Το Υπουργείο Παιδείας επαναπροσδιορίζει τη σχέση του με τα ΑΕΙ, τα υποστηρίζει και συνεργάζεται πιο δυναμικά μαζί τους, για τη σύνδεσή τους με την παραγωγική διαδικασία προς όφελος της κοινωνίας και της οικονομίας.
Σε αυτό το Forum που έχει οργανώσει ο Υφυπουργός ΠΕΧΩΔΕ, κ. Μανιάτης, ο ρόλος των Πανεπιστημίων, των ΤΕΙ και των Ερευνητικών Κέντρων είναι καταλυτικός. Υπάρχουν Τμήματα σχετικά με την οικολογία, την ενέργεια και το περιβάλλον σε πολλά Πανεπιστήμια και ΤΕΙ της χώρας. Ανάλογο αντικείμενο έχουν και πολλά ερευνητικά κέντρα.
Τα Τμήματα στον τομέα αυτό έχουν 3.500 προπτυχιακούς φοιτητές, 625 μεταπτυχιακούς φοιτητές και 560 διδακτορικούς. Συνολικά διδάσκουν 220 καθηγητές. Το επιστημονικό προσωπικό φαίνεται ποσοτικά τεράστιο για μια χώρα με τα δικά μας μεγέθη και είναι ποιοτικά εξαιρετικό αν μελετήσει κανείς τη βιβλιογραφία και τα στοιχεία που έχουν προκύψει από την πρόσφατη μελέτη του Κέντρου Τεκμηρίωσης.
Κάθε χρόνο αποφοιτούν 330 πτυχιούχοι και διπλωματούχοι από τα Τμήματα. Μόνο τα τελευταία πέντε χρόνια έχουν ενταχθεί στο εργατικό δυναμικό των συγκεκριμένων επιστημόνων 1.657 άτομα. Στο Τεχνικό Επιμελητήριο οι εγγεγραμμένοι Μεταλλουργοί Μηχανικοί είναι 2.280. Το επιστημονικό προσωπικό, τα Τμήματα και το ερευνητικό έργο στο συγκεκριμένο τομέα είναι πραγματικά εξαιρετικά, όπως αποδεικνύουν τα νούμερα.
Τι σημαίνει αυτό για τη χώρα: Το Υπουργείο χρηματοδοτεί τα συγκεκριμένα πανεπιστημιακά Τμήματα με 20.500.000 ευρώ το χρόνο, χωρίς να συμπεριλαμβάνονται τα Ερευνητικά Προγράμματα, το ΕΣΠΑ και το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων. Η συνολική επένδυση ξεπερνάει τα 100.000.000 ευρώ. Είναι σημαντικό η επένδυση αυτή να αποδίδει στη χώρα και στον ερευνητικό χώρο, που ανακαλύπτει νέες πηγές πλούτου και παραγωγής και βεβαίως να προσφέρει απασχόληση σε όλους τους επιστήμονες που καταβάλλουν πραγματικά μεγάλες προσπάθειες.
Όσον αφορά στον τομέα Αγροτικής Ανάπτυξης. Εκεί υπάρχουν πάνω από 60 Πανεπιστημιακά Τμήματα και ΤΕΙ, τα οποία άμεσα ή έμμεσα ασχολούνται με τον αγροτικό τομέα. Παράλληλα, έχουμε ανθρώπους στο χώρο της αγροτοβιοτεχνολογίας συνολικότερα, οι οποίοι δεν ασχολούνται με τη γη, ενώ έχουμε γεωργούς οι οποίοι δεν έχουν ειδικά προσόντα.
Παρόμοια ανάλυση έχει γίνει και στο χώρο της Έρευνας και στο χώρο των Κοινωνικών και Οικονομικών Επιστημών, που είναι πολύ σημαντικό να συνδεθούν με την ανάπτυξη της χώρας.
