ΑΝΝΑΔΙΑΜΑΝΤΟΠΟΥΛΟΥ
ΑΝΝΑ
Διαβάζοντας την επερώτηση του ΚΚΕ και ακούγοντας τους συναδέλφους, είναι σαφές ότι υπάρχουν τρεις μεγάλες ενότητες: Η πρώτη αφορά στις μεταρρυθμίσεις και στις αλλαγές στο εκπαιδευτικό σύστημα σε όλες τις βαθμίδες, η οποία είναι μεγάλη ανάγκη για τη χώρα, και έχει να κάνει με τις εξελίξεις σε παγκόσμιο επίπεδο, αφορά δηλαδή στις αλλαγές στην τεχνολογία, στην παγκοσμιοποίηση, στην οικονομία, στις ανάγκες που πρέπει οπωσδήποτε ένα εκπαιδευτικό σύστημα να απαντά.
Το δεύτερο είναι οι διαρθρωτικές αλλαγές, που έχουν να κάνουν με τις εκ των προτέρων παρεμβάσεις μας, ώστε να μην αναγκαζόμαστε να αντιμετωπίζουμε θέματα της κρίσης απλά με περικοπές.
Το τρίτο είναι ο περιορισμός της σπατάλης, δηλαδή η ανάγκη να προχωρήσουμε σε συγχωνεύσεις Οργανισμών, σε πράξεις και δράσεις, οι οποίες βοηθούν να λειτουργήσουμε με λιγότερα χρήματα και με πιο αποτελεσματικό τρόπο. Αυτές τις τρεις ενότητες έπρεπε το Υπουργείο να θέσει σε κίνηση παράλληλα, από την πρώτη στιγμή.
Όλα αυτά γίνονται σε μια συγκεκριμένη χρονική στιγμή για την οποία το ΚΚΕ παριστάνει ότι δεν συμβαίνει τίποτα, δηλαδή όλη αυτή η συζήτηση που κάνουμε σήμερα και όλα αυτά που ζούμε στη χώρα, δεν συμβαίνουν σε μια ιδιαίτερη περίοδο με μια βαθύτατη κρίση. Περιγράφουμε τα ζητούμενα, λέμε πόσο δραματικά είναι, αλλά ως να μη συμβαίνει τίποτα. Με έκπληξη παρατηρείτε τη μείωση των κονδυλίων και με πολύ απλό τρόπο παρατήρησα τουλάχιστον τέσσερις φορές στις τοποθετήσεις σας, να έχετε μια απλή λύση, «να βγει ένα έκτακτο κονδύλι, να δοθούν πόροι». Θα μας εξηγήσετε από πού και πώς;
Η απάντησή σας: να φορολογήσουμε το μεγάλο κεφάλαιο. Όλα αυτά γίνονται, αυτά τα δύο χρόνια. Έγιναν πολύ μεγάλες προσπάθειες, όχι όσες ήταν αναγκαίες, αλλά όσες ήταν δυνατές και αυτό γίνεται. Όλα τα κόμματα, είτε στη συμπολίτευση, είτε στην αντιπολίτευση έχουμε ευθύνη να αντιμετωπίσουμε το τεράστιο πρόβλημα της Εκπαίδευσης.
Το θέμα των αλλαγών στην Εκπαίδευση: από την πρώτη στιγμή είχαμε το δίλλημα, αν μέσα στην κρίση πρέπει να προχωρήσουμε σε μεγάλες αλλαγές ή απλά να περιοριστούμε στη διαχείριση της κατάστασης; Η εκτίμηση είναι ότι και μέσα στην κρίση θα πρέπει, όσο μπορούμε, με όλες τις δυνατότητες που έχουμε, να κάνουμε τις απαραίτητες και αναγκαίες μεταρρυθμίσεις στο εκπαιδευτικό σύστημα.
Σέβομαι απολύτως το κείμενό σας όσον αφορά το κομμάτι των εκπαιδευτικών αλλαγών. Υπάρχει, όμως, μια τελείως διαφορετική πολιτική και φιλοσοφία και εδώ οι διαφορές μας είναι μεγάλες και αγεφύρωτες.
Μιλήσατε για το αστικό σύστημα λέγοντας ότι εμείς είμαστε εκπρόσωποι του και ως εκ τούτου έχουμε ως στόχο να καταργήσουμε και να διαλύσουμε το εκπαιδευτικό σύστημα. Αυτά είναι ανοησίες τις οποίες δεν δεχόμαστε. Δεν υπάρχουν οι εκπρόσωποι του κουμουνιστικού συστήματος που φροντίζουν για το λαό και οι εκπρόσωποι του αστικού συστήματος που είναι εναντίον του λαού.
