναι ήττα της πανεπιστημιακής κοινότητας το ότι οι σύνοδοι πρυτάνεων συνεδριάζουν σε φρουρούμενα ξενοδοχεία.

* Ποιος ευθύνεται γι’ αυτό;

-Έχουμε όλοι ευθύνη.

* Πρόταση;

-Χρειάζεται δυναμική και επιθετική συμμαχία καθηγητών και φοιτητών, πολιτικών και κοινωνικών φορέων που θα απομονώσουν τη βία, ακόμη κι όταν οι φορείς της έχουν δίκιο.

* Δεν το κάνατε, ωστόσο, μέχρι τώρα…

-Όντως, δεν επιχειρήσαμε αυτή τη συλλογική στάση. Η αντιμετώπιση της βίας, που προέρχεται κυρίως από εξωπανεπιστημιακούς παράγοντες, απαιτεί συναινέσεις και κοινές δράσεις. Προσωπικά είμαι έτοιμη.

* Δεν φοβάστε μήπως κατηγορηθείτε ότι συμπλέετε με το υπουργείο Παιδείας;

-Ο υπουργός κ. Στυλιανίδης παραιτήθηκε του λειτουργήματός του με τη δήλωσή του για την ανάγκη σοκ στο δημόσιο πανεπιστήμιο μέσω της λειτουργίας των μη κρατικών, μη κερδοσκοπικών πανεπιστημίων. Ανέδειξε όλο τον αυταρχισμό της παράταξής του με τον τρόπο που δίνει εντολές στην πανεπιστημιακή κοινότητα. Η κυβέρνηση επιχείρησε μία κατ’ όνομα αλλαγή στα πανεπιστήμια και ταυτοχρόνως αντιμετωπίζει θεσμικά, αλλά και με τη συμπεριφορά του αρμόδιου υπουργού, τα ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα ως υπηρεσίες του υπουργείου.

* Σας στρίμωξε πάντως στο άρθρο 16, και ήταν πειστικός. Τελικώς θέλετε την αναθεώρησή του ή όχι;

-Είχαμε διατυπώσει τη θετική θέση μας για τα μη κρατικά, μη κερδοσκοπικά ιδρύματα, συνοδευόμενη από τους όρους και τις προϋποθέσεις για τη λειτουργία τους. Ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ αναφέρθηκε στις δέκα μεγάλες προτεραιότητες που αφορούν μια νέα προοδευτική αναθεώρηση του Συντάγματος. Μία απ’ αυτές αφορούν την παιδεία. Η αναθεώρηση του άρθρου 16 είναι σημαντική και πρέπει να γίνει με συναινετικό τρόπο, αλλά η προτεραιότητά μας είναι η μεταρρύθμιση στη δημόσια παιδεία, από το νηπιαγωγείο μέχρι το πανεπιστήμιο.

* Έρχεστε τώρα κόντρα με τις απόψεις της αριστεράς…

-Θέλω να πω ότι γι’ αυτούς που θεωρούν το άρθρο 16 πανάκεια ή καταστροφή, ισχύει το ότι όταν σου δείχνουν τον ήλιο δεν κοιτάς το δάχτυλο. Και ο ήλιος στη συγκεκριμένη περίπτωση είναι το δημόσιο πανεπιστήμιο.

* Πριν από το πανεπιστήμιο υπάρχει η δευτεροβάθμια εκπαίδευση. Και εδώ τα πράγματα δεν είναι καλά.

-Όπως είπα για τον πρύτανη-ηγέτη θα έλεγα και για το πρότυπο του δασκάλου-λειτουργού. Ο εκπαιδευτικός είναι ο πυρήνας της πρωτοβάθμιας και της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης και η θέση μας ορίζεται από το τρίπτυχο αξιολόγηση και αξιοκρατία παντού και για όλους, υποχρεωτική και συνεχής επιμόρφωση και γενναία αύξηση μισθών, που να εξασφαλίζει αξιοπρεπή ζωή και αποκλειστική απασχόληση.

* Στις δημοσκοπήσεις η διαφορά με τη Ν.Δ. είναι σταθερή, όπως σταθερή είναι και η θέση του ΣΥΡΙΖΑ σε διψήφια ποσοστά. Τι συμβαίνει και δεν μπορεί το ΠΑΣΟΚ να ανακάμψει;

-Η αλήθεια είναι ότι για το ΠΑΣΟΚ ο χρόνος ξεκίνησε μετά το συνέδριο. Χάσαμε πολύτιμο χρόνο. Αναλωθήκαμε σε εσωτερικές συγκρούσεις. Γίνεται μια προσπάθεια εσωτερικής οργάνωσης, καθαρής γραμμής, η οποία φαίνεται ότι στηρίζεται από όλους, και μιας νέας σχέσης με την κοινωνία.

* Όμως, δεν αποδίδει…

-Ακόμη. Με προβληματίζει η κατάσταση, αλλά δεν είναι κάτι που το αντιμετωπίζω ως δεδομένο. Μπορούμε να τ’ αλλάξουμε.

* Την πολιτική ζωή σκιάζει η υπόθεση της Ζίμενς. Φοβάστε;

-Είπαμε «όλα στο φως», άρα εξεταστική επιτροπή που θα βγάλει την αλήθεια και θα αποδώσει ευθύνες σε όσους εμπλέκονται, όπου κι αν βρίσκονται. Βλέπουμε, όμως, πως ό,τι έχει έρθει μέχρι στιγμής στην επιφάνεια αφορά τη Ν.Δ., σε αντίθεση με όσα προσπάθησαν να δημιουργήσουν όλο αυτό το διάστημα εις βάρος του ΠΑΣΟΚ.

* Εσείς βάζετε το χέρι σας στη φωτιά για όλα τα στελέχη του ΠΑΣΟΚ;

-Το χέρι μου στη φωτιά δεν το βάζω για κανέναν. Γι’ αυτό πιστεύω ότι η θέση μας «όλα στο φως» είναι σωστή.