Όλη αυτή η επένδυση που κάνουμε, θα πρέπει να κατευθυνθεί, να προσαρμοστεί και να συνδεθεί με τις αναπτυξιακές επιλογές, ιδιαίτερα σε αυτήν την κρίση που περνάμε. Στις συγκεκριμένες επιλογές του Υπουργείου Ανάπτυξης, που αφορούν στις επόμενες δεκαετίες, πρωταγωνιστές θα πρέπει να είναι τα Πανεπιστήμια, τα ΤΕΙ και τα Ερευνητικά Κέντρα.
Πρέπει, βεβαίως, και η Πολιτεία, που κάνει το σχεδιασμό των προγραμμάτων, να βρίσκεται σε σύνδεση και συνεργασία με τον ακαδημαϊκό κόσμο και με τον ιδιωτικό τομέα. Αυτή η σχέση πρέπει να είναι ουσιαστική και να έχει θεσμικά χαρακτηριστικά: να μπορεί το Υπουργείο να παρακολουθεί την ακαδημαϊκή κοινότητα και η ακαδημαϊκή κοινότητα το Υπουργείο στις επιλογές τους. Να υπάρχει μία προτεραιότητα στις επιλογές αυτές που έχουν σχέση με το Υπουργείο, ώστε να ενισχύονται οι αναπτυξιακές επιλογές της κυβέρνησης.
Μέχρι τώρα, δεν υπήρχε σχέση ανάμεσα στους τομείς. Ο κ. Μανιάτης είναι από αυτούς που με αποφασιστικότητα έχουν δώσει προοπτική σε καινούριους τομείς που ανοίγουν στη χώρα, ώστε να μπορούμε και εμείς να οριοθετούμε και να κατευθύνουμε τις χρηματοδοτήσεις και τις επιλογές μας, με βάση τις συνολικότερες αναπτυξιακές επιλογές.
Στις προτεραιότητες που δίνουμε στα ερευνητικά προγράμματα πρέπει να συμπεριλάβουμε το συγκεκριμένο τομέα και να βάλουμε ως προτεραιότητα θέματα που συνδέονται με τις επιλογές της κυβέρνησης για την επόμενη 20ετία.
Αναπροσδιορίζεται η σχέση πρακτικής άσκησης και η σύνδεσή της με την αγορά εργασίας και την καινοτομία. Θα επιβραβεύονται οι φοιτητές και οι νέοι επιστήμονες και θα τους δίνεται η δυνατότητα σύνδεσης με τον ιδιωτικό χώρο.
Κάτι ανάλογο θα γίνεται και με την καινοτομία. Τα βραβεία καινοτομίας να μπορούν να «μεταφράζονται» σε υποτροφίες στο εξωτερικό, πάντα σε σχέση με τις προτεραιότητες που βάζει το αντίστοιχο Υπουργείο ή σε σχέση με αυτόνομες δραστηριότητες spin offs, τις οποίες θα μπορούν να κάνουν είτε οι επιστήμονες είτε τα Πανεπιστήμια, ώστε να μπορούν και τα ίδια τα Τμήματα να κατοχυρώνουν πατέντες, που προκύπτουν από καινοτόμες ιδέες.
Αυτό που θέλουμε όλα τα Υπουργεία είναι να μπορέσουμε να συνδέσουμε την αναπτυξιακή διαδικασία με τις επιλογές που γίνονται στα Πανεπιστήμια και στα ΤΕΙ, κάνοντας σαφές από την αρχή – για να μην παρεξηγηθώ – ότι η έρευνα, η επιστήμη δεν προσδιορίζονται μόνο στις αναπτυξιακές επιλογές της χώρας. Γιατί υπάρχει ένας ολόκληρος χώρος από δίκτυα επιστημόνων. Πλέον καταγράφονται οι προτεραιότητες και ενισχύεται η συνεργασία με άλλες χώρες.
Έχουμε πλούτο ανθρώπινου δυναμικού, πληθώρα επιστημονικών και ερευνητικών δραστηριοτήτων και θα μπορούσαμε να βασιστούμε και στα ΑΕΙ και τα Ερευνητικά Κέντρα, ως έναν καίριο μοχλό για την ανάπτυξη της χώρας.