Επιτέλους, μετά από τόσα χρόνια συζήτησης θα πρέπει να σεβαστούμε ο ένας τον άλλον. Ο καθένας από διαφορετική οπτική γωνία έχει την πρόθεση να υπηρετήσει το λαό. Ας σεβαστούμε τη διαφορετική ιδεολογική προσέγγιση και το διαφορετικό εργαλείο. Αυτή η δίκη προθέσεων και ο διαχωρισμός σε αυτούς που αγαπούν το λαό και αυτούς που είναι εναντίον του λαού δεν μπορεί πια να είναι αποδεκτά μετά τη μεταπολίτευση.
Όλα τα ζητήματα, τα προγράμματα σπουδών, η αξιολόγηση και η αυτοαξιολόγηση, το ψηφιακό σχολείο, οι παιδαγωγικές μέθοδοι, οι αλλαγές στην Ανώτατη, η εξωστρέφεια των Ιδρυμάτων, η σχέση με την οικονομία και την παραγωγή, η αξιολόγηση και η σύνδεση της οικονομικής τους υποστήριξης ανάλογα με τους στόχους που επιτυγχάνουν, είναι θέματα στα οποία υπάρχει διαφορετική φιλοσοφία.
Πέρυσι και φέτος το Υπουργείο έχει το μικρότερο προϋπολογισμό που είχε ποτέ. Δεν πρέπει να μας προκαλεί έκπληξη, όταν ξέρουμε τον προϋπολογισμό και ότι έχουμε μείωση σε όλες τις δαπάνες, εκτόξευση των τόκων και για αυτό πρέπει να αλλάξουμε την οικονομική πολιτική. Είναι πολύ λίγοι οι πόροι και με αυτούς πρέπει να πετύχουμε το μέγιστο δυνατό αποτέλεσμα. Πρώτον να εξαντλήσουμε όλα τα περιθώρια για να αντιμετωπίσουμε σπατάλες με τις απαραίτητες αναδιαρθρώσεις και δεύτερον να επικεντρώσουμε τους πόρους εκεί που χρειάζεται.
Οι πόροι που έχουμε προέρχονται από τα ευρωπαϊκά προγράμματα. Όλα τα υπόλοιπα κονδύλια ουσιαστικά αφορούν στη μισθοδοσία. Τα λειτουργικά ζητήματα αφορούν τους Δήμους και το Υπουργείο Εσωτερικών. Με αυτό τον προϋπολογισμό η δυνατότητα που είχαμε ήταν να αλλάξουμε τον σχεδιασμό του ΕΣΠΑ, ώστε να κατευθύνουμε αυτές τις δαπάνες -με τους περιορισμούς που υπάρχουν, γιατί δεν μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε όπως θέλουμε αυτούς τους πόρους – στις αλλαγές και στην υποστήριξη των μεταρρυθμίσεων.
Για «κρούσματα ασιτίας». Θα παρακαλούσα να έχω τα στοιχεία των δασκάλων που είπατε ότι έχουν μαθητές που παίρνουν φαγητό από τα σκουπίδια. Γιατί αν υπάρχουν αυτοί οι δάσκαλοι θα έπρεπε αμέσως να έχουν δώσει τα στοιχεία στις Διευθύνσεις για να παρέμβουμε και με το Υπουργείο Πρόνοιας. Δεν είναι δυνατόν να υπάρχουν τέτοια περιστατικά και να καταγγέλλονται στα κόμματα και στις εφημερίδες και να μην καταγγέλλονται στο Υπουργείο.
Σας υπενθυμίζω ότι μόλις προβλήθηκε το θέμα της ασιτίας μαθητή πριν από 3 μήνες στα κανάλια, ζήτησα από το συγκεκριμένο Σύλλογο Εκπαιδευτικών να μου δώσουν τα στοιχεία. Δεν μου έδωσαν ούτε ένα μέχρι σήμερα. Υπάρχουν προβλήματα, τα οποία αντιμετωπίζουμε σε συνεννόηση με όλους τους δασκάλους, με τους Συλλόγους Γονέων, με τις σχολικές Επιτροπές, με τα σχολικά Συμβούλια.
