Σημεία από την πολιτική παρέμβαση, στην παρουσίαση του βιβλίου των Βασίλη Βασιλικού και Γιάννη Στουρνάρα «Η βαθιά ελληνική κρίση – Με τη ματιά ενός λογοτέχνη κι ενός οικονομολόγου»

Είμαστε σε μια εποχή με υπερεθνικές κυριαρχίες, οι οποίες δεν πηγάζουν από τις Δημοκρατίες, ούτε από τον τρόπο που μέχρι τώρα λειτουργούσαν τα εθνικά συστήματα. Ο τρόπος με τον οποίο γίνεται ο δημόσιος διάλογος αποτυπώνει το βαθύτερο πρόβλημα του τί μπορούμε εμείς να κάνουμε μέσα σε αυτή τη βαθιά αλλαγή, που μας επηρέασε με τόσο μεγάλη ένταση πρώτους στην Ευρώπη.

Υπάρχουν ηθικά όρια στο πώς χρησιμοποιούνται όροι όπως «CDs» και «ομόλογα» απέναντι στις κυβερνήσεις και τους λαούς.

Η Ελλάδα είναι η μαμή της Ιστορίας και επιτάχυνε τις εξελίξεις. Αυτά που συνέβησαν εδώ, τα οποία μερικώς έχουν σχέση με το διεθνές σύστημα, έφεραν την Ελλάδα να πιέζει για λύσεις διαφορετικές από αυτές που φανταζόμασταν ένα χρόνο πριν. Όλοι αυτοί οι μηχανισμοί, οι αλλαγές που γίνονται την Ευρώπη, η απόφαση της 26ης Οκτωβρίου, αλλάζουν τη λειτουργία της ΕΕ. Είναι ιστορικής σημασίας. Η ΕΕ γίνεται, πλέον, μια οντότητα που εάν συνεχίσει με αυτή τη λειτουργία θα έχει έντονα χαρακτηριστικά «κράτους».

Η «πλανητική διακυβέρνηση» και η ένταση με την οποία οι αποφάσεις επιβάλλονται στις χώρες παραπέμπουν πολύ περισσότερο στη λειτουργία ενός διεθνούς οικονομικού κέντρου που αποφασίζει, από αυτό που μέχρι τώρα ξέραμε με τις εθνικές κυβερνήσεις.  

Είναι σαφές ότι η Ευρώπη κινδυνεύει. Το ευρώ δεν είναι ένα νόμισμα, είμαι μια μεγάλη πολιτική που συνοδεύεται από πολλές μικρότερες. Είναι μια πολιτική θεσμικά ανολοκλήρωτη που οδηγεί σε αυτά που ζούμε σήμερα.

Η ουσία του προβλήματος είναι η αλόγιστη επέκταση του κράτους, ο δημοσιονομικός εκτροχιασμός, ο τρόπος που λειτούργησε επί δεκαετίες το πολιτικό σύστημα, η οικονομία και η κοινωνία.

Όταν χάνεται η έννοια της κοινωνικής δικαιοσύνης τότε είναι πολύ δύσκολο να σταθεί το πολιτικό σύστημα στο σύνολό του.

 Η Δημοκρατία χρειάζεται χρόνο, δεν γίνεται να πυροβολούμε μια κυβέρνηση και να λέμε ότι τους επόμενους μήνες πρέπει να απολυθούν χιλιάδες υπάλληλοι ή να συγκεντρωθούν μερικά δισεκατομμύρια ευρώ. Έχουμε πρόβλημα ως λαός και πολιτικό σύστημα στο θέμα του χρόνου. Επί χρόνια δεν έχουμε τη διάσταση του χρόνου.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η μεταρρύθμιση Γιαννίτση για το Ασφαλιστικό, την οποία τότε ως Επίτροπος ήρθα επί τούτου να στηρίξω, λέγοντας ότι δεν έχουμε χρόνο και ότι σε δέκα χρόνια θα καταρρεύσουν τα πάντα, ότι δεν θα μπορεί να σταθεί το ασφαλιστικό σύστημα. Τα στοιχεία ήταν γνωστά σε όλους. Όλα μετατίθεντο για επόμενο χρονικό διάστημα. Με αυτό τον τρόπο λειτουργήσαμε επί χρόνια, με τη λογική ότι θα τα κάνει ο επόμενος.