Δεν είναι λογική «κάντε συσσίτια στα σχολεία!». Ξέρετε ότι αυτό δεν μπορεί να γίνει και δεν πρέπει να γίνει. Βεβαίως εκεί που υπάρχουν ειδικά προβλήματα σε Ζώνες Εκπαιδευτικής Προτεραιότητας- αυτές με τις οποίες διαφωνείτε – δηλαδή εκεί που έχουμε μεγάλη σχολική διαρροή, ειδικές κατηγορίες, σε συνοικίες με εξαιρετικά μεγάλα προβλήματα, υπάρχει ειδική αντιμετώπιση. Εκεί υπάρχει ήδη ειδικό πρόγραμμα υποστήριξης των παιδιών, όταν έχουν ανάγκη με τη βοήθεια των σχολικών επιτροπών, των Δήμων, βεβαίως και των ΜΚΟ, γιατί τα προβλήματα δεν είναι μόνο στα σχολεία.
Δεν είναι δυνατόν να υπάρχουν γενικώς καταγγελίες στα ΜΜΕ και οι υπεύθυνοι λειτουργοί να μην δίνουν στοιχεία στον υπεύθυνο φορέα, που είναι η Διεύθυνση Εκπαίδευσης. Υπάρχει Διευθυντής που ξέρει ότι υπάρχουν παιδιά που πάνε στα σκουπίδια και αυτός ο Διευθυντής δεν έρχεται στον Υπουργό Παιδείας να σπάσει την πόρτα;
Φέτος, που είναι από τις πιο δύσκολες χρονιές τα σχολεία μας λειτουργούν και κάνουν θαύματα- γιατί οι εκπαιδευτικοί, των οποίων ο μισθός πράγματι μειώθηκε δραματικά, όπως και όλων των δημοσίων υπαλλήλων και των Ελλήνων, στην πλειοψηφία τους λειτουργούν με το αίσθημα της αποστολής τους.
Βιβλία: Υπήρξε ένα τεράστιο ζήτημα. Υπενθυμίζω ότι φέτος, για λόγους που έχω εξηγήσει, το Ελεγκτικό Συνέδριο, με παράνομη καθυστέρηση 75 ημερών έδωσε την έγκριση του χαρτιού. Θα αποδοθούν οι ευθύνες -είναι σε εξέλιξη πειθαρχικός έλεγχος στο Υπουργείο Δικαιοσύνης. Το 92% των βιβλίων έχουν εκτυπωθεί και αυτά τα οποία δεν έχουν εκτυπωθεί είναι επόμενα τεύχη. Η διανομή έγινε κατά προτεραιότητα στα νησιά, στις ορεινές περιοχές και πιθανόν να υπήρχαν κάποια προβλήματα στο κέντρο το οποίο βάλαμε ως δεύτερη προτεραιότητα.
Χρησιμοποιήθηκαν 9.000.000 βιβλία που υπήρχαν σε αποθέματα. Λειτούργησε, στα περισσότερα σχολεία και από τους περισσότερους εκπαιδευτικούς, η επαναχρησιμοποίηση των βιβλίων- θεσμός που ξεκίνησε πέρυσι. Με το Εθνικό Τυπογραφείο κάναμε τεύχη με όλα τα μαθήματα του Γυμνασίου μέχρι τα Χριστούγεννα και παράλληλα λειτούργησε το ψηφιακό σχολείο το οποίο τόσο πολύ απεχθάνεστε.
Ψηφιακό Σχολείο. Το ψηφιακό σχολείο είναι ένα μεγάλο στοίχημα για τη χώρα. Λειτουργεί πλήρως με όλα τα βιβλία στο διαδίκτυο. Το ψηφιακό φροντιστήριο, που αναφερθήκατε τόσο απαξιωτικά και για το οποία βεβαίως μας χτυπάνε τα φροντιστήρια, γνωρίζετε τι κάνει; Δίνει τη δυνατότητα σε κάθε παιδί, όποια ώρα της ημέρας και σε όποιο σημείο θέλει, να πατήσει ένα κουμπί και να δει όποιο μάθημα θέλει, να δει επιπλέον ασκήσεις και βοηθήματα, από το σπίτι του χωρίς να χρειάζεται να είναι συνδεδεμένο στο Διαδίκτυο. Σχετικά με τη διαφήμιση: είναι ένα πρόγραμμα ΕΣΠΑ και η δημοσιότητα του είναι υποχρεωτική. Για κάθε δράση που κάνει η Ε.Ε. πρέπει να υπάρχει και η δημοσιοποίηση της. Αντί όμως να πάτε στην ουσία και να δείτε πόσο σημαντική είναι αυτή η βοήθεια που δίνεται σε κάθε παιδί μιλάτε για μελέτες που λένε πόσο κακό κάνει στο παιδί το ψηφιακό σχολείο και η Πληροφορική. Δεν σας κάνει καμία εντύπωση ότι στις 27 χώρες ήμασταν 24οι και ότι η μάχη που έχουμε είναι με τη νέα εποχή;
Εφεδρεία Εκπαιδευτικών: Όπως ξέρετε η απόφαση για τον θεσμό της εφεδρείας ήταν μία πολιτική που εφαρμόστηκε πρώτη φορά και είχε περισσότερο συμβολικό, παρά δημοσιονομικό χαρακτήρα. Είναι σαφές -για να μιλήσω και για την Εκπαίδευση- ότι ο θεσμός της εφεδρείας με τη μορφή που έγινε έκλεισε τον κύκλο του και ότι οι όποιες αλλαγές στην ορθολογική διαχείριση της πρέπει πια να γίνονται βάσει αξιολόγησης.
Αριθμός μαθητών ανά τάξη: Στόχος είναι 20 παιδιά στην Πρωτοβάθμια και 25 στη Δευτεροβάθμια. Θα ήθελα να μου πείτε πού υπάρχουν 30 παιδιά γιατί τα στοιχεία από όλη την Ελλάδα αναφέρουν ότι από το σύνολο των σχολείων μόνο το 0, 28% έχει 28-29 παιδιά. Μόνο εκεί που δεν υπάρχουν αίθουσες. Όταν λοιπόν από τα 15.000 σχολεία, επιλέγετε αυτό το μικρό ποσοστό πόσο πιστευτός είναι ο λόγος σας;
Συγγράμματα: Έχει γίνει σημαντική αλλαγή στον τρόπο διανομής τους. Μέχρι πέρυσι δίνονταν συγγράμματα χωρίς έλεγχο σε 460.000 φοιτητές. Όταν ξεκίνησε ο έλεγχος αποδείχτηκε ότι είναι 220.000 φοιτητές. Ποιος τα πλήρωνε όλα αυτά;
Πάσο: Το ίδιο ισχύει και με τα πάσο. Από τότε που ξεκίνησε ο έλεγχος έχουμε 250.000 λιγότερα πάσο από όλες τις χρονιές. Δεν είναι σημαντικό ότι χτυπάμε σπατάλες που αφορούν τον ελληνικό λαό;
Να διαψεύσω με τον πλέον κατηγορηματικό τρόπο ότι υπάρχει θέμα διδάκτρων. Άλλα είναι τα προβλήματα των Πανεπιστημίων. Αυτή τη στιγμή τα Ιδρύματα εφαρμόζουν το νέο νόμο, διαφορετικά δεν θα μπορούσαν να λειτουργήσουν. Κατανοώ και σέβομαι τις διαφορετικές απόψεις για το νόμο όμως είναι νόμος της πολιτείας.
Είναι μία δύσκολη χρονιά για την Παιδεία όπως και οι επόμενες. Η Παιδεία είναι όμως η σπονδυλική στήλη της χώρας και του λαού μας και όλοι μας, όχι μόνο ο Υπουργός Παιδείας αλλά και κάθε κόμμα και κάθε πολιτικός, έχει μεγάλη ευθύνη για όσα γίνονται αλλά και όσα δεν γίνονται.
Δευτερολογία Υπουργού
Είναι εντυπωσιακό ότι το 2011 υπάρχει κόμμα που συνοψίζει την πολιτική του στην επιστροφή του μαυροπίνακα και της κιμωλίας. Πρέπει να γίνεται αυτοκριτική πριν κάνουμε κριτική.
Λειτουργία σχολείων: Η μεταφορά πετρελαίου και η συντήρηση των σχολείων είναι αιτήματα που αντιμετωπίζουν οι δήμοι. Είναι αρμοδιότητα τους με χρήματα που τους δίνει η πολιτεία.