Στο χρονικό διάστημα της τελευταίας διετίας οι αποφάσεις ελήφθησαν και ψηφίστηκαν νομοσχέδια, για τα οποία η κυβέρνηση πήρε το κόστος. Η υλοποίησή τους άμεσα ήταν αυτό που δεν έγινε, τουλάχιστον με τον τρόπο που έπρεπε. 

Η χώρα βρίσκεται κάτω από μια τριπλή εξάρτιση: διεθνή, ευρωπαϊκή και ιδιωτών δανειστών. Πρέπει να είμαστε ειλικρινείς. Κάτω από αυτή την εξάρτηση η εθνική κυριαρχία δεν λειτουργεί όπως θα θέλαμε ή όπως θα έπρεπε ή έστω με τους όρους που συνήθως λειτουργεί η εθνική κυριαρχία μέσα σε έναν ευρύτερο χώρο όπως είναι η ΕΕ.

 Όταν υπάρχει πρόβλημα στον τρόπου που λαμβάνονται οι αποφάσεις, υπάρχει πρόβλημα και στη Δημοκρατία. Σήμερα το Κοινοβούλιο λειτουργεί. Μόνο που η κοινωνία έχει απαξιώσει πολιτικά τους «πρωταγωνιστές» αυτού του συστήματος.

Στόχος δεν μπορεί παρά να είναι η αποκατάσταση της εθνικής κυριαρχίας. Χρειάζεται ισχυρό πολιτικό σύστημα και συγκεκριμένη ατζέντα, αποδεκτή και συμφωνημένη με τους πολίτες.

 Σήμερα το κυρίαρχο πρόβλημα εντοπίζεται στα κόμματα και στα πρόσωπα. Τα κόμματα που κυβέρνησαν τη χώρα και εξέφραζαν την πλειοψηφία των πολιτών είναι σαφές ότι είναι σε κρίση. Υπάρχει ασυμφωνία σε αυτό που οι πολίτες θα ήθελαν και θα υποστήριζαν και σε αυτό που υπάρχει ως οργανωμένο πολιτικό σύστημα. Είναι η εποχή που χρειαζόμαστε μια μεγάλη αναδιάταξη στο πολιτικό σύστημα.

Ο χώρος όπου ανήκω είναι ο χώρος του δυναμικού Κέντρου που συνυπάρχει με την υπεύθυνη Αριστερά, ένας χώρος που αδιάλειπτα στη χώρα εκφράζει τους πολίτες με διαφορετικά σχήματα. Αυτός ο χώρος έχει την ανάγκη να επανεκφραστεί να μετεξελιχθεί, να μπορέσει να ακουμπήσει τις νέες αγωνίες και τα νέα στρώματα, έτσι όπως διαμορφώνονται. Υπάρχει ανάγκη πλήρους αναδιάταξης, ώστε να εκφραστεί αυτός ο χώρος και ατζέντα που να απαντά σε τρία μεγάλα ζητήματα:

1. Παραμονή της χώρας στο ευρώ και συμμαχίες εντός Ε.Ε. σε συγκεκριμένους βασικούς στόχους π.χ. Η ΕΚΤ να τυπώσει χρήμα.

2. Δίκτυο αλληλεγγύης για όλους τους αδύναμους απέναντι στην κρίση. Είναι υποχρέωση και απόλυτη ευθύνη όλων μας.

3. Επενδύσεις, μέσα από διεθνείς στρατηγικές συμμαχίες (π.χ. Κίνα), προσφέροντας σημαντικά και ελκυστικά κίνητρα.