Στις 9 Σεπτεμβρίου το Υπουργείο Εσωτερικών έστειλε τα χρήματα για τις Σχολικές Επιτροπές. Πριν από δύο μέρες ο Υπουργός Εσωτερικών κάλεσε εκπροσώπους των Δημάρχων και τους έδωσε στοιχεία. Πολλοί δήμοι, όπως ο δήμος Αιγάλεω, έχουν λειτουργήσει αποτελεσματικά, έδωσαν τα ποσά και οι Σχολικές Επιτροπές λειτούργησαν γρήγορα.
Πράγματι, όμως, σε πολλά σχολεία, υπάρχουν προβλήματα συντήρησης. Εκατοντάδες εργολαβίες του ΟΣΚ έχουν σταματήσει γιατί δεν υπήρχε δυνατότητα χρηματοδότησής τους. Κάνουμε ό,τι μπορούμε για τη χρηματοδότησή τους μέσα από το ΕΣΠΑ.
Ειδική αγωγή: Ενώ παντού έχουμε μειώσεις, στην ειδική αγωγή έχουμε υπερδιπλασιασμό των εκπαιδευτικών φέτος, σε σχέση με άλλες χρονιές. Από 2.200 πήγαμε σε 3.800. Δόθηκε μία ειδική προτεραιότητα σε αυτόν τον κλάδο.
Παράλληλη στήριξη: Έχουμε συνολικά 1.990 αιτήματα και καταφέραμε να αντιμετωπίσουμε, με τις μειώσεις που έχουμε, τα 890. Έχουμε κάνει μία αναλογία κατανομών και θα κάνουμε ό,τι είναι δυνατόν, παίρνοντας κονδύλια από αλλού, να αντιμετωπίσουμε το θέμα της παράλληλης στήριξης, που έχει προτεραιότητα, ώστε τα παιδιά που είναι στις κανονικές τάξεις να μπορούν να παρακολουθούν με υποστήριξη δασκάλων.
Πανεπιστήμια: Οι πρυτάνεις του ΕΚΠΑ και του ΕΜΠ απέστειλαν επιστολή στον Πρωθυπουργό, για να παρέμβει καθώς υπάρχει πρόβλημα με τη «βεβιασμένη εφαρμογή του νόμου, που μπορεί να οδηγήσει και σε αλόγιστη χρήση βίας». Δεν υπάρχει απολύτως καμία αντιπαράθεση με τα Πανεπιστήμια. Ο νόμος εφαρμόζεται από τη μέρα που ψηφίστηκε. Οι εξετάσεις, οι εξελίξεις, τα ερευνητικά προγράμματα γίνονται βάσει του νόμου. Το μόνο σημείο που δεν προχωράει είναι αυτό που αφορά στα Συμβούλια των Ιδρυμάτων, στην εκλογή νέων διοικήσεων.
Οι παρατάξεις δημιούργησαν, σε κάποιες περιπτώσεις, σοβαρά προβλήματα. Ο νέος νόμος τους δίνει το ρόλο που πρέπει: ιδεολογικό και πολιτικό. Ούτε συνδιοίκηση, ούτε εξουσία, ούτε διαχείριση εστίας, εστιατορίων ή εκδρομών.
Ο πρύτανης έπρεπε να υπογράψει μία διαπιστωτική πράξη και η επιτροπή να ξεκινήσει τη διαδικασία εκλογών. Η συντριπτική πλειοψηφία δεν την υπέγραψε. Έπειτα, αρνούνται να δώσουν τους καταλόγους των εκλεκτόρων, δηλαδή των καθηγητών. Και έχουμε απειλή ότι θα οδηγήσει σε αλόγιστη βία. Προτίθεται καμία παράταξη να πάρει ή να κάψει κάλπες γιατί θα εφαρμοστεί ό νόμος; Θα υπάρξει βία, γιατί δεν θέλουν να εφαρμοστεί το συγκεκριμένο άρθρο; Η κοινωνία δεν καταλαβαίνει ότι πρόκειται για ένα παιχνίδι εξουσίας;
Εδώ και χρόνια όλοι βλέπουμε τι δεν πάει καλά στα Πανεπιστήμια. Είμαστε εδώ, όλη η πολιτική ηγεσία, να υποστηρίξουμε κάθε Πανεπιστήμιο και κάθε ΤΕΙ χωριστά για την εφαρμογή του νόμου, ώστε να διορθωθούν και πιθανές ατέλειες.
ΤΕΙ Χαλκίδας: Οι καταγγελίες είναι καθημερινές. Μαζική καθυστέρηση στην εξέλιξη προσωπικού, αδιαφάνεια στην οικονομική διαχείριση, παράνομη λειτουργία των συλλογικών οργάνων, παράνομες εξετάσεις φοιτητών κλπ. Η Διοίκηση δεν απαντά στο Υπουργείο. Έχει ξεκινήσει πειθαρχική διαδικασία και έχει ενεργοποιηθεί ο Επιθεωρητής Δημόσιας Διοίκησης. Είναι το μόνο Ανώτατο Ίδρυμα που δεν έχει πάρει μία επιστολή για να κάνει την Επιτροπή που θα κάνει τις εκλογές. Η χρηματοδότησή του δεν υπολείπεται, οι ποιοτικοί δείκτες έχουν προβλήματα. Οι φοιτητές που δήλωσαν να λάβουν συγγράμματα αποτελούν το 1/3 από αυτούς που δηλώνει το ΤΕΙ. Στο σύνολό τους τα Τμήματα δήλωσαν το 1/3 των φοιτητών από αυτούς που δηλώνει το ΤΕΙ ως πραγματικούς φοιτητές, για να πάρουν τα συγγράμματά τους. Η Διοίκηση φέρει εξολοκλήρου ευθύνη για ό, τι συμβαίνει στο Ίδρυμα.
ΕΙΝ: είχε στην ευθύνη για μικρό μέρος των εστιών, δηλαδή όχι για περισσότερους από 9.000 φοιτητές, στους 400.000. Το ΕΙΝ και άλλοι δύο φορείς συγχωνεύτηκαν και μεταφέραμε τις εστίες με το προσωπικό και τον προϋπολογισμό στα Πανεπιστήμια. Τα Πανεπιστήμια έχουν ευθύνη να ανοίξουν ομαλά οι εστίες στους φοιτητές. Με το Νέο Νόμο δεν υπάρχει καμία δικαιολογία να μην λειτουργήσουν παρά με τον καλύτερο τρόπο. Δεν γίνεται να σιτίζεται το σύνολο των φοιτητών, πρέπει να σιτίζονται οι φοιτητές που έχουν πραγματικό πρόβλημα. Υπάρχουν Πανεπιστήμια που έχουν κάνει σοβαρό εξορθολογισμό και σωστή κατανομή πόρων, ώστε να εξυπηρετήσουν όσο το δυνατό περισσότερα παιδιά.
Εκπαιδευτικοί: ο κύκλος της εφεδρείας έκλεισε. Έγινε μία μεγάλη προσπάθεια και αλλάξαμε το καθεστώς. Δεν υπάρχουν πια οι χιλιάδες ωρομίσθιοι, όπως τα προηγούμενα χρόνια. Υπάρχουν οι αναπληρωτές καθηγητές με πλήρες ωράριο και ένας μικρός αριθμός αναπληρωτών με μειωμένο, στα σχολεία που το αντικείμενο είναι για τρεις ή τέσσερις ώρες σε ειδικά μαθήματα. Προσλάβαμε ειδικότητες που δεν υπήρχαν, όπως Θεατρικών Σπουδών και Εικαστικών. Είναι ένα πολύ σημαντικό άνοιγμα της Εκπαίδευσης και σε άλλες ειδικότητες. Έγιναν πράγματα που ζητούσαν χρόνια οι εκπαιδευτικοί, όπως αντικειμενικά κριτήρια στις αποσπάσεις και στις εξελίξεις των Διευθυντών και των Σχολικών Συμβούλων. Σε αυτές τις δύσκολες εποχές λύνουμε θέματα που ήταν άλυτα για πολλά χρόνια.
Από τις τοποθετήσεις σας αποδεικνύεται ότι συμφωνούμε ότι και η πληροφορική χρειάζεται και η ηλεκτρονική υποστήριξη του σχολείου στην ψηφιακή εποχή. Αναμφισβήτητα χρειάζονται ο δάσκαλος, ο πίνακας και το βιβλίο. Χρειάζεται λοιπόν με τον καλύτερο δυνατό τρόπο να κάνουμε αυτό που κάνουν οι χώρες οι οποίες είναι μπροστά ποιοτικά και να ακολουθήσουμε παραδείγματα όπως της Φινλανδίας και όχι της Βόρειας Κορέας. Το ψηφιακό σχολείο λοιπόν, είναι μία πολύ σημαντική προτεραιότητα για το εκπαιδευτικό σύστημα, αντίστοιχα και το ψηφιακό Πανεπιστήμιο και είναι σημαντική επιλογή και προτεραιότητα για τη χώρα.